Fálkinn - 12.06.1953, Blaðsíða 8

8
FÁLKINN
Þegar breska krýningar-
steininum vnr stol
Leiðin sem ræningjarnir fóru út úr
kirkjunni.
Nýlega kom út í Englandi bók
eftir Ian R. Hamilton, sem var
einn af aðalmönnunum við ránið
á steininum. Bókin heitir á ensku
„No Stone Unturned" og fer hér
á eftir stuttur útdráttur ' úr
henni.
,.Eina nóttina í desember 1950
braust ég ásamt þremur ungum
skotskum föðurlandsvinum inn í
Westminster Abbey og tók krýningar-
steininn, Skotlands eiginn forlaga-
steinn. Með því að fá aftur steininn til
Skotlands lagfærðum við gamalt rang-
læti. Stjórnmá'lastofnanir okkar hafa
verið algjörlega gleyptar af ensku
krúnunni og er stjórnað af þingi, sem
er aðeins 10% skotsk. En samt höfum
við verndað einkenni okkar sem
Skotar.
Frelsis'breyfingar hafa alltaf gert
vart við sig í Skotlandi, en þó einkum
á stríðsárunum og eftir stríðið. Mark-
miðið var ekki fullt frelsi og skiln-
aður við England, heldur sómasam-
legra samband „í allri tryggð við
krúnuna og innan ramma sameinaða
konungsveldisins“. En stjórnin neit-
aði að gera breytingar á þessu.
í háskólanum í Glasgow, þar sem ég
les lögfræði, var rabbað um margt,
meðal annars stjórnmál, Skotland og
krýningarsteininn. Krýningarstóllinn,
þar sem röð af keltneskum kóngum
höfðu verið krýndir, var tákn frels-
is Skota, en hann var ásamt krýn-
ingarsteininum tekinn frá Skotum
árið 1296 af Edvarði I., Englandskon-
ungi.
Mér varð ljóst, að steinninn yrði
aftur að liverfa til Skotlands til dóm-
kirkjunnar í Scone, þar sem hann var
tekinn, og ég ætlaði sjálfur að ná í
hann. í nóvember 1950 byrjaði ég
ásamt ungum manni, sem við getum
kallað Neil að undirbúa ránið. Eg fór
upp á bókasafn og leitaði þar uppi
allt sem skriifað var um Westminster
Abbey og krýningarsteininn.
Eitt kvöld fór ég í járnbraut til Lon-
don, og daginn eftir fór ég inn í
Westminster Abbey. í hópi ferða-
manna skoðaði ég kirkjuna vandlega,
athugaði dyr og lása, en þó athugaði
ég sérstaklega vel krýningarsteininn.
Hann er geymdur undir sætinu í krýn-
ingarstólnum. Það er sandsteinn, gróft
tilhöggvinn, um 17 þumlunga breiður,
27 þumlunga langur, 11 þumlunga liár
og vigtar um 400 pund.
Aður en ég fór fékk ég ýmsar upp-
lýsingar hjá einurn leiðsögumannin-
um, og þegar kirkjan var lokuð
klukkan sex, fór ég út og rannsakaði
umhverlfið. Um morguninn fór ég aft-
ur með lestinni til Glasgow. Þar hitti
ég Neil, og við ákváðum, að ég skyldi
fela mig í kirkjunni rétt áður en henni
væri lokað, og þegar næturvörðurinn
hefði gengið eina af sínum reglu-
bundnn ferðuni um klukkan tvö um
nóttina, átti ég að hleypa Neil inn.
Þá ætluðuni við að taka steininn og
bera bann út í lítinn híl, sem beið
fyrir utan. í hliðargötu átti svo að
flytja steininn yfir i annan stærri og
hraðskreiðari bil, sem átti að keyra
til Dartmoor, en þar var ákveðið að
fela steininn fyrst um sinn. Litli bí'll-
inn aftur á móti átti að fara í áttina
til Wales, því ef einhver hefði séð
hann fyrir utan kirkjuna, mundi það
villa lögregluna.
Eg var ákveðinn i því að nota jólin
til að framkvæma ránið, en Neil vildi
láta það bíða þangað til eftir jól. En
verkið þoldi ekki bið, en ég gat hins
vegar ekki verið einn um það. Eitt
kvöld á háskóladansleik dansaði ég
við Kay Mathieson. Eg vissi að ég gat
treyst henni og spurði, hvort hún vildi
hjálpa mér. Það vildi hún. Ennfremur
náði ég í tvo menn, Gavin Vernon,
verkfræðistúdent, og Alan Stuart. Eg
liafði safnað verkfærum í kassa, og
Gavin og Alan áttu að sjá um leigu
tveggja bíla.
Föstudagskvöld, 22. desember, lögð-
um við af stað til London, þangað
komum við eftir hádegi næsta dag.
