Vikan - 10.12.1964, Page 16

REIKAD UM
TORG RÖMAR
t-i
SÍOARI HLUTB
EFY15S
QfSL.a
SBGíURÐSSON
- 1 -
Róm er eins og hafið, — því
lengra sem maður gengur út, því
dýpra. Þetta sagði stórskáldið
Goethe,- hann var einn þeirra fjöl-
mörgu andans manna, sem teygað
hafa í sig áhrifin af sögu og minj-
um. Eg get alveg fallizt á það, að
Róm sé eins og hafið. En maður
veit ekki gerla hvar það haf er
dýpst og Róm er að því leyti ólík
flestum borgum, að þar er naum-
ast nokkur miðpunktur. Rómar-
torgið gamla er það ekki lengur,
það heyrir til sögunni og Feneyja-
torgið er það varla heldur, enda
þótt Mússólini reyndi að stuðla að
því með því að halda þar fjölda-
fundi á glansdögum sínum. Þá
flutti hann ræður sínar af svölum
Feneyjahallarinnar og gargaði sig
hásan eftir fyrirmypdum noirðan
um Alpafjöll. Að áratug liðnum
var hann hengdur upp á löppunum
á torgi í Mílanó. Svona endurtekur
sagan sig ævinlega,- einræðisherr-
arnir falla með braki og brestum
úr þeim valdastóli, sem treystur er
með vopnavaldi og byitingar
halda áfram að éta börnin sín.
Miðbik og þýðingarmesti part-
ur Rómar er á stóru svæði út frá
járnbraútarstöðinni, sem Músso-
linni lét byggja á sínum tíma, því
hann dreymdi stóra drauma um
uppbyggingu og sinn svip á borg-
inni eins og Nero og Agústus. A
þessu svæði eru breiðgötur með
stórverzlunum og flugfélagaskrif-
stofum, það er öllu fremur hin nýja
Róm með götur eins og Via Nazi-
onale og Via Bissolati. Þar er um-
ferðin eins og tröllaukið fljót í
flúðum, þessir litlu, ítölsku bílar
eru að minnsta kosti sex á götunni,
hver við hliðina á öðrum og þeim
er ekið eins og þeir draga. Samt
sá ég aldrei árekstur í kösinni.
Ekki svo að skilja, að ekki komi
þar fyrir umferðarslys eins og
annarsstaðar. Þau eru vandamál
þar og krefjast stærri og stærri
mannfórna á hverju ári. En þegar
maður sér umferð á borð við
þessa, þá er mjög erfitt að skilja
að umferðarslys skuli þurfa að
eiga sér stað á götum Reykjavík-
ur, þar sem einföld bílaröðin sis-
ast áfram á 20 km hraða.
- 2 -
„Sva er sagt at Roma se 111
mílur á lengd enn 11 á breidd.
— VIKAN 50. tbl.
Pantheon og Rotunda-forgiS.
Þar eru V biskupsstólar...........
Vestr fra borginni er Páls kirkja,-
þar er munklífi og borg um utan
er gengr or Roma. Þar stendr staðr
sá er hsitr catacumbas (Katakomb-
urnar) Þetta er alt fyrir utan Tifr,
hon fellr í gegnum borgin Roma,
hon hét fordum Albana."
Svo segir Nikulás á Munkaþverá
í sinni lýsingu. Tíber fellur í bugð-
um á milli hæðanna, straumlygn
og nánast Ijósgul á litinn. Eftir
fólkorrustur, aftökur og önnur
blóðböð, sem voru nærri dagleg-
ur viðburður á torgum Rómar, þá
var líkunum varpað í Tíber oq hún
bar þau til sjávar. Stundum sá ekki
í vatnið fvrir líkum. Sumar brýrnar
hafa séð hana renna í tuttugu
aldir, en samt standa þær enn. A
flatri spildu sem verður meðfram
Tíber norðanvert við Capítólhæð,
er svo gamalt og þétt hverfi að
undrum sætir. Þar getur fólkið
heilsazt með handabandi milli
glugganna sín hvorum megin við
götuna. Maður gengur inní þetta
hverfi eins og völundarhús, lætur
berast eftir slitnum, steinlögðum
götum, sem muna keisarana, lýð-
inn og samkvæmin til forna. Þá
voru haldin svo villt partý í Róma-
borg. að munaðarseggir nútímans
eru í samanburði hreint eins og
byrjendur eða fátækt afdalafólk.
í frásögn af rómvezkri veizlu, sem
ég hef einhversstaðar fundið, er
getið um helztu matföng og til-
reiðslu þeirra.
- 3 -
Gestgjafinn er maður örlátur.
