Fálkinn - 11.07.1947, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
-- Maurice Samuel : ---
Góður matstaður
HLÝJAN og fagran apríl-
morgun gekk Mario Pecc-
orar léttum skrefum á-
lei'ðis til veitingastaðarins, sem
hann rak sjálfur á gatnamótum
Tryon- og Charterstrætis, suð-
auslurliorninu. Hann hreyfði
varirnar eiiis og hann væri að
hlístra, en í raun réttri var
hann að lauta eitthvað á þessa
leið: „Áttatíu verkamenn. Tutt-
ugu þeirra eta morgunverð
fyrir 15-20 cent. Gerir þrjá eða
fjóra dollara á dag. Fimmtiu
eta hádegisverð fyrir 30- 10
cent. Gerir 17 dollara á dag.
Sex dagar = 120 dollarar." Og
þó mátti segja að hann syngi,
því að J)að var hljómur i ])ess-
um tölum.
Já, veturinn var liðinn og
Coltertown mundi fara að
vakna til lífsins, nú kæmu
ferðamenn og sölumenn og -
])að sem ljesl var af öllu
nú ætluðu þeir að hyrja á nýju
sambýlishúsunum við næstu
götu, áttatíu manns, sterkir og
matlystugir strákar. í fyrra um
þetta leyti Iiafði veitingastaður-
inn hans hyrjað að ganga með
hagnaði. Marino hafði getað
horgað Luciano niági sínum
nokkuð af skuldinni. Og í ár
mundi hann uppskera ávöxt
þeirrar umhyggju, sem hann
hafði sýnt horninu sínu. En
hvað heimurinn var indæll!
Guð hlessi byggingarfélagið
„Þrjár horgir“, sem reisti Jiýja
stórhýsið! Guð hlessi alla smið-
ina, sem kæmu og ætu alla „sér-
réttina“ lians — steikt flesk
með eggjum, parísbrauð, fisk-
snúða og spaghetti! Máthilda!
Angelina! Vincent! Jói! Pabhi
ætlar að græða peninga! -
llverig væri að kaupa notaðan
bíl! Eða ldæðaskáp með spegli
handa henni mömmu?
Hann var svo gagntekinn af
lífssælu að hann var kominn
rétt að segja að kaffihúsdyrun-
um sínum áður en hann tók
eftir stóru, litskrúSugu auglýs-
ingunni, sem liafði sprottið upp
um nóttina í glugganuin á tóma
húsinu he.int á móti. Nú snar-
stansaði hann og honum fannst
eins og hnífi hefði verið stung-
ið í bakið á sér, svo að öll sæl-
an lak úr honum niður á göt-
una. Og áður en Iiann hafði
rankað við sér aftur var það
alll á hak og hurt — örvggið
og sjálfsvissan, spegilskápurinn
og litli notaði híllinn. I staðinn
stóð skrifað með eldletri i
glugganum:
Góður matstaður, ódýr og
fyrsta flokks.
Hann sá að tveir karlmenn
voru á ferli inni í Iiúsinu og
hann sá kaffisuðuvél, sem stóð
á gólfinu. 1 einu horninu var
hlaðið upp horðum og stólum.
Hann liéll áfram en gekk mjög
hægt, og hann hékk með augun
föst á auglýsingunni geigvæn-
legu þegar hann fór inn úr dyr-
unum. Við Ezio næturvörðinn,
sagði hann hara „Littu á!“
„Eg hefi séð það!“ sagði Ezio
raunamæddur. „Þetta er Grikki“
Mardo kinkaði kolli hvað eftir
annað. Grikki, Ungverji eða íl-
ali hvaða máli skipti það?
„Hann verður ekki lengi
]>arna,“ sagði Ezio. „Öllum
farnast illa á þessu horni. Eng-
inn helst lengi þar við!“
„Grikkir verða alltaf kvr>rir,“
svaraði Mario.
„Fyrst var liann þarna skó-
arinn, Eisenstein,“ liélt Ezio á-
fram, „síðan kom Zazel rakari,
svo Seihels með efnalaugina
sína og svo hún, þessi með fegr-
unarstofuna.“
Mario leit hlýlega til hans.
„í fjögur ár hefi ég verið að
vinna upp viðskiptin hérna,
liugsaði Mario með séi", „syo að
nú vita allir, að þetta er góður
matstaður. Og nú kemur liann
])essi! Það er ekkert réttlæti.
Guð veit að það er ekki iétt-
látt.
Aðeins örfá augnahlik snemma
að morgni eins apríldags
])að var öll sælan, sem Mario
vcittist þetta vorið. Af því að
hann var ekki þannig skapi
farinn að hann langaði til að
hata, liefði liann máske smám
saman gelað sætt sig við til-
liugsunina um Grikkjann, en
áðui' en nýi staðurinn hafði ver-
ið opinn i viku hafði hann geng-
ið úr skugga um, að þarna hafði
hann fengið vægðarlausan keppi
naut.
Fisksnúðar og spaghetti 15
cent, stóð á matseðlinum.
„Það er ómögulegt,“ stundi
Mario þegar hann leil á tilkynn-
inguna.
„Það er ekki nema gott,“
stundi Ezio. „Þegar hann hyrj-
ar svona þá er það k-r-r-k....“,
hann hrá hendinni eins og Iiníf
um harkann.
„Það getur orðið k-r-r-k fvrir
mig líka.“
„Trúið mér til,“ sagði Ezio.
