Fálkinn - 13.07.1951, Page 8

8
FÁLKINN
KIRKJUKLUKKAN í smá-
bænum Menda var að enda
við að slá miðnæturstund-
ina. Ungur franskur liðsforingi
stóð álútur fram á brjóstvarnar-
garðinn, sem var umhverfis alla
Menda-höllina. Hann virtist í al-
varlegri hugleiðingum, en vér telj-
um áhyggjulausu hermannalífi
eiginlegt, en rétt er að geta þess,
að aldrei hafði staður og stund
gefið meira tilefni til umhugsun-
ar.
Fagur Spánarhiminn myndaði
asúrbláa 'hvelfing yfir höfði hans,
Tindrandi stjörnur og mildur
máni vörpuðu bjarma yfir djúpa
gjána, sem lá í boga fyrir neðan
hann. Hann studdist við appelsínu-
tré og horfði yfir bæinn, sem stóð
30—40 metrum lægra, kúrði sig
í hléi norðanvindanna undir fell-
inu, sem höllin hafði verið reist á.
Honoré de Balzac:
Þegar hann leit í hina áttina eygði
hann hafið, glitrandi vatn í um-
gerð landsins í kring, með breiðu
silfruðu bandi.
Höllin baðaði í ljósum. Glaðvær
kliðurinn frá dansinum, tónarnir
og hlátur liðsforingja og kvenna
bárust alla leið til hans og blönd-
uðust fjarlægum nið hafsins. —
Hann styrktist af kvöldsvalanum
svo að þreytukenndin eftir hitann
um daginn hvarf. Aldingarðurinn
var alvaxinn ilmandi blómum og
trjám, og ungi maðurinn virtist
lauga sig í anganinni.
Höllin var eign spænsks grande,
og þessa stundina bjó hann þar
með fjölskyldu sinni. Allt kvöldið
hafði eldri dóttirin starað á liðs-
foringjann með svo angurblíðu
augnaráði, að það gat vel verið
samúðin er augnaráðið lýsti, sem
gerði hann svona 'hugsandi. Clara
var falleg, og þó að hún ætti þrjá
bræður og eina systur, var eign
markgreifans de Leganes svo
mikil, að Mardhand majór gat
vafalaust gert sér von um rífleg-
an heimanmund með ungu stúlk-
unni. En hvernig gat hann hugs-
að sér að gamli faðirinn, sem var
ætthreyknari en nokkur maður á
öllum Spáni, mundi fallast á að
gifta dóttur sína kaupmannssyni
frá París? Og svo voru Frakkar
svo hataðir þarna. G.t.r. hershöfð-
ingi, sem var setuliðsstjóri þarna
í umdæminu, grunaði markgreif-
ann um að róa undir uppreisn í
því skyni að koma Ferdinand VII.
til valda, og liðsveitin, sem Victor
Marchand stjórnaði, hafði verið
sett niður í Menda til þess að hafa
gát á sveitunum, sem heyrðu und-
ir de Leganes markgreifa. Ney
marskálkur hafði fyrir skömmu
varað við uppreisnarhættunni, og
að vera kynni að Englendingar
reyndu þá og þegar að senda her
á land þarna á ströndinni. Ney
hafði gefið í skyn að de Leganes
væri í makki við stjórnina í Lund-
únum.
Þrátt fyrir hinar ágætu við-
tökur, sem Leganes markgreifi
hafði veitt Marchand majór og
mönnum hanS, var hinn ungi for-
ingi alltaf var um sig. Þegar hann
gekk niður að brúnni til að líta
yfir bæin og nágrennið, sem hann
hafði umsjón með, velti hann því
fyrir sér, hvernig hann ætti að
skilja gestrisnina, sem markgreif-
inn hafði jafnan sýnt honum, og
hvernig hann ætti, eftir að hann
fékk bréfið, að gera sér grein fyrir
þvi, hve friðsamlegt væri í land-
inu. En þessi umhugsun var von
bráðar komin út i veður og vind,
en sterkur grunur og furða kom-
in í staðinn. Hann tók sem sé eftir
því hve víða voru Ijós í bænum.
Og jafnvel þó að í dag væri Sankti
Jokobsmessa, hafði hann þó um
morguninn skipað að slökkt
skyldu öll ljós á þeim tíma, sem
hann hafði tiltekið. Höllin ein
hafði undanþágu. Hann sá glampa
á byssustingi hér og hvar. Menn
voru á verði eins og vant var.
En þögnin var grunsamleg, og
ekkert benti á að Spánverjarnir
héldu Jakobsmessuna hátíðlega.
Hann hugsaði áfram um þetta
brot á reglununum, að slökkva
ekki ljósin, og honum fannst það
þeim mun óskiljanlegra, sem hann
hafði sett liðsforingja til þess að
líta eftir að varðliðið og lögreglan
gættu skyldu sinnar niðri í bæn-
um.
Með athafnasemi æskunnar
flýtti hann sér að opi í brjóstvarn-
argarðinum og ætlaði að klifra
niður hamrana og stytta sér leið
niður í bæinn. En þá heyrði hann
hávaða í fjarska, svo að hann
dokaði við. Honum heyrðist mölin
í garðgöngunum marra eins og
undan fótataki léttstígrar stúlku.
Hann leit snöggt við en sá engan,
en tók í staðinn eftir björtu geisla-
blikinu frá sjónum. Þar úti sá
hann óheillavænlega sjón, svo að
hann varð sem steini lostinn og
ætlaði varla að trúa sínum eigin
augum. I daufu tunglsljósinu þótt-
ist hann sjá segl úti á hafinu,
drjúgan spöl frá landi. Hann
hrökk við en reyndi að telja sér
trú um að þetta væri missýning.
