Vikan - 12.11.1959, Síða 5

— Þetta er önnur sængin, sem við byggjum,
Hina fyrstu átti ég, þessa átt þú, hina þriðju
að kominn. Andrés stóð upp og heilsaði hon-
um. Skap hans léttist við að sjá þennan mann.
— Vertu ókvíðinn, sagði hann. — Það er önnur
í vöggunni og livorki primsignd né skirð!
Hann kallaði til nokkurra piltanna að bera
hana inn.
Sunnefa gekk óbótanum um beina, bar fram
mat og vínkönnu. Hann ýtti diskinum frá sér
og tók til sin trogið allt, neri brosandi hend-
urnar og valdi sér bita.
— Þér hafið misst af því, Halldór ábóti, að
sjá brúðhjónin í sínu stássi, sagði Sunnefa.
— O, þau eru, vænti ég, í sínu bezta stássi
núna, því sem guð gaf þeim! Engin heimsins
klæði eru jivi lík!
— Þá liefur dottinn svipt ykkur klaustur-
inenn miklu yndi, sagði Andrés og hló. Aldrei
klæðist kona því stássi fyrir ykkur!
— Efra Iieims, drengur minn, efra heims!
Ábótinn var með fullan munninn af kjöti, en
reyndi þó að bæta á sig víninu.
— Þar klæðast allir hinum eina sanna guð-
vef, sínu holdi.
Andrés gat ekki að sér gert að brosa. Hann
bætti á hjá ábótanum og sjálfum sér. Siðan tók
hann upp talsmáta ábótans og spurði:
— f hvaða erindum fórstu liingað norður?
— Hvaða erindum? Fyrst varð hann undr-
andi, en áttaði sig, og breitt andlitið þrútnaði
af bældum lilátri:
— Æ, ég var að vitja um próventukerlingu
sem ætlar að gefa okkur jarðartutlu! En hún
er vísast dauð þegar ég lcem! Hláturinn
sauð upp úr og vínið með.
— Það er ljótt að skrökva, sonur minn! Hann
hló og hóstaði og engdist. En skyndilega varð
hann alvarlegur, leit athugandi i kring um sig,
hvort nokkur heyrði mál þeirra. Sunnefa var
gengin frá og enginn sat nærri. Hann laut
að Andrési og hvíslaði:
— Ég kom að Skarði.
— Kemur það við mig? Andrés varð hrana-
legur.
— Ég hitti Solveigu. Hún var að búa sig
til Reykhóla.
— Ég hef þó séð skriptir með englum í lín-
serk, sagði Sunnefa.
— Það sem snýr að augum mannanna snýr
ekki að augum guðs. Altarisvínið er vin í okk-
ar augum, blóð i augum hans. En hvað ég vildi
segja: það Iiggja hérna tvö skip fyrir neðan.
— Já, frá Lynn.
— Varning?
— Korn og vln; eitthvað af járni og smá-
vöru.
— Það væri hægt að koma því.
— Hvernig?
— Á rekahestum. Seinna i haust.
— Rekahestum?
— Búa um það með timbrinu. Ekkert lengur
að fá fyrir vestan. Riða með vopnaða menn
um hvern fjörð, hverja vík; slá menn og drepa.
Ábótinn saup drjúgt á, blikaði auga og kank-
brosti til Andrésar.
— Refurinn nær ekki í berin ef þau hanga
nógu hátt! Én hvað ég vildi segja: heldurðu
k , * «. '> f * »1 „ — tt,— t,
Kafli iir verdlauiia-
sbáld§ög;n Björnis Th.
Bjömssonar.
Bókin kemur út 15. nóvember.
að Bjarni gæti hýst fyrir mig nokkrar mjöltunn-
ur, litilræði af járni og víndropa? Fram i göng-
ur eða svo? Jæja, ég tala við hann í fyrra-
málið.
— Bjarni fer utan á morgun, til Lynn; þaðan
í Danmörk, á konungsfund.
— Nú er lagið! Danakóngur hefur þá fylgt
með í hjúskaparmálanum! Ekki hélt ég þú hefð-
ir erft svona mikið af honum föður þínum,
drengur minn. Nú er lagið!
— Og einliver legáti hennar er sagður búa
sig á páfafund!
— Björn og Þorleifur eru vestur á Snæfells-
nesi, Ólöf situr í orlofi á Helgafelli. Einar er
á Reykhólum.
Andrés þagði. Þrátt fyrir beiskjuna var hug-
ur lians ófrosin vök; hlýr straumurinn lcom
sífellt neðan og hélt henni opinni.
— Þvi tafðist ég. Ég beið þess að hún ferð-
byggist.
— Er það svo að skilja, að ábótinn á Helga-
felli sé orðinn hestasveinn þess á Skarði!
— Hún varð mér samferða, Andrés.
— Og væntanlega ætlað í brúðkaup frænku
sinnar!
— Ekki sagði ég það.
Andrés var staðinn upp. Honum var runn-
ið í skap.
— Ég þáði ásjá þina er ég gerði frumhlaup
mitt út að Skarði, og það hef ég þakkað þér.
Mér væri enn meiri þökk í hinu, að þú nerir
mér þvi ekki um nasir ævilangt. Þér ætti að
vera kunnara um liagi okkar en svo!
Ábótinn valdi sér bita úr troginu með hóg-
læti sælkerans, kýmdi með sjálfum sér og tólc
til matar á ný.
