Fálkinn - 29.03.1961, Page 29

verið tilkynnt það. Til dæmis vissi Jón
Guðmundsson ekkert um þetta og var
hann þó einn af málafærslumönnum
réttarins. Dagana áður, þann 5. og 6.
júlí, hafði auglýsingu um réttinn verið
fest upp í gamla svartmálaða glerkass-
anum utan á húsi réttarins á Lækjar-
torgi, þ. e. svartholinu, eins og vant
var, og ekki annars getið en rétturinn
yrði þar að venju. Á laugardag fór nú
samt að kvisast hvað til stæði, og á
mánudagsmorgun kom maður til Jóns
Guðmundsonar og fullyrti, að yfirrétt-
urinn ætti að standa í tugthúsinu nýja
kl. 10 f. h. þann dag.
Menn lögðu því í fyrra lagi af stað,
því að „langur gangur“ var fyrir þá,
sem áttu heima vestur í bæ, segir Jón
Guðmundsson, en hann bjó í Aðal-
stræti. Allir vildu flýta sér til að sjá
dýrðina, sem þarna yrði, því að búizt
var við, að forseti réttarins og assess-
orarnir væru skrýddir „glóandi“ ein-
kennisbúningum, þó að slík skraut-
klæði hefðu þá ekki sézt hér síðan Þórð-
ur dómstjóri Sveinbjörnsson dó, en þetta
urðu mikil vonbrigði.
Þegar upp að tugthúsi kom, sást þar
enginn maður. Upp eftir Bakarastígn-
um, sem nú heitir Bankastræti, sást
ekki annað en venjuleg og hversdags-
leg umferð bæjarbúa og sveitamanna,
en þessa dagana, þegar sumarkauptíð
stóð sem hæst, voru margir á ferð á
þessu aðalstriki bæjarins. Það voru
menn ríðandi og gangandi, flestir 1
,,starfsmannabúningi“ þ. e. í daglegum
vinnufötum, en sumir í „búðarmanna-
fötum“ eða spariklæddir. — Engin
hreyfing sást frá Landshöfðingjahöll-
inni, og ekki kom forseti yfirréttarins
þaðan. Engin flögg voru á stöng, hvorki
hjá Landshöfðingja eða annars staðar,
og voru flöggin þó ekki spöruð í þá
daga. Þá var nefnilega flaggað fyrir
hverju útlendu „Kúffi“ sem kom og fór,
og hverjum oddborgara þegar hann átti
afmæli. Þegar þeir, sem fyrst komu að
tugthúsinu, höfðu beðið þar nokkra
stund, birtust þar dómstjórinn, dómend-
ur og máflutningsmenn, en ekki þekktu
þá aðrir en þeir, sem voru kunnugir,
enda klæðnaður þeirra ekkert frábrugð-
inn annarra. Dómstjórinn, Þórður Jóns-
son, var þá orðinn gamall maður, frið-
samur og góðviljaður mannkostamaður.
Meðdómendur voru Jón Pétursson, síð-
ar dómstjóri, og Magnús Stephensen,
síðar landshöfðingi, en málflutnings-
menn voru Páll Melsted, sagnfr. og Jón
ritari Jónsson.
Dómstjórinn gamli gekk fyrstur að
dyrum og ætlaði að ganga inn, en þá
var allt harðlæst. En það var verra, að
enginn lykill var til þess að ljúka upp
með, og enginn vissi hvar hann var að
finna. Það vildi nú svo vel til, að þarna
var staddur gamall og þægur þjónn
yfirvaldanna, danskur karl, Steenberg
að nafni. Hann hafði verið lögreglu-
þjónn yfir svörtum og hálfvilltum þegn-
um Danakonungs í Vestur-Indíum, eða
á eyjunni St. Croix, og þótti því hæfur
að vera vörður laganna yfir Reykja-
víkurbúum. Stiftamtmaðurinn danski
hafði svo „puntað upp á“ þennan þarfa
þjón sinn, Steenberg lögregluþjón, og
fengið konung til þess að sæma hann
dannebrogsorðunni fyrir dygga þjón-
ustu. En eftir að karli hlotnaðist þessi
upphefð, þóttist hann vera of góður til
að labba um götur Reykjavíkur og vera
lögregluþjónn og gegndi nú þeirri virð-
ingarstöðu að vera sendill Landsyfir-
réttarins. Þessi dannebrogsmaður, Steen-
berg, var nú sendur út af örkinni til
þess að hafa upp á lyklinum að tugt-
húsinu og dómsalnum. Það vildi til að
gott veður var, því að þarna urðu þessir
háu herrar ásamt söfnuði sínum að
bíða stundarfjórðung á hlaðinu undir
veggjum tugthússins. Þegar svo lykill
kom loks, var tafarlaust opnað og geng-
ið til dómsalarins. Hinn konunglegi ís-
lenzki landsyfirréttur var settur þarna
í fyrsta sinn, eins og skrifað stendur
„án allrar viðhafnar". — Undir þaki
tugthússins var svo rétturinn þangað
til hann var lagður niður 1920, og þarna
var Hæstiréttur íslands settur og úr
þessu gamla tugthúsi flutti hann loks
á árinu 1949.
RÁÐNINGAR Á HEILABROTUM
Lausn á „Sjö kettir
og sjö mýs“.
Já eða nei.
1. Já.
2. Já.
3. Nei. Hann er úr Skagafirði.
4. Nei. Hún er eftir Stefán
Júlíusson.
5. Já.
6. Nei. Verzlunarstjórar og
farandsalar Hansasam-
bandsins voru ókvæntir og
þeir seldu meðal annars
krydd. Þaðan er nafnið
komið.
7. Já.
8. Já.
9. Nei. Það er úr biblíunni,
Jobsbók, 40, 16 og 17.
10. Nei. Það er á Kleppi.
Textalestur:
1. Hvað á maður að gera? Þú
hendir öllum gömlum föt-
um af manni.
2. Fáið yður sæti. Þetta tek-
ur fljótt af.
l <
«a. - ■ » L
Lausn á eldspýtnaþraut.
Lausn á stafaþraut:
GREIN
NEGRI
GRENI
REGNI
EGNIR
INGER
GNERI
REGIN
ENGRI
Lausn á Völundarhúsi.
FALKINN
29