Vikan - 04.06.1959, Blaðsíða 15

PRESTURINN segir Amen, það eru sungnir nokkrir sálmar, og þau
eru gift. Þau eru ung og ástfangin, framtíðin blasir við, og þegar
þau koma út frá prestinum er sólskin á götunni, og þau hlaupa allt
í eina, hönd i hönd á móti brosandi fóiki.
Og tíminn líður. Þau hafa eignast litla íbúð, og eiga nokkra stóla
og ýmislegt annað. Hann hefur fasta atvinnu og hann kemur heim á
hverju kvöldi og þau setjast i eldhúskrókinn og snæða. Maturinn hennar
er aíbragðs góður, segir hann, þau hafa verið gift svo stutt. Hún lítur
til hans hornauga, þegar hún byrjar að þvo upp, og hann stendur rösk-
lega á fætur, tekur þurkuna og hjálpar henni. Þau eru sæl, því úti er
sumarsólin, þótt komió sé að kvöldi, sólskin eins og daginn þann þegar
hann sagði já og hún sagði já, og þau hlupu hönd í hönd út frá prest-
inum. Svo er það eitt kvöld, þegar hann er að hlusta á tónleika í út-
varpinu og hún er að prjóna, eitthvað litið, að hún hvíslar að honum
leyndarmáli, og kvöldið kemur yfir ung hjón sem haldast í hendur og
brosa við augum hvors annars.
Hann lætur hana hafa peninga til innkaupa um hver mánaðamót.
Sjálfur lumar hann 'á nokkrum aurum fyrir sjálfan sig. Svo er 'það eitt
kvöld þegar hann kemur heim, að hún segir honum að peningamir end-
ist ekki lengur. Hann hefur sjálfur orðið var við það, að peningarnir
standa stutt við, og segir að það sé ekki gaman að dýrtíðinni. Svo setj-
ast þau i litlu stofuna og fyrsti skugginn þrengir sér inn til þeirra.
Mánaðamótin eru alls ekki komin, og hún þarfnast kjóls vegna
ástands síns, og hvar eiga þau að fá peninga?
Þegar svipað stendur á, segja flestir eftir stutta umhugsun. Getum
við ekki selt eitthvað? Og svo er farið að athuga hvort ekki sé hægt
að selja eitthvað. Hann á stól, sem hann lét smíða sér þegár hann var
ókvæntur. Getum við selt þennan stól?
Daginn eftir er hringt i mann sem alltaf er til viðtals við þá sem
þurfa að selja eitthvað, og það er:
FORNSALINN
MARGIR, hérlendis, líta á forn-
salann sem einhvern leiðinda-
gaur, sem bezt væri að vera
laus við, en nota heldur „sjoppur
þeirra undir ísbari“.
Á flestum menningarlöndum, er
fornsalinn mjög nauðsynlegur mað-
ur og milljónamæringar og ríkir lista-
verkasalar og safnarar heimsækja
verzlanii' þeirra enda hafa þeir oft á
boðstólum merka muni og gamla.
Þegar ég fór á stúfana og ákvað
að fara þess á leit við einhvern forn-1
salann að hann segði Vikunni eitthvað
um þessa starfsgrein, varð fyrir
okkur hann Guðmundur Auðunsson
á Klapparstígnum, ættaður af Eyr-
arbakka. Guðmundur mun vera með
þeim elstu sem kaupa og selja gamla
muni hér í Reykjavík.
Hann er að ganga um gólf i verzl-
un sinni hann Guðmundur, þegar við
ljósmyndarinn göngum inn án þess
að berja. Guðmundur tekur okkur
elskulega, en segir að það sé nú lítið
um þessa starfsgrein að segja.
— Færðu eklti stundum merkilega
muni og fágæta, spyrjum við.
— Onei, ekki, fólk lætur sjaldan
eða aldrei góða muni frá sér. Ég hefi
víða komið í hús manna en hefi litið
séð af merkilegum munum, og þó
munu þeir til. Einu sinni fékk ég
þó grip sem var verulega eftirsóttur
og var ekta antíkvara. Það var
tveggja manna setusófi. Hann, var að
því fróðir menn töldu, franskur, frá
tið Lúðvíks 14. Þetta var fagur grip-
ur og verðmætur og það var ein-
kennilega fagurt snitti á honum, all-
ur var hann útskorinn og hinn merki-
legasti.
Ég keypti hann af hjónum hér í
bænum. Þau höfðu átt hann lengi,
en þegar ég fann hann, var hann
uppi á hanabjálka, og lá þar engum
til ánægju. Stoppið var orðið lélegt
og eiginlega var hann óásjálegur —
svona fljótt á litið!
Það fór langur tími í að semja
um verðið í það sinn, og gekk á
ýmsu, því eigendurnir vissu að sóf-
inn var verðmætur. Og að lokum
hafðist það og ég fór með sófann.
Ég setti fast verð á hann og seldi
á því verði, þótt hærra væri boðið.