En enda þótt við hefðum ekkert sofið
um nóttina, ætluðum við að fram-
kvæma verk okkar strax sama kvöld.
Eg faldi öll verkfærin innan undir
frakkanum og klukkan 5,15 gekk ég
inn í Westminster Abbey. Eg faldi
mig undir litlum vagni, sem notaður
var við hreingerningar, setti frakkann
yfir höfuðið og lá grafkyrr. Þannig
lá ég til fimtán mínútur yfir sex, þá
reis ég upp og leit i kringum mig. Oll
ljós voru slökkt og ekkert heyrðist.
Eg gat nú farið yfir í St. Pauls’s
kapellu, þar mundi ég vera öruggari.
Eg liafði gengið þrjú skreif, þegar ég
heyrði skrjáfa i lykluni, og allt í einu
skein ljós beint i andlit mitt. Eg leit
upp. Fyrir framan mig stóð hár,
skeggjaður varðmaður.
„Hvað eruð þér að gera hérna?“
„Eg er lokaður inn,“ sagði ég.
„Þvi hrópuðuð þér þá ekki?“ spurði
hann.
„Eg var hræddur um, að ég gerði
of mikinn hávaða.“
„Eg var satt að segja logandi hrædd-
ur um, að hann múndi afhenda mig
lögreglunni, en hann fylgdi mér til
dyra og lét mig fara og óskaði mér
gleðilegrar hátíðar.
Mér þótti skömm að svo skyldi fara.
Nú var ekkert annað að gera en að
brjótast inn að utan. I>á nótt sváfum
við í bílnum, og næsta dag byrjnðum
við að rannsaka, hvernig við gætum
komist inn að utan.
í fyrstu virtist það ómögulegt, en
að lokum fundum við litlar dyr úr
furu, sem við sennilega gætum opnað.
Til þess að komast að þessum dyrum,
þurftum við fyrst að fara inn um
hlið á garðinum, er liggur kringum
Westminster Abbey.
Sömu nótt klukkan fjögur vorum
við reiðubúnir til að framkvæma verk
okkar. Ivay átti að sitja i öðrum bíln-
um og taka við steininum og fara með
hann til Dartmoor. Billinn átti að
standa í sundi, þar sem hann sást
ekki frá götunni. Þar var margt fólk
á götunum, en til allrar hamingju
fyrir okkur var flest drukkið. Við
fórum inn um hliðið. Þrátt fyrir fínu
verkfærin okkar var erfitt að opna
dyrnar, en það tókst, og við læddumst
inn. Inni var dimmt, en við þekktum
leiðina, og brátt vorum við að reyna
að losa steininn undan sæti krýning-
arstólsins. Eftir mikla erfiðleika tókst
það, en okkur til mikillar undrunar
og liræðslu sáum við, að við höfðum
aðeins náð hluta af honum. Steinninn
var brotinn. Hluti þessi vigtaði um
90 pund, en ég tók hann eins og fót-
bolta og komst með hann út i bíl. Að
vörmu spori hljóp ég til baka og
hjálpuði hinum að losa þann hluta,
er eftir var. Nú var aðeins eftir að
koma honum í bílinn. Við lögðum
hann á frakkann minn og drógum að
dyrunum. Eg sá nú, að bíllinn var
ekki á staðnum, sem hann átti að
vera, lieldur þar sem hann sást
greinilega frá götunni. Þetta var stór-
hættulegt og mér skildist þegar, að
eitthvað hlyti að vera að og fór
þangað.
„Ikigregluþjónn kom auga á mig,
hann kemur hingað,“ sagði Kay.
Hljóðlaust settist ég í bílinn hjá henni,
lagði frakka Alans yifir steininn, en
handlegginn utan um Kay. Þannig
sátum við þegjandi eins og kærustu-
par, þegar lögregluþjónninn kom að
okkur. Hann grunaði ekkert, en benti
aðeins á bílastæði neðar við götuna.
Meðan lögregluþjónninn spjallaði við
okkur, sá ég Gavin koma út úr kirkj-
unni, en til allrar hamingju kom hann
auga á lögregluþjónitin og flýtti sér
inn aftur. Við gerðum eins og lög-
reglnþjónninn sagði, en strax og hann
var horfinn, hljóp ég aftur að kirkj-
unni. Eg sagði Kay að keyra út úr
bænum, því ef til vill hefði lögreglu-
þjónninn tekið númerið á bílnum. í
garðinum lá steinninn, en livergi sá-
ust þeir Alan og Gavin. Frakkinn minn
var horfinn með þeim. Lyklarnir að
hinum bílnum lágu i frakkavasanum
minum, svo mér datt í hug að þeir
biðu mín við bílastæðið og hljóp þang-
að. En þar var alll autt, engin lifandi
sál sást. Allt í einu datt mér nokkuð i
hug. Lyklarnir að bilnum voru í
frakkavasa mdnum, þeir voru með
frakkann, því höfðu þeir þá ekki
komið hingað til að ná í liinn bílinn?
