Fálkinn - 24.09.1954, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
— Þú ert að rella út af því að þurfa
að halda í hespu.
Það var nú það. Næstu dagana
var hann úti með Súzönnu kvöld
eftir kvöld. Rose hafði líka hitt
hana. Þetta var einstaklega geðs-
leg stúlka, látlaus í klæðaburði,
opinská í framgöngu og aðlaðandi.
Rose kunni vel við hana — þangað
til hún fór að hugsa til þess að
þetta væri stúlkan, sem ætlaði
að taka Toby frá henni.
Þegar á allt var litið höfðu kon-
urnar þeirra Andrews, Bills og
Friðriks verið einstaklega alúð-
legar ungar stúlkur, og henni
hafði fallið vel við þær allar —
fyrst í stað.
Toby og Súzanna höguðu sér
ekki eins og önnur hjónaleysi. Þau
fóru nærri því aldrei á kvikmynd-
ir eða dansstaði, og þau sátu ekki
og horfðust í augu og héldust í
hendur, eins og hin höfðu gert.
Þau gengu langar gönguferðir
saman, en Rose var þó sannfærð
um að þeim væri alvara. Toby
hefði alls ekki verið svona mikið
með stúlkunni ef hann hefði ekki
ætlað sér að eiga hana. Hann var
ekki af því taginu sem duflár við
hvaða stelpu sem var — það hafði
enginn drengjanna verið.
Þremur vikum síðar sagði Toby
yfir morgunmatnum: — Mamma,
ég verð að segja þér nokkuð mik-
ilsvert. Þú verður víst víst heima
þegar ég kem af skrifstofunni?
Það lá við að Rose missti kaffi-
bollann. Nú var komið að því! —
Já, vitanlega verð ég heima,
drengurinn minn. Kemur hún
Suzanne með þér?
— Sue? Já-já. Hún á sinn hlut
af sökinni á því, að .... nei, ég
segi ekki meira að sinni.
Þetta var miðvikudagur og
þann dag var Rose vön að hafa
hreingerningu, en í dag gat hún
ekki beitt sér að neinu. Hvað eftir
annað sagði hún við sjálfa sig
að Toby þætti vænt um Suzanne,
og að hún ætti sjálf að vera glöð
hans vegna. En hann var svo
ungur, hugsaði hún angurvær.
Hún hefði átt að fá að halda hon-
um nokkur ár enn.
Klukkan var að verða hálfsex
og Rose fór i rósótta silkikjólinn
sinn og setti blóm úr garðinum á
borðið og tók fram fallegasta
borðbúnaðinn sinn. Skömmu sið-
ar heyrði hún Toby og Suzanne
koma inn í garðinn. Toby fór
beint inn í stofuna og faðmaði
móður sína að sér.
— Mér tókst það, mamma! Nú
geturðu óskað mér til hamingju
kallaði hann.
Rose tók andköf. — En hvað ég
er glöð, Toby. Vegna ykkar
beggja. Ég vona að þið verðið
hamingjusöm saman.
Toby starði á hana. — Hvað
ertu að tala um, mamma? Það
er ómögulegt að þú vitir hvað ég
ætla að segja þér. Hlustaðu nú
á: Ég er orðinn deildarstjóri í út-
flutningsdeildinni. Og það á ég
Sue að þakka. Það eina sem mig
skorti var kunnátta í frönsku. En
svo kom Sue og bauðst til að
kenna mér. Hún er frönsk í aðra
ætt, eins og þú kannske veist. Og
svo gengum við út á kvöldin og
töluðum alltaf frönsku saman.
— Toby, drengurinn minn,
skelfing er ég glöð. Komið þið nú
inn. Teið er tilbúið.
Skömmu síðar, meðan Suzanne
var úti, spurði Toby glettnislega:
— Hvað hélstu að ég ætlaði að
segja þér, mamma?
