Fálkinn - 23.11.1960, Blaðsíða 31

Sannleikurinn -
Framh. af síðu 11.
inn á næturslangrinu, vildi hann ekki
láta það eftir húsbónda sinum. Heimt-
aði Magnús þá af honum síðhempuna.
Snaraðist hann þegar í hana, dró snæri
upp úr buxnavasa sínum og hnýtti því
utan um sig.
Eftir nokkurt þrátt varð samt úr, að
Jón reið með honum yfir ána. Þeir stigu
aftur af baki á eyri hinum megin, og
kvaðst Jón nú alls ekki lengra fara.
Magnús dró þá enn upp brennivínsflösku
og bað Jón drekka með sér. Hann þekkt-
ist það og saup á þrisvar. Loks brölti
hann á hest sinn og sagðist bíða hús-
bóndans þar úti á mýrunum á meðan
hann færi erinda sinna.
Magnús fór þá brott einn síns liðs
og teymdi hestinn, en Jón reið að mýr-
arholti Þar rétt hjá og fór þar af baki.
Að nokkurri stundu liðinni sá hann
Magnús og Guðrúnu Jónsdóttur koma
gangandi, svo sem þau kæmu heiman
frá Úlfá. Námu þau ekki staðar fyrr
en á árbakkanum. Þar settust þau. Jón
reis á fætur og hélt fram á eyrina.
Jón var staddur niðri á eyrinni, er
hann sá einhverju hvítu bregða fyrir,
svo sem klút eða dulu, þar sem Magn-
ús og Guðrún voru við ána. í næstu
andrá heyrði hann ýlfur eða vein —
síðan þessi orð: „Magnús góður! —
Jesús!“
Nú varð Jóni ekki um sel, því að
hann grunaði þegar illt. Hann hljóp á
hest sinn og reið út eyrina að dálitlum
hóli. Þar fór hann af baki og beið litla
stund. En nálægð þess, sem nú var að
gerast, svipti hann ró. Hann steig aftur
á bak og reið suður eftir, og þar kom
hestur Magnúsar á móti honum með
lafandi taum. Jón tók hestinn og lét
tauminn upp á makkann. í næstu andrá
sá hann, hvar Magnús stóð einn á eyr-
inni.
Magnús kallaði til vinnumanns síns
og skipaði honum að koma. Jón hlýddi,
þótt skelfdur væri. Aðkoman var nötur-
leg: Guðrún dauð á grúfu í vatni, og
Magnús stóð yfir henni.
Magnús skipaði Jóni að hagræða lík-
inu og loka munni þess. Þegar hann
dró það upp úr vatninu og bylti því
við, glamraði steinn, sem var í munni
þess, við tennurnar. Magnús sagði hon-
um að taka steininn og hrækja á hann.
Örvita af - hræðslu fálmaði Jón upp í
líkið, náði steininum og spýtti á hann.
Magnús hrækti líka í hann í höndum
Jóns, hrifsaðj hann síðan af honum og
renndi honum aftur upp í stúlkuna.
Loks dró hann líkið á grúfu að ánni
og gekk þannig frá því, að vatn seytl-
aði um höfuðið.
Skammt frá þessum stað lá síupoki
svo blautur, að af lak. Magnús skipaði
Jóni að tylla honum við hnakk sinn.
Hann hlýddi því boði. Síðan fór Magn-
ús að leita að lítilli brennivínstunnu,
sem hann sagði, að Guðrún hefði haft
meðferðis handa sér. En hann fann tunn-
una hvergi, hvernig sem hann leitaði,
og að síðustu stigu þeir báðir á bak
reiðskjótunum.
Þá mælti Magnús:
„Nú þarf ei að gangast undir þung-
ann hennar Gunnu. Hún er dauð.“
Að svo búnu riðu þeir heim að Hól-
um. Hvorugur mælti orð frá vörum alla
leiðina.
Þegar heim kom, tók Magnús síupok-
ann frá hnakki Jóns og lét hann inn
í skemmuna. Jón gekk sem í leiðslu
til rekkju sinnar. Þá var enn drjúgur
tími til dags, fólk allt í hvílum, en
sumt þó vakandi.
VII.
Þess getur ekki, hvort Jóni varð svefn-
samt, en á fætur fór hann að venju
morguninn eftir. Kom þá Magnús þegar
til hans og sagði honum að fara sem
skjótast út að Arnarstöðum og rista torf
fyrir Jón Einarsson, sem þar bjó. Jón
gerði sem fyrir hann var lágt. Sótti
hann hest handa sér og hitti þá Þorlák
í Litlu-Hólum, er spurði hann, hvort
hann ætlaði að nota síðhempuna út í
dalinn. Jón játti því, en fór þó hempu-
laus.
Jón risti torf af miklu kappi allan
daginn. Vinnukona frá Arnarstöðum
færði honum mat í mýrina — fisk, smjör
og brauð. En Jón var rændur allri
matarlyst. Hann bragðaði ekki nokkurn
bita og sendi allt til baka ósnert.
