Fálkinn - 25.10.1965, Blaðsíða 19

þær með klónum, en hann slær ekki fuglinn með
vængnum, eins og talið var hér áður. Hann krepp-
ir þá klærnar saman og þegar hann rennir sér að
öndinni vísa báðir fætur fram á við og kemur
snarpur smellur þegar hann slær fuglinn og oft
mölbrýtur hann hauskúpuna á honum.
— En þegar hann tekur fugl á fiugi?
— Þá grípur hann venjulega fuglinn í klærnar,
rjúpur til dæmis. Þó kemur fyrir að þær hrapa
niður. Ég hef oft náð í rjúpu sem hefur hrapað
niður af þessum sökum og er þá oftast flugvöðv-
inn ristur sundur og vængurinn þar af leiðandi
máttlaus. Svo kemur oft fyrir að fálkinn grípur
fuglinn áður en hann nær til jarðar. Einu sinni
hef ég séð fálka slíta væng af rjúpu, og féll hann
til jarðar á eftir henni.
— En smyrillinn?
— Það var eins og honum fækkaði hér fyrir
þrem árum. Smyrillinn sækist mest eftir þúfu-
tittlingum, langmest. En þeir verjast býsna vel
og leitast þá við að komast í' skógarkjarr og bað
kemur fyrir að smyrillinn flýgur inn í hús á eftir
þeim. Þó er til einn spörfugl sem ekki hræðist
smyrilinn, en það er maríuerlan, hún storkar hon-
um miskunnarlaust. Ég hef oft séð maríuerlu sem
á unga í felum, þvælast fyrir smyrli og stríða
honum. Einu sinni sá ég maríuerlu setjast u. þ. b.
metra frá smyrli sem var að reyna að ná í ungana
hennar. Um leið og hann flaug upp, var hún á
lofti og stríddi honum á alla lund. Hún var bæði
huguð og snarráð. Annars hef ég séð smyril taka
skógarþröst og jafnvel lóu. Ekki getur hann samt
borið lóurnar, en dröslar þeim til og étur á staðn-
um.
Og það er margt hjá fuglunum sem kemur manni
á óvart. Einu sinni verpti hávella hér skammt
suðvestur á heiðinni. Ragnar bróðir minn fylgdist
með því hvenær hún verpti, til að merkja ungana.
Seinustu dagana, áður en hún ungaði út, var hann
að tína til hennar egg sem hann tók úr öðrum
hreiðrum og vissi að í voru lifandi ungar. Öndin
flaug ekki þegar hann kom, en gekk frá hreiðrinu
meðan hann kom eggjunum fyrir og settist svo
á aftur. Svo eitt sinn þegar hann ætlaði að koma
að hreiðrinu, þá mætti hann öndinni á leiðinni
og var hún með ungana á eftir sér, alla nema
einn. Þá ætlaði hann að fara að hreiðrinu og at-
huga hvað orðið hefði af ungunum. Öndin gerði
sér þá lítið fyrir og labbaði með honum, en ung-
arnir bældu sig niður í eina kös á, meðan. Þegar
þau svo nálguðust hreiðrið komu þau að djúpu
hestspori og þar niðri var unginn og komst ekki
upp úr sporinu. Ragnar tók ungann upp úr spor-
inu og fékk henni, en það var eins og hún hefði
vitað hvað hann ætlaðist fyrir, tók við sínum
unga og labbaði til baka. Þau voru farin að þekkj-
ast og hún vissi að þarna væri hjálpar að vænta.
Þetta er dálítið sérstakt atvik og athyglisvert.
Einu sinni kom ég norðan úr heiði og sjö til átta
kílómetrum norðan við vatnið gekk ég fram á
önd sem var með fimm unga. Öndin gekk á undan
en ungarnir i röð á eftir og beit hver unginn i
stélið á þeim næsta og sá fremsti í stélið á önd-
inni. I fyrslu heyrði ég einhvern klið sem ég gat
ekki áttað mig á, en svo þegar ég sá þessa hers-
ingu vissi ég hvaðan kliðurinn kom, þetta tísti
allt saman. Þegar ég nálgaðist færði hersingin sig
út úr stígnum en þegar ég var kominn hjá, fór
hún ofan í stíginn á ný og hélt áfram sína leið.
Svona þurfti hún að ganga alla leið suður að
vatninu, en gat þó hvílt ungana á smá tjörnum
á leiðinni og þar gátu þeir einnig fengið æti.
Fuglarnir sýna iðulega mikla skynsemi.
Með þessum orðum skulum við ljúka viðtalinu
við Jóhannes, þann margfróða listamann.
Auk málverkanna sem
Jóhannes liefur gert,
liggur eftir hann fjöldi
teikninga, af mönnum,
fugluin og landslagi.
Jóhannes lánaði Fálk-
anum góðfúslega teikn-
ingu þá sem hér birt-
ist í réttri stærð, en
hún er af klettum við
Kálfastrandarvoga.
FALKINN