Tímarit iðnaðarmanna - 01.06.1947, Side 3

ái
Iðnaðarritið
LANDSSAMBAND IÐNAÐARMANNA OG FÉLAG ÍSLENZKRA IÐNREKENDA
Iðnaðurinn og
Síðustu áratugi liefur iðnaður á Islandi ]n-ó-
azt og eflzl mikið þrátt fyrir margskonar erf-
iðleika. Á striðsárunum sást bezt gildi lians
fyrir liina atvinnuvegi þjóðarinnar. Árið sem
leið bvrjaði fjórði liver drengur af viðkomu
þjóðarinnar iðnaðarnám. Nú stunda það 1800
unglingar í landinu. Á 18 mánuðum fyrir lýð-
veldistökuna voru stofnuð um 70 ný iðnfyrir-
tæki og eftir liana til ársloka 1945, 87 fyrir-
tæki. Siðan liafa mjög mörg bætzt við og ráða-
gerðir eru um mörg fleiri. Nýsköpunin legg-
ur að vísu megin áherzlu á eflingu sjávarút-
vegsins. En augu ráðamannanna hljóta að
opnast fyrir því, að hann getur ekki þróazt án
iðnaðar í landinu. Enda er svo komið, að
finnnti liluti allra starfandi íslendinga og
þriðji hver vinnandi maður í Reykjavik fram-
kvæmir einhverskonar iðnaðarstörf og leggur
fjölskyldu sinni, ríki og bæ til kaupið.
Þrátt fyrir þennan gang málanna liafa stjórn-
arvöld þjóðarinnar sáralitið hugsað um að
skipuleggja iðnaðinn, sjá honum fyrir efui-
vörum og ódýru fjármagni. Hann liefur hing-
að til verið lálinn sitja á hakanum og alltof
margir leggja stein í götu hans. Enda er nú
svo koniið að ýms verkstæði hafa orðið að
draga stórlega úr störfum sínum sökum efn-
isskorts og margar verksmiðjur i Revkjavik
eru að Ivætta störfum af sömu ástæðum.
Þrátt fyrir góðan vilja iðnaðar- og viðskipta-
málaráðherra á stuðningi við iðnaðinn, hefur
svo mikil tregða verið á leyfisveitingum Við-
skiptaráðs og yfirfærslum Landsbankans und-
anfarið, að til stórvandræða horfir. Enda virð-
ist það staðfest, sem liingað iil hefur verið
dregið í efa, að öllum innistæðum erlendis frá
stríðsárunum sé ráðstafað, og fullkomin óvissa
stjórnarvöldin
ríkir um það Iive mikinn gjaldeyri við fáum
á þessu ári fyrir aðal útflutningsvörurnar og
livenær.
Gífurleg misnotkun gjaldeyrisins síðastliðið
ár er nú að koma í ljós. Allskonar glys- og
lúxusvörur hafa streymt og streyma enn inn i
landið, þó ekki- hafi fengizt leyfi til að flytja
inn nauðsynlegar efnivörur. Svo virðist scm
Viðskiptaráð hafi t. d., ósköp hljóðlega, ráð-
stafað síðustu gjaldeyrisfúlgu þjóðarinnar, 1%
miljón króna, fyrir þurkaðar rúsínur. Á sama
tíma liafa starfandi menn við fjölda iðnfyrir-
tækja orðið að eyða tíma sinum árangurs-
laust, dag eftir dag, í biðröðum við dyr við-
skiptaráðsmanna.
Margskonar klækjabrögð verzlunarfyrirtækja
um innflutning og greiðslu á lúxusvörum eru
nú að koma í ljós. Er ýmist fram hjá þeim
litið eða á þeim tekið með hinum inesta aum-
ingjaskap. Verður að treysta þvi að hin nýje
rikisstjórn taki gjaldeyrismálin föstum tökum
og láti ekki sviksemi og undanbrögð i viðskipta-
lífinu afskiptalaus. Öflun gjaldeyrisins er þýð-
ingarmikil, en engu vandaminna er að spara
liann og nota til gagnlegra framkvæmda.
Af mörgum er það talin fásinna ein, að
framleiða hér vörur til notkunar innanlands
úr erlendum efnum. Við það sparast þó mikill
gjaldeyrir og ýms gagnleg öfl þjóðarinnar
nýtast. Allt þetta verða stjórnarvöld landsins
að hugleiða hetur en áður og taka tillit til við
ráðstafanir sínar.
En fyrst og fremst verður iðnaðurinn sjálfur,
sem einn af 3 aðalatvinnuvegum þjóðarinnar
að hefja gildi sitt, finna mátt sinn og taka
þátt í stjórn þjóðfélagsins í samræmi við
þroska sinn og vaxtargildi. S. J.
49