Hann kom heim að Hólum seint á
laugardagskvöldið kaldur og blautur, og
háttaði samstundis. Þegar hann var
kominn upp í, bað hann Sigríði, konu
sína, að sækja síðhempu Þorláks fram
í dyrnar og breiða hana ofan á sig. En
þegar til átti að taka, fannst hempan
hvergi, hvernig sem Sigríður leitaði.
Jón setti hljóðan. Þegar hann hugsaði
sig um, minntist hann Þess ekki, að
hann hefði orðið hennar var frá því,
er Magnús fór í hana á eyrinni við
Eyjafjarðará.
Rétt á ef tir kom Magnús í skála vinnu-
fólksins. Jón yrti á hann og spurði,
hvar hepan væri. Magnúsi brá sýnilega
við þessa spurningu. Fyrst þagði hann,
en svaraði svo:
„Hún hefur orðið eftir við Úlfár-
fjárhús.
„Og fjandalega farið,“ hrökk út úr
Jóni.
Magnús gekk út, en kom aftur í skál-
ann að vörmu spori og spurði Jón,
hvort hann gæti ekki komið á fætur.
Jón drattaðist fram úr rúminu og gekk
á ráðstefnu með Magnúsi í skemmunni.
Magnús var nú bljúgur í tali, og sagð-
ist ekki vita, hvort hann mætti biðja
Jón að fara fram eftir í nótt og sækja
hempuna. Jóni var ekki um þá sendi-
för gefið. Hann þóttist ekki vita, hvort
Þorsteinn á Úlfá léti hana af hendi við
sig og stakk upp á því, að Magnús færi
sjálfur. En það vildi hann ekki heyra
nefnt. Eftir nokkurt þref skipaði Magn-
ús vinnumanni sínum að fara að hátta
og sofa, því að hann mundi vekja hann
í nótt.
Þetta varð eins og Magnús hafði sagt.
Hann kom um nóttina, þegar kyrrt var
orðið, og vakti Jón. Þeir gengu saman
upp að heygarði á túninu. Þar heimt-
aði Magnús af Jóni, að hann sækti hemp-
una, en hann færðist undan því og svar-
aði á sömu lund og áður.
„Ég veit ei, hvort ég á að trúa Þor-
láki fyrir því að sækja þá síðhempu,“
sagði Magnús að lokum, þegar hann
fann, að Jóni varð ekki um þokað í
þetta skipti.
„Vel þekki ég hann Þorlák, en betur
þekkið þér hann,“ svaraði Jón. „Þér
gerið sem yður sýnist.“
Magnús kvaðst ekki vita, hvernig hann
ætti að vekja Þorlák, svo að enginn
yrði þess var. En Jón sagðist kunna ráð
til þess. Gengu þeir svo saman suður
að kotinu, og beið Magnús undir fjár-
húsvegg á meðan Jón fór upp á skjá-
inn, þar sem Þorlákur svaf, og kallaði
til hans:
„Þér er betra að fara á fætur en láta
hestana rífa sundur heyið þitt,“ sagði
hann.
Þorlákur vaknaði við þetta, brá sér
fram úr og kom út. Magnús var þá
kominn heim að bæjardyrum. Tók hann
Þorlák þegar tali og sagði honum, hvar
hempan hefði orðið eftir og bað hann
að freista þess að ná henni. En þá kom
upp úr kafinu, að Þorlákur var búinn
að frétta af hempunni og það með,
að Guðrún á Úlfá hefði horfið nóttina
áður, en lítill reki verið gerður að því
að leita hennar sökum þess, hve oft hún
brygði sér snögglega að heiman.
Magnúsi var ekki minna áhugamál
en áður, að hempan yrði sótt, svo að
lítið bæri á. Hann hafði frétt það um
daginn hjá smalamönnum, að á Tjörn-
um væri lamb með marki, sem menn
könnuðust ekki við, og fylgdi það sög-
unni, að markið á því væri svipað marki
Guðrúnar, dóttur hans. Mæltist hann
til þess, að Þorlákur færi fram að Tjörn-
um og léti sem hann kæmi þangað í
erindum Hólafólks að skoða lambið, og
í sömu ferð kæmi hann við á Úlfá og
tæki hempuna. Hann varaði Þorlák einn-
ig við því að geta um sínar ferðir, þótt
eitthvað kynni að hafa í skorizt þar
fremra, og treyst gæti hann því, að Jón
Hálfdanarson væri saklaus.
„Þú ferð með sem guð kennir þér,“
sagði Magnús að lokum í föðurlegum
áminningartón.
Síðan gengu þeir Magnús og Jón aft-
ur heim að Hólum.
Ég gleöst yfir því, aö ég skuli
vera oröinn svo þrosicaöur, aö geta
glaöst yfir velgengni annarra.
Strindberg.
Sá sem er fús til aö fóma frelsi
sínu fyrir skammvinnt öryggi, hlýt-
ur hvorki frelsi né öryggi.
Ben. Franklin.
FÁLKINN 31