Fálkinn - 25.10.1965, Side 30

IIVERSU
MAMIR
SVELTA?
AÐ er sagt að í heiminum
séu um 900 milljónir barna
,og þar af sé helmingurinn van-
nærður. Þessi ágizkun er þó
líklega of lág. Vannærðu börn
in eru sennilega fleiri. Það
mun ekki vera fjarri lagi að
telja að þau séu 400—600 millj-
ónir.
í gamla daga var sagt að
fólk dæi úr „ófeiti“ á íslandi,
af því að það var fallegra i
kirkjubókum heldur en að
segja berum orðum að það hefði
fallið úr hor. Nútíma orð fyrir
„ófeitina“ er „vannærður“.
Hvað er það að vera van-
nærður? Læknar mundu auð-
vitað koma með sína vísinda-
legu skýringu á fyrirbærinu.
En hvað er skýring þess sem
fer í gegnum hörmungarnar
sjálfur og líka hins sem horfir
upp á þær hörmungar þó að
sjálfur hafi hann sloppið?
Áð vera vannærður er það
að hafa aldrei alveg nóg af
þeim efnum sem líkamanum
eru nauðsynleg, fæðan er ein-
hæf eða léleg — og flest fæða
sem til fellst í hitabeltinu er
efnasnauðari en sömu tegund-
ir frá hinum tempruðu beltum
— og maðurinn verður þrelc-
laus, áhugalítill og sífellt með
eitthvert slén. Hann finnur
ekki til hungursins beinlínis,
en það hrjá hann ýmsir sjúk-
dómar er fara hamförum um
byggðirnar af því að viðnáms-
þróttur manna er lítill auk
þess sem heilbrigðishættir eru
oft bágbornir.
Að vera vannærður er það
að hafa aldrei alveg nóg, fá
sjaldan almennilega nægju sína
af mat, jafnvel ekki af almenni-
legu drykkjarvatni, vera alltaf
hálfsvangur, sísnuðrandi í krók-
um og kimum eftir einhverju
ætilegu, hugsa ekki um annað
en mat, vera ekkert nema
sjúkleg matarlyst.
Og að vera vannærður er
líka að svelta heilu hungri.
Hvað er það að svelta heilu
hungri?
Engin orð megna að gefa
hungur til kynna, því að í
hungrinu býr einhver óhugnan-
legur grunur um að það vofi
yfir manni að hætta að vera
til.
Þetta er lýsing þess er
þekkti:
„Þetta kom líka fyrir mig,
en ég gat ekki séð sjálfan mig,
aðeins hveniig fór fyrir hinum.
Ég sá að holdið eins og bráðn-
aði utan af þeim og hörundið
tók að skerast inn á milli út-
stæðra beinanna. Ég sá augun
sökkva inn í hauskúpuna og
rifjaraðirnar bunga út undir
skinninu. Og það sem þjakaði
börnin lagðist með enn meiu
þunga á fullorðna fólkið . ..
Enginn þjáðist eins mikið og
Kuti. Hann hafði aldrei verið
hraust barn. Og nú var hann
alltaf veikur. Fyrst bað hann
um hrísgrjónavatn og grét af
því að það var ekki til. Seinna
hætti hann að biðja um nokkuð,
bara grét, jafnvel meðan hann
svaf var hann snöktandi, alltaf
að snúa sér og bylta svo að
enginn gat fengið nokkra hvíld.
Ira reyndi langmest að lina
þjáningar hans. Hún var öld-
ungis óþreytandi, hélt honum
í tærðum faðmi sér og gaf
honum mest af því litla sem
hún gat náð í fyrir sjálfa sig,
en oftar sneri hann sér bara
undan og hafði ekki nokkurt
þrek til að taka við því sem að
honum var rétt. Og þá lagði
hún hann á brjóstið og hann
tottaði skrælþurrar geirvört-
urnar. ..“
Á hinum norðlægari slóðum
yrði strax áberandi mannfellir
ef skortur herjaði. Lífið er þar
upprunalega erfiðara, en fólk-
ið aftur á móti færra. Þegar
Þetta er í Niger. Konan mjólk-
ar sitjandi á hækjum sínum
og mjólkurfatan er kalabas.
maður ferðast rólega norður
eftir hnettinum fer fólkinu
jafnt og þétt fækkandi. Það
verður færra á járnbrautar-
stöðvum, höfnum og flugvöll-
um, það verður færra fólk á
gangstéttum þorpa og borga og
minni troðningur og það verð-
ur rýmra um hús og byggðir.
í staðinn fyrir þvöguna er kom-
in einmanaleg og þögul víðátta,
og jafnvel lönd eins og Dan-
mörk verða rúm og fámenn þó
að íslendingum finnist þar
ærið þéttbýlt og mannmargt.
Lífið er allt öðruvísi suður
frá, og þar er líka skorturinn
og hungrið.
Fólk þarf þar syðra sama og
ekkert að klæðast. Á Indlandi
er algengt að fátækir menn eigi
ekki annað en eitt baðmullar-
30
FALKINNI