Vikan - 16.11.1967, Blaðsíða 19

Þeir sern deyja
áður en þeir
verða 100 ára
deyja ekki eðli-
legum dauða,
segja vtsinds-
menn 1 Sovjet-
ríkjunum, þar
sem 21.700
manns er*u yfir
100 ára.
einn þeirra, á hásléttunni fyrir
utan Tbilisi í Kákasus.
Það var fyrir utan hvítan
múrvegg í Mtskheta, sem er einn
af elztu bæjum Evrópu, og
stendur við gamlan lestarveg,
sem liggur milli Evrópu og Asíu,
að bílstjórinn nam staðar. Túlk-
urinn frá Intourist, sem var
stúdent frá háskólanum í Tbilisi,
benti á múrinn og sagði:
— Þarna inni er einn merki-
legasti staður, sem við sýnum
ferðamönnum, — dásamlegur
trjágarður, sem gamall maður
hefur ræktað upp úr eyðimerk-
urauðninni. Hann er reyndar um
100 ára gamall.
Hundrað ára fólk er ekkert
óvenjulegt í Georgíu, lýðveldinu
sem nær yfir kákasisku fjöllin,
milli Svarta hafsins og Kaspia-
hafsins. Það er álitið að yfir 2000
öldungar séu þar á lífi.
Gamli maðurinn, sem leit út
fyrir að vera um 80 ára gamall,
sýndi okkur trjágarðinn sinn,
sem hann er mjög hreykinn af,
og hann byrjaði ekki að rækta
fyrr en á efri árum, þegar hann
gat ekki stundað atvinnugarð-
yrkju lengur. Þarna var ótrúleg
frjósemi; rósirnar blómstruðu í
öllum regnbogans litum, og lit-
skrúðug frumskógablóm stóðu
meðfram gosbrunnum og tjörn-
um, þar sem pálmar og ekalypt-
ustré beygðu krónur sínar yfir
vatnið.
Hann sagði okkur að hann
hefði verið venjulegur garð-
yrkjumaður, að hann ætti dótt-
ur, sem væri að verða læknir,
og að honum fyndist stórborgin
Tbilisi vera hreinasta Sódóma
og Gómorra, eftir að menn hefðu
fundið upp öll þau nýtízkulegu
fyrirbrigði, sem þar væru á
hverju strái. Þar verður ekkert
fólk gamalt lengur, sagði hann,
menn lifa of kæruleysislega.
Það sem veitir mönnum langa
og góða lífdaga er einfalt líf í
sveit, mikið erfiði, mikið af á-
vöxtum og grænmeti, og sopi
af geitamjólk, við og við yfir
daginn.
Ég spurði dr. Pitskelaurl, sem
starfar við líffræðideild háskól-
ans í Tbilisi, hvort hann áliti að
þessi matseðill væri það sem
einhverju réði.
Hann sagði: — Ég álít að það
sem mestu ræður um þetta sé
það að þetta háaldraða fólk
lifir í friði og ró fyrir utan há-
vaða og hraða heimsins, það lifir
raunar sama lífi og forfeður
þeirra hafa gert í fleiri aldir.
Þessir bændur vinna mikið og
hafa alltaf verið sjálfstæðir. Þeir
skipta sólarhringnum niður á
milli vinnu og hvíldar, fara
snemma á fætur og snemma í
rúmið.
Það er margt af þessu 100 ára
gamla fólki í Georgíu, sem enn-
þá vinnur fulla vinnu. Sumir
vinna á tóbaksplantekrum, aðrir
eru fjárhirðar í fjöllunum.
Um 400 manns, sem hafa náð
hundrað ára aldri, hafa verið til
rannsókna við líffræðideildina í
Tblisi, og þeir hafa allir margt
sameiginlegt. Þeir borða aldrei
feitt kjöt. Súrmjólk, grænmeti
og ávextir eru daglega á borðum
þeirra .Flestir búa í fjallahéruð-
um, þar sem loftið er létt og
hreint. Flestir neita lítið áfengis
og tóbaks, en þeir prédika ekki
bindindi.
Hér er ein góð saga frá Tblisi:
Blaðamaður var að tala við
einn öldunginn, sem var yfir 100
ára, og sagði að hann hefði
aldrei reykt eða smakkað vodka.
— Það er þá þessvegna, sem
þér hafið náð svo háum aldri,
sagði blaðamaðurinn. — En hvað
gengur annars á í næsta her-
bergi.
— Það er bróðir minn, sem er
115 ára. Hann hefur fengið sér
einum of mikið neðan í því, og
nú er hann að skamma konuna
sína fyrir það að hún hefur týnt
pípunni hans ....
Dr. Pitskelauri segir:
— Við höfum rannsakað þessa
400 öldunga mjög nákvæmlega.
Spurt þá um matarvenjur,
vinnuhraða og afköst, svefnþörf,
kynferðislíf og fleira þessháttar.
Það er mjög merkilegt hve
margir þeirra halda kynorku í
hárri elli. Nýtízkulegt stórborg-
arlíf lamar kynorkuna með alls
konar taugaspennu, hjónaskiln-
uðum og fleiru þessháttar. Yfir-
leitt segjast öldungarnir hafa
hfað í hamingjusömum hjóna-
böndum. Þeir eiga líka mörg
börn. Þeir sem missa maka sinn,
giftast oftast aftur, þótt þeir séu
háaldraðir.
í bænum Merkula, nokkra
kílómetra frá sumarparadísinni
Suchumi við Svarta hafið, býr
bóndinn Micha Amkuab. Þótt
hann sé orðinn 106 ára, fer hann
ríðandi á sumrin, 12 kílómetra
veg, niður að sjónum til að
synda.
Honum þykir kjöt mjög gott,
helzt teinsteikt, og hann drekkur
þrúguvín með matnum. — En
ég kemst ekki af án þess að hafa
kvenmann, segir hann. Seinni
kona hans er 70 ára og yngsti
sonurinn 25 ára.
Annar af þessum kjarnakörl-
um, sem er yfir 100 ára, er
Sjaangari Besjana, frá bænum
Tamjs, sem er iíka í nágrenni
Suchumi. Hann er 146 ára,
kvæntist í fyrsta sinn 50 ára, átti
8 börn með fyrstu konunni, og
hefur lifað þau öll, og síðar
fleiri, ásamt tveim síðari konum
sínum, sem líka eru látnar á
undan honum.
Annars eru það oftar konurn-
ar, sem verða svo háaldraðar. Af
21.700 aldargömlum manneskj-
um í Sovétríkjunum eru aðeins
þriðjungur karlmenn.
En þeir sem slá met hvað ald-
ur snertir, eru venjulega karl-
Framhald á bls. 29.
46. tbi. viICAN 19