„Hann er húinn eftir mánuð.“
Ilvað þýddi að vera að pexa
um þetta við Ezio. Hann vildi
Iionum vel. Hann átti ekki nema
starfið sitt i hættu, og 15 doll-
ara á mánuði og ókeypis mat
fékk hann líka, hvort sem het-
ur gekk eða ver, hvernig sem
afkoman var. Og afkoman var
verri og verri þó að húsasmíðin
væri i fullum gangi og smiðirn-
ir 110 en eklci 80. Vincent litli
varð að fara út á torgið með
skóburstann sinn á nýjan leik
og Jói seldi hlöð á kvöldin.
Fisksnúðarnir voru ekki nema
byrjunin. Nokkrum dögum síð-
ar gerði Grikkinn smiðina og
almenning yfirleitt forviða með
nýju kostaboði: „Tvær svína-
kótelettur, tvennskonar kálmeti,
smjör, brauð o'g kaffi = 30
cent!“
Það fór hrollur unr Mario all->
an þegar hann sá þessa auglýs-
ingu. „Og kaffi,“ muldraði hann
fyrir munni sér. Jafnvel þó að
kaffið væri skilið undan var
verðið hjá Grikkjanum 10 cent-
um lægra en hjá honum. Mat-
arvagnarnir hak við járnhraut-
arstöðina voru vanir að hafa
þetta verð, en þar voru fisk-
snúðarnir þurrir eins og mó-
kögglar og kóteletturnar ól-
seigar, spaghettíið eins og lím
og tómatsósan vatnshorin. Og
þar þurfti eigandinn ekki að
borga neina 25 dollara á mán-
uði í húsaleigu.
í fyrstunni hélt Mario ekki
að Grikkinn framreiddi lélegan
mat. Hann ímyndaði sér öllu
lieldur að hann væri undir það
húinn að tapa peningum fram-
an af, og að liann mundi ætla
.sér að setja upp verðið undir
óins og' hann hefði gerl utaf
við keppinaut sinn. Mario gat
ekki á heilum sér tekið.
Það var hara Ezio, sem ekki
lél hugfallast. Hann endurtók
hvað eftir annað orrustuglaðiir
og hjartsýnn: „Það er ekki hægt
að selja tvær kótelettur, tvenns-
konar grænmeti, smjör, hrauð
og kaffi fvrir 30 cent, látum
okkur nú sjá, kótelettur 11 cent
stykkið, grænmeti. .“, og hann
krotaði i ákafa á diskinn.
„En hann gerir ])að nú samt,“
sagði Mario ráðþrota.
„Það er af því að maðurinn
er vitlaus,“ sagði Ezio.
„Það verð ég líka,“ tautaði
Mario.
Flestir l'astagestirnir urðu
kyrrir hjá honum, en lausu gest-
irnir og smiðirnir fóru í lióp-
um yfir götuna á matstað Grikkj
ans. Og svo fóru þeir að erta
liann. „IJvaða okurverð er þetta
lijá þér, Marip?“ Eða: „Hvernig
væri að fá sér svinakótelettu á
la Mario til tilhreytingar?"
Þessi skevti særðu Mario
meira en liitt, að gestirnir fóru.
Honum fannst þeir vera harð-
hrjósta — hver heilvita maður
hlaut að sjá hvað Grikkinn
ætlaðisl fyrir. Mario hristi höf-
uðið. „Eg get ómögulega haft
þetta ódýrara,“ sagði hann. „Eg
get það ekki!“
Og það var satt, Iiann gat það
ekki. Ekki nema með því móíi
að hann keypti leifar, skemn I
ket, slumpa af trénuðu græn-
meti, leifar eftir torgsalana á
morgnana. Hann kipptist við af
tilhugsuninni einni. Hann var
alls ekki snortinn af neinu liá-
leitu siðgæði, en gat hara ekla
fengið sig til að fylla grunlausa
maga með skemmdum matvæl-
um. Menn komu til hans í fullu
trausti, horguðu með ósviknui 7
peningum og höfðu ástæðu iil
að treysta honum. Þeir voru á
hans valdi.
í fyrstu gal hann heldur ekki
trúað Grikkjanum til slikrar fúl-
mennsku. Hann ætlaði auðsjá-
anlega að ganga milli bols og
höfuðs á keppinauti sínum og
var við því húinn að ])að kostaði
peninga. — Hann gat ekki ver-
ið venjulegur glæpamaður, sem
var að koma sér upp viðskiptum
með því að spilla lieilsu liundr-
aða af skiptavinum sinum. En
])egar maí kemur eftir apríl og
júní eftir mai og júlí fór að
halla var samt varla hægt að
trúa öðru. Annaðhvort þvi eða
að Grikkinn væri ríkur og hefði
tfni á að halda áfram að tapa
peningum til eilifðarnóns, og
var það þó harla ósennileg lil-
gáta. Og Mario, sem eyddi meiru
en hann aflaði hafði notað ailt
spariféð og sá fram á að hann
vrði að lítillækka sig á ný með
þvi að biðja Luciano um lán,
fór að gleyma sinni eigin eymd
vcgna tilhugsunarinnar um lúð
glæpsamlega atferli Grikkjans.
Vitanlega mundi það komast
upp fyrr eða síðar. Því að menn-
irnir voru þó ennþá liold og
hlóð. En áður en hin óhjákvæmi
lega heimsókn — í mynd garna-
veiki og eitrunar — kæmi yfir
gesti Grikkjans, gat það liugs-
ast að hann, Mario Peccorer,