Fálkinn - 25.05.1945, Blaðsíða 4

4
P Á L K I N N
JÓHANNES JÓSEFSSON Á BORG
Jóhannes Jósefsson mun vera sá íslendingur, sem flestir hafa átt
kost á að sjá sem íþróttamann. Hann var einnig sá íslendngur,
sem sýndi alheimi, hve glíman var þrauthugsuð íþrótt. — Hér
fer á eftir grein um manninn, sem sýnt hefir öðrum fremur, að
hann var íþróttavíkingur af lífi og sál, en gleymdi aldrei íslandi.
Jóhunnes Jósefsson í Ameríkn í I ndíánabúningi. (Gœli verið á gæsa-
veiðum!).
Þegar Jóhannes Jósefsson var
að alast upp á Akureyri fyrir
aldamótin síðustu, við kröjjp
kjör og mikið erfiði, hefir
vafalaust engan órað fyrir því,
að liann yrði svo mjög og eins
viða rómaður og síðar varð
ra*un á. Hann hafði ekki sjá-
anlega neitt við að styðjast til
þess, nema þann „kraft í kögl-
um“, er snemma har á, og ]iað
„kapp í hug“, sem ýmsir töldu
einþvkkni og óbilgirni. En liann
vanciist öllu ]iví, sem örðugt
var i þá daga, var látinn ganga
i allt, sem fyrir féll, og ekki
við liann dekrað á neinn liátt.
En hann lærði tiltölulega
fljótt að líta á lilutina og um-
Jiverfið með eigin augum.
Hann var röskur til úrræða
þá þegar og einbeittur í hugs-
un.
Þegar til þess kom, að Jó-
liannes átti að fara að fást við
nám, varð honum það auðvelt.
Það sýndi sig og hetur seinna,
því að þótt liann gengi ekki
langan skólaveg (sem engin
tök virtust á fyrir hann, eins
og ástæður lians voru), var
hann frábær lil náms, fljótur
að „gleypa“, þótt „meltingin“
færi eftir því, hvern tíma hann
gaf sér til rólegrar umhugs-
unar, því að áhuginn rak hann
áfram. Hann hafði engan tírna
til að fara sér hægt; honum
fannst fljótt, að mikið skyldi
afrekað í einu og öðru, og líí-
ið beið eftir honum með ótelj-
andi möguleikum. En það var
])ó ekki auðhlaupið að þeim.
Steiktar gæsir flugu þá ekki í
loftinu eða í munn hvers og eins
asadrengs.
Jóhannes tók vel eftir því,
sem gerðist í kringum liann og
varð ósjálfrátt, sakir greindar
og kappgirni, framarlega í þeim
hreyfingum, sem unglingana
greip í þá daga fyrir norðan.
Hann komst sem ungur maður
til Noregs og félck þar skóla-
vist við verslunarnám, skaraði
þar á ýmsan hátt fram úr, þótt
ókunnugur kæmi úr öðru landi.
Og er hann svo hrátt hvarf
heim aftur, ætlaði liann sér
að komast áfram á þeirri
hraut, sein námið gaf tilefni
til. Hann fór að reka verslun á
Akureyri, en fremur var það
skammgóður vermir, þvi að
margt var fyrir stafni. — Hann
hafði kynst ungmennafélags-
skap og íþróttum í Noregi og
gaf sig nú af alliug að því
að stofna til samtaka um
slíkt á Akureyri, sem síðar
breiddist út víðar. Og allsslað-
ar skaraði hann sjálfur fram
úr og efldi annara kapp. Hann
setti íslensku glímiina í hásæt-
ið og gerði liana að þróttmik-
illi list, hvar sem hann fór, og
það var ekki honum að kenna
þótt yfir lienni dofnaði siðar.
Hann tókst á liendur reglulegt
glímutrúhoð, sem rak liann
sjálfan til þess að flytja hana
(með ýmsum tilhreytingum)
út yfir Islands ála og til ann-
ara og oft fjarskyldra þjóða.
Það má segja, að „glímufer-
ill“ Jóhannesar Jósefssonar er-
lendis hæfist 1908. Þá fór liann
sem foringi Islendinganna á
Olympiuleikina í London (liafði
þá undangengið ár verið
„glímukóngur" Islands). Þá
urðu hin fyrstu þáttaskifti i
lífi hans. En áður sama ár gaf
hann út fyrstu bók um íslensku
fflímuna á erlendu heimsmáli,
ensku („Icelandic Wrestling“,
með glímumyndum), og varð
það fyrsta og veigamesta
kynningin á íslenskri íþrótt
meðal erlendra þjóða. Þessu
virðast menn liafa gleymt eða
ekki skeytt um að halda á
lofti.
För Jóhannesar á Olympíu-
leikina og umtalið um hana
livatli liann til frekari aðgerða.
Nú ákvarðaði hann sína heims-
göngu. Hann skyldi „leggja
undir sig“ lönd og lýði. Og hann
fór í víking og árangurinn
varð, að hann gerði mörg og
mikil strandhögg í tveim lieims
álfum. Iiann fékk sér liðs-
menn, aðallega íslenska full-
lmga, og fór nú næstu árin um
fjölmörg þjóðlönd, sýndi ís-
lenska glímu og fleiri íþróttir
og aflraunir þar á meðal liina
svokölluðu „sjálfsvörn“ og
gerðist nú orðstír lians mikill.
Lék ekki á tveim tungum,
hvar sem liann „hrá á leik“, að
nær engir kappar, þótl „heims-
meistarar“ væru jafnvel, stóðu
honum snúning, i liverju sem
kej)t var. Eftir.að liafa horn-
að Norðurálfu og gert sig þar
beran að yfirburðum á flest-
um leiksviðum afls og áræðis
(jafnvel þegar liann lét vopn
á sig bera), lagði hann leið
sína til Vesturálfu, þar sem
„gullið grær“. Þá gerðust önn-
ur þáttaskifti æfi lians og
þar varð dvöl hans lengst, °8
að ýmsu leyti merkilegust, þótl
sjaldan liéldi hann sjálfur og
félagar lians kyrru fyrir á
sama stað. Þar varð hann
einnig víðkunnur, um öll ríki
og fylki Norður-Anieríku.
Jóhannes varð snemma
hrennheitur og nærri ofsafeng-
inn „ættjarðarvinur“, og rén-
aði það síðiur en svo við fjar-
vistir lians frá heimalandinu.
Hann fylgdist með því, sem
lieima gerðist og vildi láta allt
vinna i einu, og skeytti í þvi
efni lílt um „lögmál lífsins“,
sem er fremur seingengt. Ilann
liélt uppi lieiðri lands síns,
livar sem hann fór um. Var
lionum einnig fjarri skapi að
villa á sér heimildir. Kendi sig
og flokk sinn og afrek sín á-
valt við Island, svo að engum
duldist, enda undruðust marg-
„Sterldr vöðvar“.