Rose roðnaði. — Ég hélt vitan-
lega að þið Suzanne ætluðuð að
fara að gifta ykkur. Hvað átti ég
að halda annað? Þú minntist ekki
einu orði á frönskukennsluna eða
neina nýja stöðu.
— Gifta mig? sagði Toby. —
Það er of snemmt að hugsa um
slíkt ennþá.
— Það var gott, drengurinn
minn, sagði Rose hressari.
— En það er eitt, mamrna.
Toby varð alvarlegur. — Fram-
vegis verð ég oft í ferðalögum,
svo að þú verður einmana, og það
fellur mér illa. í sömu svifum kom
Suzanne inn. Rose hlýnaði um
hjartaræturnar er hún sá hana.
Suzanne hafði verið dásamleg, að
fórna fristundum sínum til að
kenna Toby frönsku.
Þetta voru skemmtilegir sam-
fundir. Þau voru að hella í þriðja
bollann þegar drepið var á dyrnar
og frú Goss rak inn hausinn.
— Ó, Toby, gætirðu gert svo
vel að hjálpa mér með öryggi,
sem hefir brunnið í sundur? Mað-
urinn minn er ekki kominn heim
og.........
— Ég skal koma strax, sagði
Toby og stóð upp.
Þegar þau voru farin ætlaði
Rose að fara að segja eitthvað við
Suzanne, og sér til undrunar sá
hún að stúlkan var með tár í aug-
unum. I annað skipti í dag varð
Rose efandi og undrandi. Það var
mál út af fyrir sig að Toby væri
ekki ástfanginn af Suzanne, en
setjum nú svo að hún elskaði
hann?
— Er eitthvað að, væna mín?
spurði hún.
— Nei, nei, þetta er flónska úr
mér, frú Meadowes, en mér hefir
liðið svo vel hérna hjá yður, það
er alveg eins og var heima — áð-
ur en foreldrar mínir dóu.
— Góða mín, þá skuluð þér
koma hingað eins oft og þér getið.
Það væri allra best ef þér vilduð
— eiga heima hérna. Ég hefi nóg
pláss. Og ég er viss um að okkur
kæmi vel saman.
— Er yður alvara, að ég fái að
búa hjá yður? Andlitið Ijómaði.
— Ég tek því með þökkum.
— Jæja, þá erum við ásáttar
um það.
Og svo — með tímanum — það
var ekki gott að vita hvað fyrir
gat komið. Rose hafði grun um
að tilfinningar Toby gagnvart
Suzanne væru dýpri en hann lét
bera á. Þau voru ung ennþá —
en eftir tvö ár ........
Rose brosti ánægjulega. Hún
hafði kannske verið sérstaklega
óheppin með fyrri tengdadæturn-
ar. En hún var viss um, að ef
Toby giftist Suzanne mundi hún
fá „dóttur í kaupbæti". *
Josef Haydn
jarðaður 5. júní
— 134 árum eftir andlátið.
Einkennileg athöfn fór fram laugar-
daginn fyrir hvítasunnu, i sambandi
við tónlistarvikuna i Wien. Þá var
útför tónskáldsins Josefs Haydn form-
lega fram í Eisenðtadt. En Haydn
dó í Wien 31. mars 1809, 77 ára gam-
all, og lík hans hefir legið i gröf i
Eisenstadt í • 134 ár — höfuðlaus'..
Eoks var hauskúpa hans sameinuð
likinu 5. júní síðastliðinn.
Þetta er dálitið kynlegl, en það er
fleira skrítið um legstaði austurrískra
tónskálda. Til dæmis hefir Mozart
verið settur veglegur minnisvarði á St.
Marxer-kirkjugarðinum i Wien, sem
nú hefir verið lagður niður, en enginn
veit hvar Mozart er grafinn. Hann var
jarðaður i fátækragrafreit og jafnvel
samtiðarmenn hans vissu ekki hvar
gröf hans var. Svo mikið er víst að
hún er ekki nálægt minnisvarðanum.
