Fálkinn - 29.03.1961, Page 9

og ráðhús undir sama þaki
bygging en bókasafnið hans Kleins, sem
kostaði 5 sinnum meira eða 8000 rd.
Sverrir Runólfsson steinhöggvari var
Skaftfellingur að ætt, frændi Kjarvals
listmálara. Hann hafði lært steinsmíði
í Höfn og var mjög vel að sér í iðn sinni.
Hann var gáfaður maður og frumlegur
í mörgu, en alleinkennilegur i ýmsum
háttum. Þegar hann kom heim frá námi
fullnuma, gekk hann um götur höfuð-
staðarins með stífan flibba og harðan
pípuhatt. Þetta hneykslaði bæinn og
þótti ekki hæfa honum, handverksmann-
inum, heldur aðeins æðstu embættis-
mönnum og öðrum oddborgurum. Sverr-
ir var hugkvæmur hugsjónamaður, en
var félítill alla æfi og kom því ekki
hugsjónum sínum í framkvæmd. Hann
var líka í ýmsu langt á undan sinni
samtíð. Hann sótti hérna til dæmis ár-
ið 1871 um leyfi til byggingarnefndar
Reykjavíkur til þess að mega byggja
veitingaskála í hólmanum í Reykjavík-
urtjörn og ætlaði að hafa þar hljóðfæra-
slátt. Nefndin neitaði beiðninni ,,að svo
stöddu“ af því að ekki væri til teikning
af húsinu, en gaf í skyn, að þegar hún
væri til staðar, væri ekkert til fyrir-
stöðu. Allt Reykjavíkurlífið var þá bund-
ið við tjörnina, — skautasvellið á vetr-
\
um, en annars var ætlazt til að veit-
ingaskálinn væri líka opinn á sumrin
og trébrú lögð út í hólmann frá austur-
landinu, þar sem nú stendur Fríkirkjan.
Úr þessari góðu hugmynd Sverris varð
þó ekkert, aðallega vegna féleysis hans.
Hann stofnaði líka fyrsta glímufélagið
í bænum, og fékk stóran blett útmældan
á Melunum undir glímuvöll. vestanvert
við veginn, þar sem nú er íþróttavöll-
urinn. Þennan blett lét hann tyrfa og
var glímt þarna í mörg ár á sumardag-
inn fyrsta. — Sverrir byggði fyrstu
steinbrúna hér á landi, yfir lækinn í
Reykjavík árið 1886, og hann lagfærði
ýmsar götur fyrir bæjarstjórnina. Hann
var merkur maður og vel að sér í iðn
sinni.
Eins og áður getur, var gremja manna
og óánægja mikil yfir ráðslagi Kaup-
mannahafnarstjórnarinnar 1 okkar mál-
um á þessum árum, en aðgjörðir stjórn-
arinnar í þessu byggingarmáli hegning-
arhússins í Reykjavík urðu þá líka til
þess að rifja upp eldri yfirsjónir þeirra
dönsku gagnvart okkur. — Það þótti
lengi sannmæli um stjórn Dana og alla
forsjá fyrir íslandi, sem segir í grein
hins ódeiga baráttumanns og frelsis-
hetju, Jóns Guðmundssonar ritstjóra
Þjóðólfs, ,,að hér verði ekki fyrir neinu
séð nema með dönskum augum, — ekk-
ert hugsað né afráðið nema eftir danskri
hugsun, -— allt með dönsku sniði og
eftir dönskum tillögum framkvæmt". —
En afleiðingarnar séu auðsæjar, segir
þessi sami heiðursmaður. —
Dönskum „hugvitsmanni“ hafði ver-
ið falið að endurbyggja dómkirkjuna
í Reykjavík árið 1847, og þá var það
ráð tekið, að nota einungis í hana al-
danskt byggingarefni. íslenzkan grá-
stein mátti ekki nota þó að gamla kirkj-
an hefði verið byggð úr honum og vegg-
ir dugað svo vel, að varla var hægt
að brjóta þá niður með beztu verkfær-
um, — þá þóknaðist dönsku stjórninni
að flytja hingað með ærnum kostnaði
danskan múrstein, sem kirkjuveggirnir
voru hlaðnir úr, og meira að segja lét
stjórnin flytja hingað heilan skipsfarm
af dönskum sandi til þess að blanda
með sementið og kalkið. Það rak reynd-
ar alla Reykvíkinga í rogastanz þegar
farið var að skipa upp úr sandskipinu
danska, og auðvitað var sandurinn bor-
inn í pokum á bakinu neðan úr lend-
ingunni upp að dómkirkjunni. Danir
trúðu þá ekki þeirri auðsæju staðreynd,
Frh. á bls. 28
FÁLKINN 9