Hann býður gestum sínum til
drykkju á undan matnum með svo-
felldum formála:
,,Ef yður feljur ekki við vínið,
skal ég breyta til. Ég þarf ekki að
kaupa það, lof sé guðunum. Allt
sem hér er og kemur vatninu fram
í munninn á ykkur hefur verið
framleitt á búi mínu sem ég hef
aldrei séð; en mér er sagt að það
sé einhversstaðar nálægt Terracínu
eða Tarentum",
Ojá, enginn skyldi halda að
höfðinginn væri að ragast í því,
hvar þetta góðbú hans væri. Aðal-
atriðið er, að það skilaði sínum
afurðum og veizlan ber vott um
það. Um hana segir svo
„Þarna var kringlótt trog og um-
hverfis var raðað merkjum dýra-
hringsins, en á hvert merki hafði
hinn mikli aðdráttamaður sett
þann rétt sem því hæfði bezt:
Hrútafléttur á hrútsmerkið, bauta
á nautsmerkið ... innýfli ungrar
gyltu á meyjarmerkið á vog-
armerkið tertu í aðra skálina, en
köku í hina ... Fjórir dansmenn
komu inn stígandi eftir hljómfalli
tónlistar, og tóku brott efri hluta
trogsins. Undir voru geldhanar og
gyltusíður, en hérasteik í miðju.
í hornunum stóðu fjórar Marsyas-
arstyttur og sprændu kryddsósu
yfir smáfiska sem syntu í legin-
um . . . . Næst var inn borinn villi-
göltur í trogi; á vígtönnum hans
héngu körfur fullar með döðlum,
en umhverfis voru ofurlitlir sæta-
brauðsgrísir . . . Þegar skurðmeist-
arinn stakk hnífi sínum í síðu galt-
arins flugu þar út þrestir, einn
handa hverjum gesti . . . Þrír hvít-
ir geltir eru leiddir í salinn og gest-
irnir benda á þann, sem þeim lízt
bszt á til soðningar. Þeir halda
áfram að raða í sig meðan gölt-
urinn er steiktur. Síðan er komið
með hann inn og þegar sprett er
á kvið hans, ve'ta þar út bjúgu
og kjötsnúðar . . . Hringur stígur
niður frá loftinu og færir hverj-
um boðsmanni alabasturskrús með
ilmsmyrslum, en þrælar fylla glös-
in með fornum vínum jafnótt og
þau tæmast."
Svo ber þess að geta, að Róm-
verjar voru mótfallnir öllum óþarfa
meinlætum og þótti það óþarfa
áreynsla að sitja uppréttir við mat-
borð. Til máltíða höfðu þeir lág
Gömu! vatnsleiðsla og nýjar blokkir.
Sigurbogi Titusar.
hægindi; þar lágu þeir útaf og
hvíldust í hrúgum af púðum eða
öðrum viðlíka hægindum, meðan
fagrar ambáttir í fötum úr „ofnu
lofti" réttu þeim gómsætið.
Nú þykjast þeir kunna skil á
rómverskum orgíum enn þann dag
í dag og gefa hugmynd um það
með allmiklu stolti, að spillingin
sé bara þó nokkur. Til þess að
sanna það réðist kvikmyndastjór-
inn Fellini í það að framleiða kvik-
mynd, sem átti að sýna sanna róm-
verska spillingu og munaðarlíf á
vorum dögum: La dolce vita. Að
minnsta kosti varð þessi kvikmynd
talsvert umtöluð og var sögð gefa
„Rjómatertan" minnismerkið um
Victor Emanuel.
ágætar svipmyndir af lífi þess fólks,
sem löngu er leitt á venjulegu
skemmtanalífi, á nóga peninga og
hefur lífsleiðann fyrir stöðugan
förunaut.
— 4 -
Það er spurning, hvort það er nokk-
ursstaðar „fínna" að eiga heima en
í Róm. Þess vegna hefur hrúgazt
þangað fólk, sem lifir á eignum
sínum eða á einhvern hátt, sem
ekki útheimtir neina vinnu. En þess-
konar líf hefur orð á sér fyrir að
vera leiðigjarnt, hvort heldur það
er í Róm eða annarsstaðar. Kost-
urinn við Róm fyrir þesskonar af-
ætur er hins vegar sá, að þar er
alþjóðlegt samfélag og hver og
einn er viðurkenndur og meðtek-
inn, ef hann er dálítið frægur og
vel ríkur. I London til dæmis, þá
dugar það ekki til. Hinir innfæddu
Englendingar halda öllum forrétt-
indum fyrir sig og það er jafnvel
ekki nóg að vera innfæddur, ef
maður er ekki Englendingur langt
fram ! aldir. Þeir kölluðu Profumo
útlending í fyrra, þegar hann olli
hneykslinu, vegna þess að fjöl-
skylda hans hafði flutt þangað frá
Italíu einhverntíma á seytjándu
öld. Þar er vonlaust að verða innsti
koppur í búri með útlenzkulegt nafn
eða forfeður, sem ekki áttu heima
á réttum stað.