En jarðneskar ieifar Haydns eiga sér
])ó merkilegri sögu, sem loks er lokið
með því að sameina liöfuðið likam-
anum.
Kvöldið fyrir hvítasunnu var höfuð
Haydns flutt frá Wien til fæðingar-
staðar Haydns í Haslau og þaðan til
Eisenstadt, sem er höfuðstaður
Burgenlands í Austurríki, og frægur
fyrir svip þann sem Esterhazy greifi
og Haydn samtiðarmaður hans settu
á bæinn.
Ennþá prýða brjóstlíkneski og mál-
verk af ungverskum konungum höll
hins ungverska greifa Esterhazy, en
hin mörgu óðul ættarinnar liafa Rúss-
ar slegið eign sinni á. — í hinni gömhi
Esterhazyhöll, sem nú er fundarstað-
ur héraðsþingsins í Burgenland, var
fjöldi af merkustu verkum Haydns
leikið í sambandi við tónlistarvikuna.
En livernig varð höfuð Haydns við-
skila við líkamann? Haydn var graf-
inn í Wicn 1809, en ellefu árum síðar,
1820, lét Esterhazyfjölskyldan grafa
upp kistuna og flytja hana til Eisén-
stadt. Þótti betur fara á því, að Haydn
fengi leg i Eisenstadt, því að þar hafði
hann lifað og starfað lengst af mann-
dómsárum sinum. En þegar kistan var
opnuð kom það á daginn að likið var
höfuðlaust. Sagan segir að tónelskir
læknastúdentar hafi mútað ritara
Esterhazys til að fá höfuðið og geyma
það sem eins konar helgidóm, en jafn-
framt ætluðu þeir að gera á haus-
kúpunni alls konar athuganir „til efl-
ingar tónlistarþekkingu og vísindum".
Er sagt að ritari Esterliazys, Josef
Karl Rosenbaym, hafi játað þetta á
sig á banasænginni.
Og nú spunnust margar þjóðsögur
um liauskúpuna. Hún var lengi í eigu
kunnrar læknisættar í Wien, sem
Rokitansky hét, en málaferli urðu svo
út af hauskúpunni milli mannfræði-
safns Wienarháskóla og „Tónlistarfé-
lagsins" þar. Vann hið síðarnefnda
málið, og hauskúpan var afhent fé-
laginu og hefir siðan verið geymd í
safni þess í Wien.
Esterhazyfjölskyldan, sem lét sér
mjög annt um að hauskúpan kæmist á
réttan stað, lét fyrir rúmum hundrað
árum gera steinkistu fyrir likið og
stendur hún í Bergskirkju í Eisen-
stadt. En liún hefir staðið tóm i allan
þennan tima, þvi að svo var kveðið,
að lílcið skyldi.ekki iátið í kistuna
fyrr en liöfuðið færi þangað lika.
Þannig var bæði búkur oð höfuð flutt
i steinkistuna i Bergskirkju kvöldið
fyrir hvitasunnu. *
LANGT NEF !
í New York hefir gamall Gyðingur,
sem heitir Ismail Masha og segist vera
111 ára, haft góða atvinnu. Hann lét
það berast að hann gæti látið sköllótt-
um mönnum vaxa hár á ný. Nú þyrpt-
ust tiúnuskallar stórborgarinnar til
hans. Hann lét þá borga tvo dollara
hvern, kleip svo í nefið á þeim og blés
i annað eyra þeirra og sagði þeim svo
að fara heim og biða þangað til hárið
færi að vaxa. — En enginn gat fundið
nein álirif af þessari egyptsku lækn-
ingu og ýmsir þeirra sem gabbaðir
höfðu verið stefndu Ismail Maslia fyrir
svik. Rétturinn dæmdi hann í smá-
sekt, og kvað sköllóttu mönnunum
sjálfum mest um þetta að kenna, því
að þeim hefði verið gefið i skyn af
„lækninum" að liann væri að gabba þá.