Gat það verið, að lyklarnir hefðu farið
upp úr vasanum, þegar við vorum
að draga steininn út? Eg hljóp aftur
til baka og fór í þriðja sinn þá nótl
inn í Westminster Abbey. Eg skreið
á hnjánum sömu leið og við höfðum
áður farið, en með því að kveikja á
eldspýtum fann ég loksins lyklana.
Eins og skot fór ég og náði í bilinn,
og Iþá var aðeins eftir að koma stein-
inum upp í liann. Hann var þrisvar
sinnum þyngri en ég, en mér tókst
samt að draga hann að bílnum og
kom honum inn i bilinn. I sama mund
og ég ók frá Westminster Abbey var
næturvörðurinn að hringja til lög-
reglunnar og tilkynna ránið. En það
vissi ég ekki þá.
Nú var eftir að fela steininn. Eg
þekkti leiðina að Dartmoor, og þar
eð ég var svefnlítill og þreyttur, villt-
ist ég. Allt i einu sá ég Alan og Gavin
fram undan mér í bliðargötu. Eg hróp-
aði til þeirra: „Eg hefi hann, eg hefi
hann, sjáið þið. Eg gerði það sjálfur."
Við ákváðum að fara ekki til Dart-
moor beldur finna okkur fylgsni nær.
Við fundum ágætan stað rétt hjá veg-
inum og settum liann þar í holu, sem
var milli trjáa og lögðum síðan grein-
ar og visið lauf yfir lioluna. Allt í
eiitu mundi ég eftir frakkanum mín-
um og spurði, hvar liann væri. Alan
horfði á mig óttasleginn og sagði, að
þeir hefðu skilið hann eftir bak við
bvlinn. Verst af öllu var, að nafn mitt
var innan í. Það var ekki um annað
að ræða en að fara aftur til London
og reyna að finna frakkann, þvi hann
mundi leiða lögregluna beint að okk-
ur. Við fundum hann sundurrifinn,
þar sem þeir skildu hann eftir.
Daginn eftir lögðum við af stað
norður. Á leiðinni hringdum við til
Neil í Glasgow og fengum hjá hon-
um eftirfarandi upplýsingar: Aðal-
vegirnir yfir landamærin væru lok-
aðir í fyrsta sinn í 400 ár. í útvarpi
og dagblöðum væru tvær góðar lýs-
ingar af mér, en engin 100% nákvæm.
Ánægðir héldum við áfram, dauð-
þreyttur. Einu sinni á leiðinni vor-
um við stöðvaðir af lögreglunni, en
þeir slepptu okkur þó.
Að lokum komumst við heim. í há-
skólanum var nú varla um annað tal-
að en steininn og um það, hver mundi
hafa tekið hann. Við létum hina skilja,
að okkur þætti leitt, að einhverjir
höfðu orðið á undan okkur að fram-
kvæma verkið. Enginn grunaði okkur,
ekki heldur þegar Scotland Yard 3
mánuðum síðar kom til að yfirheyra
okkur alla. Eitt var ennþá óvisst fyrir
Scotland Yard. Enginn vissi, hvort
steinninn liafði verið tekinn af stjórn-
leysingjunt, kommúnistum eða af
minjagripasöfnurum. Kóngurinn var
illa staddur, og okkur fannst þá rétt-
ast að gefa honunt skriflega skýringu
á þvi, hvers vegna við hefðum tekið
steininn. Eg vildi láta senda ltana frá
Edinborg, hinir héldu aftur á móti,
að ef luin yrði send þaðan, mundi
lögreglan leita í Glasgow og öfugt,
svo við settum liana í dagblað í
Glasgow. Eins og mig grunaði byrjaði
Scotland Yard strax að leita i Glasgow.
Unt helgi í byrjun nýja ársins, ók-
um við aftur suður til að sækja stein-
inn. Með mér voru Neil og Alan, sem
lánaði okkur bíl föður síns. Síðustu
fimm daga höfðu allir bí’lar, sem fóru
yfir landamærin verið athugaðir en
ég vonaði að þetta héldi ekki áfram.
Við ætluðum að taka framsætið úr
bílnum og láta steininn þar. Einn
varð svo að sitja .á honuni nteð teppi
undir sér og yfir. Það yrði óþægilegt
en nauðsynlegt.
Þegar við kornurn á þann stað, þar
sem steinninn okkar var geymdur,
brá okkur heldur en ekki i brún, þvi
að sígaunaflokkur tjaldaði einmitt
þar. Við höfðum ekið 450 milur til
einskis. Við ókum lítið eitt frá og
gengum að báli þeirra.
„Megum við hita okkur svolítið við
eldinn?" spurði Neil. Sígaunakona
bauð okkur brosandi inn. Við spjöll-