Það var nefnilega þannig, að kona
nckkur sá sófann, kom inn til mín
og spurði um verðið. Ég sagði henni
það auðvitað og hún sagðist vilja
kaupa, og spurði hvort hún mætti
borga eitt þúsund krónur strax og
afganginn á morgun. Ég játti því,
og konan fór við svo búið. En þann
dag allan var fólk að koma og virða
fyrir sér sófann og vildi kaupa,
sumir buðu hærra en ég hafði sett
upp, ef cg vildi rifta kaupunum við
konuna. Löngu eftir að sófinn var
farinn, var fólk að koma inn til mín
og spyrja um hann, hafði heyrt af
honum.
Ég hofi svo sem oftlega fengið góða
vöru, en þessi sófi var mín mesta
prýði.
— Hvernig er með álagningu hjá
ykkur fornsölum?
— Vörurnar eru misjafnar og
verða jú að vera á því verði að fólk
vilji kaupa.
— Það þýðir það, að sá sem sel-
ur fornsalanum, tapar?
— Það kann að vera, og þó. Sá
sem á hlut og vill selja, þá í flestum
tilfellum betra með að losna
við hlutinn, ef fornsalinn kaupir hann.
Annars verðum við að taka það með
í reikninginn, að sumir hlutir hækka
í verði eftir því sem þeir eldast, aðrir
missa verðgildi sitt, jafnt og þétt, og
það er nokkuð mikið af svoleiðis hlut-
um sem við kaupum.
— Er þetta skemmtileg atvinnu-
grein ?
— Einum fellur, það sem öðrum
fellur ekki, þó má segja að þessi
starfsgrein sé heldur leiðigjörn yfir
sumartímann. Þetta er hægfara bís-
ness en hefur verið traustur.
— Hverskonar fólk verzlar aðal-
lega við ykkur?
— Margskonar fólk, þó munu flest-
ir viðskiptavinir okkar vera utan af
landsbyggðinni. Það má segja að
milljónerar komi litið í fornverzlan-
ir, nema þá undir sérstökum kring-
umstæðum. Ég held að hingað komi
fólk með takmörkuð peningaráð.
Framh. á bls.
Vill maðurinn ekki meira kaffi,
já tíu dropa, ég á því miður ekkert
út í, þetta er enginn búskapur á
manni.
Hvaða bækur ég lesi helzt, það er
hún Guðrún mín frá Lundi, hún kann
að skrifa, kerlingin sú, hún er ekki
með nein merkilegheit. Nú svo les ég
sitt af hverju tagi, en Halldór Laxnes
og Gunnar Gunnarsson, nei þá kann
ég ekki að meta, þeir eru alltof há-
fleygir fyrir mig, ég kann ekkert á
þennan littiratúr, eins og þeir kalla
það.
Alltaf minnist ég hennar Borghild-
ar minnar í Dalalífi með hlýjum huga,
oft hef ég lesið bækurnar hennar
Guðrúnar, en vænst þykir mér um
hana Borghildi, það er nú það. Hún
er nú auðvitað svona upjí og niður
hún Guðrún blessunin frá Lundi, en
alltaf finnst mér gaman að lesa bæk-
urnar hennar. Nei, nei, ég hef aldrei
hnoðað saman vísu, en karlinn minn
orkti stundum, ég man ekkert £if
því lengur, það var lítið merkilegt
i þeim skáldskap trúi ég. Annars
hitta þeir stundum á- góðar vísur,
þessir karlar, atómkvæði strákanna
les ég ekki, það er af og frá, þetta
er tómt bull og þvaður. Ein visan,
sem karlinn minn fór oft með var
svona:
Þetta birtir bragarskort
blóma skert og nokkuð þurrt
það er stirt og illa ort
ekki vert að senda burt.
•
Ekki meira kaffi, þið ltunnið ekki
að meta kaffíð ungu mennirnir —•
haa þetta tesull, hreinasta gutl og
ekkert annað, á efri árum ér kaffið
manns eina huggun. Svona er ein
visa um kaffið.
Ketil velgja konurnar,
kaffið svelgja forhertar,
ófriðhelgar alls staðar,
af þeim fjölga skuldirnar.
Og svo kemur svarið:
Bændur svína brúka sið
• belgja vínið í sinn kvið
skynsemd týna og skemma frið
skæla trýnið út á hlið
Já, þessi sprúttsala er eitt versta
vandamálið fyrir ungu mennina okk-
ar, ég er satt að segja alveg hissa,
að það skuli ekki vera gert meira
til þess að uppræta hana. Allt þetta
tal um vínmenningu, hana þekki ég
ekkert á, mér finnst bara að upp-
ræta ætti sprúttsalana, það er allt
og sumt, og það er yfirvaldsins að
gera það.
Þegar maðurinn minn heitinn var
ungur var hann sjómaður, og þá
drakk hann snaps og öl fyrir 3 aura
í Kaupmannahöfn, nú fara strák-
arnir með alla hýruna sína í sprútt-
salahítina, ójá.
Það ætti að flengja þá alla sam-
an, bölvaða sprúttarana.
Jú, jú, mikil ósköp, ég les stund-
um Vikuna, þetta er skársta blað,
beztir finnast mér aldarspeglarnir.
Mér var sagt, að hann Jónas frá
Hriflu skrifaði þá, hann er nú alltaf
svo glöggur karlinn sá — ha, nú er
það ekki hann, jæja, hann er ágætur
samt.
. ... o(j við drukkum hjá henni
kaffi, svjölluðum við hana og þetta er
árangurinn.
VIKAN
15