Andrés gelck út úr tjaldinu. Það var orðið
skuggsýnt. Unga fólkið hafði slegið upp hring-
leilc niðri á túninu, einhver lék undir á lang-
spil. Fyrir neðan sjávarkambinn týrðu ljósin
á skipunum, risu og hnigu í hægri kyljunni.
Drunginn sem hafði hvílt á honum fyrr í dag
var lagztur yfir hann aftur, magnaðist við
hlátrana niðri á vellinum, við rökkrið og ang-
urværð fiðlungsins. Hann kallaði á einn dreng-
inn og sagði lionum að sækja hesta sína. Siðan
gekk hann inn i bæ til að búast.
Hann stóð ferðbúinn á hlaðinu þegar Sunnefa
varð hans vör. Hún hafði tekið af sér strútinn
og var móð.
— Ég er búin að leita þín, i tjaldinu, niðri
á túninU, heima; ég hélt þú værir farinn um
borð með skipherranum.
Ilún tók varfærnislega um arm hans og sagði
lágrödduð:
sagði hún.
skulum við eiga saman.
— Farðu ekki. Leyf mér að tala við þig
einan. Fyrir hvað léztu mig fara frá þér,
Andrés? Er ég þá verri en ekkert?
Það brauzt um klökkvi í rödd liennar:
— Fyrst langaði mig heim að Læk, þá að
Reykhólum, nú langar mig heim að Felli. Ég
á hér ekki heima, Andrés. Ég á hvergi heima
lengur nema þar sein þú ert!
— Systir mín verður ein í vetur; þinn staður
er hjá henni.
— Hefur ekkert breytzt?
Hann skildi við livað hún átti, en svaraði:
— Ekkert breytist, Sunnefa, fyrr en þann
dag ...
En hann þagnaði og hætti við. Jafnvel dóms-
dagur gat verið nær þeim degi. Hann lagði upp
á hestinum, færði þungt sverðið aftar i belt-
inu.
—• Ég kem aftur á morgun, til að kveðja
Bjarna og Jón Bolton. Hugaði vel að ábótanum
og visaðu hommi til sængur.
Hann steig á bak, bað guð að geyma hana.
Það gneistaði undan járnunum á stéttinni;
hestarnir voru fúsir lieim.
18.
Leiðin frá Kollafjarðarnesi inn að Felli er
vart stundarlöng. Lengst af er riðið með fjöru,
undir forvaða í lágum sjó. Þá er liarður sand-
urinn góð skeiðgata.
Það er undarlegt að vera krepptur inni, þótt
víðáttan sé allt um kring, sjór og lágar hliðar.
Að baki þér ris veggur; það eru örlög þín í
höndum annarra manna. Fyrir framan þig
ris gniphátt fjall, án lögunar og ásýndar. Það
er óþolið i sjálfum þér. Það er andvalcan, það
er efinn, eiturkaldur, og milli þessg tvenns ert
þú. Þú ert einn i dimmu næturinnar með gam-
alt sverð. Þótt þú hrópir, verður ekkert berg-
mál, þótt þú stingir þig til blóðs, er enginn
sársauki. Og einhversstaðar á bak við þetta
fjall hefur slokknað ljós. Þú finur aðeins eftir-
keim af angan, voðfelldri, útlenzkri angan. Það
er líkt og þú sért dáinn og munir ekkert af
jörðinni nema einn lit; sérð hann i órafjar-
lægð, sérð liann í gegn um þykkt spégler, og
efast þó um að hann hafi nokkru sinni ver-
ið til.
Hann sá tvo ókunna hesta í túninu, en skeytti
þvi ekki og reið hægt heim tröðina. Þung lóð-
in slógúst í hurðina þegar hún féll að stöfum.
Hann lieyrði i fólki sinu inni í vinnumanna-
skála, en liann vildi vera einn þessa stund. í
göngunum logaði á skriðbyttu; hann tók hana
ofan og bar inn í stofu. Ljósið, sem hann hélt
á, gerði myrkrið enn þéttara umliverfis; hann
þreifaði fyrir sér með veggnum á leið inn í
svefnhúsið. Skyndilega varð hann þess áskynja,
að einhver var i stofunni. Hann staldraði við,
lyfti byttunni og spurði fast:
— Er nokkur hér?
Ljósið blindaði hann, svo hann sá aðeins
faðmslengd frá sér. Hann heyrði nú glögglega
andardrátt úti við glugginn. Það varð löng
þögn.
— Ég er hér. Ég er komin.
Það fór i hann máttleysi. Hann setti ljósið
á kistu og studdist við vegginn. Kaldar svita-
perlurnar stóðu á enninu.
Smám saman lýstist fyrir augum lians. Hún
stóð þétt uppi við liinn vegginn, i svartri reið-
hempu, hnepptri upp í háls, hárið laust og
mikið. Þau liorfðu hvort á annað i skímunni,
öll stofan var í milli.
— Til livers ertu komin? Rödd lians var
köld.
— Þarftu að spyrja mig?
— Er niðurlægning mín ekki næg samt?
— Ég þekki enga niðurlægingu nema eina:
að láta aðra menn sveigja hjarta sitt frá þeim
sem maður ann.
— Þú hefur sent mann til Róms.
— .Tá.
— Þú situr í festum.
— Það er lengra í Niðarós en Skálholt, lengst
til Róms. Framh. á bls. Sí.