Vikan - 01.09.1960, Síða 11

Þekktu sjálfan þig
lyktanir, sem við drögum um skapgerð manna. Glöggur
mannþekkjari athugar vandlega þessi svið andlitsins og
túlkar hvern drátt þeirra og viðbragð. Flest gerum við það
ósjálfrátt og óafvitandi og gætum ekki rökstutt afstöðu okk-
ar fremur en hinn einfaldi lesandi getur fært rök fyrir
því, hvers vegna hann hrífst sterkar af góðri bók en lélegri.
Ilin sálfræðilega túlkun andlitsins og viðbragða þess
hvílir á traustari forsendum. Sálfræðingurinn hefur gert
athuganir sínar á miklum fjölda einstaklinga og túlkað
skapgerð þeirra út frá margvlslegum sjónarmiðum. Hann
hefur því hverju sinni geysimikið efni til samanburðar,
Þjálfað auga hans er og glöggskyggnara á þær rúnir, sem
ristar eru í andlit einstaklingsins.
Sálfræðingurinn þarf ekki að takmarka reynslu sína við
fólk i daglegri umgengni. Hann getur að nokkru marki
fengið það staðfest í tilraunum, hvaða svipbrigði fylgi
ákveðnum kenndum. Hvernig bregzt Jón t. d. við sársauka,
óvæntri truflun við einbeitingarraun, erfiðleikum, sem virð-
ast ósigrandi? Með hinni fullkomnu kvikmyndunartækni
nútimans er hægt að rannsaka nákvæmlega öll svipbrigði
i andliti hans við ákveðnar tilfinningaaðslæður, hera þau
saman við viðbrögð fjölmargra annarra manna við sömu
aðstæður og draga siðan af þeim rökstuddar ályktanir.
GRÍMAN.
Við göngum öll með grímu — nema óspillt börn, sem
finna ekki, að -þau hafi neitt að dyija, 'og draga því enga
hulu yfir ásjónu sina. Sumt fólk er sér þess alltaf meðvit-
andi, að andlit þess er gagnsætt, og reynir að dyljast bak
við uppgerðargrímu. Því finnst það öryggislaust, ef hægt
er að skyggnast inn í hugskot þess og ráða skapgerð þess
og innstu hugrenningar af rúnum andlitsins. Margvisleg
samskipti manna í menningarsamfélagi bera svip kappleiks-
ins, og okkur lysir ekki að sýna keppinautunum allt of djúpt
inn í hugskot okkar.
Sumir menn leika þennan grimuleik af snilld. Þeir kunna
þá list að hindra eðlileg svipbrigði i andliti sínu, en sýna
í þess stað svipbrigði, sem ekki samsvara hinum innri sál-
rænu viðbrögðum. Oft eru grimmileg örlög ráðin með ást-
úðlegt bros á vör og mildan glampa i auga, eins og sárir
harmar og blæðapdi hjarta eru oft falin bak við glaðværan
svip, svo sem höfundur Laxdæla sögu hefur liaft reynslu
af, þegar hann lýsir viðmóti Guðrúnar við vegendur Bolla.
Mörgum fatast þó grimulistin, svo að skinhelgi andlitsins
auglýsir þorparann, sem á bak við stendur, miklu átakan-
legar en óbreytt smetti lians mundi hafa gert. ★
Andlitið — og þó sérstaklega
augun — hafa verið kölluð
spegill sálarinnar. Þú skapar
þér skoðun um skapgerð
ókunns manns með skjótri
athugun á andliti hans.
Náin og óralöng kynni breyta
því áliti oft furðu lítið
<2)n yfjattLíaS Jc
onaááon
SÁLARSPEGILL

'

V
VIK A N
n