Vikan - 10.12.1964, Síða 12

Árið 1831.
Nú var hrifning Napóleonstímans yfir klassísk-
um klæðaburði horfin. Kvenfólkið reyrði sig sam-
an í mittið, en belgdi sig út bæði ofan þess og neð-
an og líktist mest stundaglasi í laginu. Lífstykkin
komu aftur til sögunnar — einnig hjá karlmönn-
unum — og fjöldi undirkjólanna jókst. Karlmenn
gengu nú í síðum buxum og héldu þeim uppi með
línborðum strekktum milli fóta. Jakkinn var að-
skorinn og hár hattur á höfði.
JAFNVEL Á ÍSLANDi
Jafnvel á íslandi hefur eitthvert fyrirbrigði af
tízku ávallt verið til, frá því Iand byggðist. Þessi
mynd sýnir klæðnað hér á Islandi fyrir aldamótin
1800. Fyrir þann tíma „báru fyrirmenn kjóla
og bændur höfðu messuföt„“ segir Jón Espólín
„en konur flestar hempur yfir klæðum og falda,
en þær er mikillátar voru, skjöldu og knappa og
belti og annan silfurbúnað á skartklæðum sínum.“
En eftir aldamótin breyttist tízkan vegna er-
lendra áhrifa og konur tóku að klæða sig að
dönskum sið.
12 — VIKAN 50. tbl.
FRÁ NAPÓLEON
TIL NÚTÍMANS
Eftir frönsku stjórnarbyltinguna breyttist klæðaburður mikið ekki sízt hjá
kvenfólki sem kúventi öllum venjum og jafnvel fyrri siðalögmálum. Þungi og
íburðarmikli klæðnaðurinn hvarf, en í þess stað tók kvenþjóðin upp eldgamla
gríska klæðatízku, og reyndi að líkja sem mest eftir listaverkum, frá þeim tíma.
Þessi Iétti og bersögli klæðnaður kvennanna átti að gera þær gyðjum líkar.
Myndin sýnir lítið en „huggulegt" samkvæmi frá þessum tíma, og af henni má
ráða að klæðnaðurinn — eða klæðaleysið — hafi átt sinn þátt í vaxandi léttlyndi
þessa tímabils.
hinni fögru keisaradrottningu
hans, Eugénie, að aftur hefst
hlómaskeið franskrar tízku.
Keisaradrottningin er forkunn-
arfögur með tizianrautt hár og
fullkominn vöxt. Vegna hinnar
háu stöðu sinnar og fegurðar
verður hún sjálfkjörin drottn-
ing Evróputízkunnar. Hún verð-
ur aðalviðskiptavinur tízkufröm-
uðsins Worth, en vegna áhrifa
hans fer skilkiiðnaðurinn í Lyon
að dafna á nýjan leik, eftir að
hafa verið í sorglegri niður-
níðslu í mörg ár. Worth bjó til
mörg ný mynztur og endurbætti
þau gömlu og lét bæta gæði efn-
isins. Hann var djarfur og fram-
sýnn og kom mörgu nýju á
framfæri, meðal annars tízku-
sýningum með sýningarstúlkum.
Ilann er faðir iiugtaksins „haute
couture" klæðskeralist á hæsta
stigi, og hann var stofnandi
fyrsta stóra tizkuhússins i París.
Nú fór krinolinið að verða
allsráðandi, en það hafði aftur
mikil álirif á aukningu silkiiðn-
arins. Silkivefarárnir jukust úr
57 upp í 120000, og ein verk-
smiðja framleiddi t. d. liálfa
milljón af krinólinum á einni
viku. Krinólinið var óþægilegt
og tók allt of mikið rúm í stof-
unum. Þó var það sök sér, þvi
að í rauninni var þetta lífs-