Nýtt kirkjublað - 01.11.1913, Blaðsíða 15

nýtt kirkjublað
Ö55
að stjórna skóla, fjör og lipurð, og fagra burði. Og unnið
hefir hann með Iijaltalín enska. En alls eigi var til hans hugsað
með óskinni peirri, hér í blaðinu, að fá nýjan mann nieð
ungum kröftum til að taka við skólanum. Og Stefán
skólameistari erhelst til fullorðinn að færast um set. Og sjálf-
ur mun hann þess ekki fýsandi.
Þetta blessaða mannleysi hjá okkur! Og þó er altaf
verið að skjalla okkur Islendinga — það gera gáfumennirnir
hjá sjálfum okkur — fyrir yfirburðagáfur! Er meinið frá
Hafnarháskóla? Þaðan rétt allir okkar skólamenn komnir.
Grundtvigsandinn hefir aldrei notið sín við Hafnarháskóla. Og
enska skólahugsjónin — og aðferðin — svo lítið náð sér
niðri hér.
Það er lastlaust um kennara þótt um þá sé mælt, að
þeir eigi ekki í það að taka að sér harla vandasama stjórn
stórs skóla, sem allskonar órækt er í komin. Þeir geta verið
að mörgu bestu kennarar, fróðir og fræðandi og skyldurækn-
ir, og enda gæddir sjón þess — hvort sem eftir tekst að
lifa — að unglingssálin er meira en moðbelgur til ítroðnings;
en upp'Iag brestur og orku, innra og ytra, til persónuáhrif-
anna, sem ungir menn vilja taka og geta búið að.
En það orð hefi eg fengið i eyra frá ýmsum, að þó að
kæmi „ungur og nýr“ kraftur og mikill og góður, að stjórna
mentaskólanum okkar, muni hann engu fá áorkað; meinsemd-
in sé of gömul og of djúp. Væri nú svo — eg þori hvorki
að játa því né neita — mundi best að hætta við skólahald
hér í bæ. Þess mun nú eigi kostur og heimavistir verða
vart heldur teknar upp. Verður að búa við það sem er og
reyna að bæta sem má. Mjög vondum agnúa var þó bætt
úr með nýju reglugjörðinni, er skólinn fékk aukna sjálfstjórn.
Það skyldi þá vera að kennarafundir yrðu skólameistara of-
ríkir, Iögum eða venjum samkvæmt, og væri það illa farið.
Umbótavonin langmest bundin við persónu rektors, og ]>vi
þarf svo vel að vanda til hans. Hann verður að vera sem
einvaldur; en landstjórnarinnar um það að dæma, hvort
hann nýtist til verksins, og reka hann frá að öðrum kosti.
Það var óskaplegt ástand hér áður fyr, enda til stórspilling-
ar, er málskot var frá rektor og kennarafundi til stiftsyfir-
valdanna, þaðan til landshöfðingja, og svo þaðan til ráðgjafa