I sama bili heyrði hann náfnið
sitt nefnt með hásri rödd. Hann
sneri að geilinni í brjóstvörninni
og sá nú að hermanninn, sem
hafði fylgt honum i höllina, lyfta
höfðinu varlega yfir brjóstvörn-
ina.
— Eruð það þér, herra majór?
— Já, hvað var það, sagði
Marchand lágt, honum fannst
nauðsynlegt að fara gætilega.
— Þetta illþýði þarna niður frá
— það er í stórum torfum! Með
yðar leyfi skal ég segja yður það,
sem ég veit.
dag
— Segðu frá! sagði Marchand.
— Eg læddist rétt áðan eftir
manni, sem kom frá höllinni, hann
gekk með ljósker í hendinni. —
Ljósker er hættulegur og grun-
samlegur hlutur, og ekki finnst
mér sannkristnir menn þurfi að
kveikja á vaxljósum á þessum
tima. — Þeir hafa hugsað sér að
steikja okkur lifandi! hugsaði ég
með mér, og veitti honum eftir-
för. Og nokkur skref héðan fann
ég hrísköst á syllu í hamrinum.
Nú þagnaði hann við að hræði-
legt öskur heyrðist neðan úr bæn-
um. Liðsforinginn fékk ofbirtu í
augun af ljósglampa, sem kom allt
í einu. Rétt hjá þeim blossaði upp
stórt bál úr hrísi og hálmi og
þurru grasi. Veslings dátinn fékk
kúlu gegnum hausinn og féll. Nú
heyrðist enginn ómur af hljóm-
leikum og dansi úr höllinni. 1 stað-
inn var komin dauðaþögn, sem
aðeins truflaðist af stunum. Fall-
byssuskothvellur heyrðist utan af
sjónum. Kaldur sviti kom fram
á enni unga majórsins. Hann var
varnarlaus. Hann skildi að her-
mennirnir hans höfðu allir verið
stungnir í gegn, og að Englend-
ingar væru að hefja landgöngu.
Ef hann bjargaðist lifandi úr þessu
mundi hann verða ærulaus maður
og lenda fyrir herrétti. Hann tók
augnmál af hamrinum fyrir neð-
an sig, og var í þann veginn að
'hoppa fram af, þegar gripið var
í öxlina á honum. Það var Clara.
— Flýðu! sagði hún, — bræður
mínir koma innan stundar til þess
að drepa þig. Fyrir neðan brún-
ina stendur andalúsiski brokkar-
inn hans Juanito! Flýttu þér!
Ungi maðurin leit sem snöggv-
ast undrandi á hana, en svo fékk
s j álf sb j argarviðleitnin yf irhönd-
ina. Hann tók á rás gegnum garð-
inn í þá átt, sem hún hafði vísað
honum til, og hoppaði svo niður
hamrabrekkuna, þar sem engum
var talið fært nema geitum. Hann
heyrði Clöru kalla til bræðra
sinna, að þeir yrðu að veita hon-
um eftirför. Hann heyrði fótatak
morðingjanna bak við sig. Skotum
var hleypt af, og það hvein í kúl-
um hjá eyrunum á honum. En
hann komst þó niður í dalinn,
fann hestinn og vatt sér á bak og
hvarf svo eins og elding út í busk-
ann.
Hann komst á fáum klukku-
timum til aðalstöðva G.t.r. hers-
höfðingja. Hann var að snæða
morgunverð með herforingjaráð-
inu.
— Eg er kominn til þess að
framselja líf mitt í yðar hendur,
hrópaði Marchand, er hann kom
inn fölur og þreyttur. Hann settist
og sagði frá tíðindunum. Og svo
varð óhugnanleg þögn.
— Eg lít fremur á yður sem
ógæfusaman mann en sem glæpa-
mann, sagði hershöfðinginn loks.
— Þér getið ekki borið ábyrgð
á hryðjuverkum Spánverja, og
ef marskálkurinn ákveður ekki
annað, þá fáið þér fyrirgefningu.
En þessi orð hugguðu majórinn
næsta lítið.
— En þegar keisarinn fær að
vita um þetta, sagði hann.
— Hann óskar líklega að þér
verðið skotinn, sagði hershöfð-
inginn, en við sjáum nú til. Við
skulum ekki tala meira um þetta
núna, heldur ná hefndum, og gefa
þeim eftirminnilega ráðningu, sem
berjast á svona villimannlegan
hátt.
Klukkutíma síðar var heil her-
deild komin af stað. Hershöfðing-
inn og Marchand riðu í farar-
broddi. Hermennirnir höfðu frétt
um blóðbað félaga sinna, og voru
þrungnir af heift. Leiðin frá aðal-
stöðvunum til Menda var farin
á ótrúlega stuttum tíma. Á leið-
inni rakst hershöfðinginn á heila
bæi undir vopnum. Hver einasti
af þeim var umkringdur, og íbú-
arnir fengu stranga refsingu.
Fyrir órannsakanlega tilviljun
örlaganna höfðu ensku skipin
legið kyrr fyrir utan. Það kom
síðar á daginn, að þessi skip höfðu
aðeins stórskotalið um borð og
höfðu skilist frá skipalestinni. —
Bærinn Menda beið því árang-
urslaust þeirra hjálpar, sem
hann vonaðist til að fá frá Eng-
lendingunum. Það mátti svo heita
að franska hersveitin umkringdi
Böðull í einn