Vikan - 16.05.1968, Síða 20

um og gerði það sem af hans lík-
um er vænzt við slík tækifæri.
Bar þetta þann árangur að drottn-
ing varð þunguð og fæddi ó-
freskjuna Mínótáros, sem var í
mannsmynd en með nautshaus.
Var þessi kynblendingur heldur
illa Iyntur og eirði engu lifandi
sem hann náði til. Geymdi kon-
ungur hann í völundarhúsi því
hinu mikla, er Dedalos hafði
einnig smíðað, og hafði mann-
dýrið þar til að tortíma þeim
mönnum, sem dirfðust að koma
til eyjarinnar, en Mínos var víst
heldur litið fyrir gestakomur.
Þessi konungur á eyjunni sinni
er tákn þess, sem gefur sig á vald
takmarkalausri innilokun og um-
hverfist ef reynt er að rjúfa þann
hring. Slík tilhneiging á sér að
jafnaði rætur í djúpri lífshræðslu.
ÍKAROS.
Endalok Mínótárosar urðu þau
að ofurmennið Þeseifur, sem
raunar var sagður sonur Pósí-
dons, vann á kvikindinu með til-
styrk Aríöðnu, dóttur Mínosar,
sem lagt hafði á hann ástarhug.
Ekki launaði Þeseifur stúlkunni
liðveizluna betur en svo, að
hann strauk frá henni sofandi
á eynni Naxos, en sannaðist þar
sem oftar sú þversögn, að menn
reynast þeim jafnan verst, sem
unna þeim mest. Aríaðna var þó
svo stálheppin að Díonýsos kom
að henni þarna á eynni og gekk
að eiga hana. Hinsvegar fokreidd-
ist Mínos við Dedalos, sem verið
hafði í vitorði með Þeseifi um
dráp Mínótárosar, og lokaði hann
og son hans íkaros inni í völund-
arhúsinu. En það var nú ekki
Dedalosi líkt að deyja ráðalaus;
hann smíðaði þeim feðgum
vængi, er hann bræddi á þá með
vaxi, og flugu þeir síðan burt
frá Krít. En íkaros flaug full-
nærri sólu, svo að vaxið
bráðnaði og hann datt í sjóinn
og dó; hafði faðir hans þó tekið
honum vara fyrir þessu. (íkaros
kom óbeint við sögu íslands í
síðari heimsstyrjöld; Hitler hafðj
þá látið gera áætlun um hugsan-
lega innrás í landið og kallaði
hana eftir þessum lukkulausa
flugmanni. Bendir þetta til að
þekking Foringjans á goðafræð-
inni hafi verið eitthvað gloppótt).
20 VTTCAN 19-tw-
Hér táknar íkaros metnaðinn
og sjálfsálitið, sem ekkert hóf
kann sér. Einnig felzt í sögn
þessari hið jarðbundna eðli
nautsins, sem stöðugt dregur það
niður á við, hversu breiðir væng.
ir sem á það kunna að verða
bræddir endrum og eins.
DÍONÝSOS OG
BAKKYNJUR HANS.
Díonýsos er ekki einungis guð
drykkjuskapar og veraldlegra
nautna, heldur og upphafinnar
leiðslu af því tagi, sem býr yfir
skapandi krafti. Hinar túlkandi
listgreinar, dans, hljóðfæraleik-
ur, söngur og leiklist, eiga upp-
runa sinn í dýrkun þessa guðs.
Við þekkjum hann fyrir tilstilli
Grikkja, en raunar var hann ekki
upprunalega tilorðinn með þeim,
heldur norður í Þrakíu, en það
land svarar nokkurn veginn til
þess svæðis sem nú er Búlgaría
sunnan Balkanfjalla og evrópski
hluti Tyrklands. Þar var þessi
guð einkum tignaður af kven-
fólki, sem hélt honum roknahá-
tíðir að nóttu til með drykkju-
skap og glumrugangi. Hámarki
sínu náðu þorrablót þessi þegar
kvenmennirnir lögðust á skepn-
ur, sem guðnum voru helgaðar,
einkum geithafra og kálfa, rifu
þá kvika í tætlur og borðuðu
hráa og drukku blóðið með.
Fleira í fornsögum bendir til að
kvenþjóð Þraka hafi verið í að-
gagnsharðasta lagi;þannig kváðu
þær hafa í vonzku slitið höfuðið
af Orfeifi hörpuleikara, þegar
hann hafði ekki geð í sér til að
sinna þeim eftir lát eiginkonu
sinnar Evrýdíku. Eftir öllu þessu
að dæma hefur það ekki verið
neilt spaug að vera karlmaður í
Þrakíu.
Hrúturinn er eldlegur, „prím-
er“, nautið jarðrænt og „sekúnd-
ert“. Nautménni meta að jafnaði
mjög mikils efnahagslegt öryggi
og hugsjónir því aðeins nokk-
urs að góðir möguleikar séu
á því að gera þær að veruleika.
Þau eru sjaldan áhlaupagjörn, en
einbeita orku sinni, kunna að
treina sér kraftana unz kominn
er hentugur tími til úrslitaátaks,
hafa til að bera þolgæði og stað-
festu, sem stundum verður að
óhóflegri þvermóðsku.
REGLUBUNDIÐ LlF.
Sem fyrr er sagt, er nautmenn-
um af þessari gerð oft líkt við
jórtrandi, spaklátar mjólkurkýr.
Þau þurfa talsverðan tíma til að
setja sig inn í nýjar aðstæður.
Þegar þau hinsvegar seint og um
siðir eru búin að því, njóta þau
sín prýðilega við þær. Þau þurfa,
bókstaflega talað:, góða stund til
að jórtra það, sem þau meðtaka.
Skapgerð þeirra og hugarfar er
venjulega nátengt því sem liðið
er. Tilhneigingar þeirra taka lítt
breytingum, þau halda fast við
skuldbindingar sínar, eru nauð-
trygg æskuvinum og heimsækja
sem oftast fæðingar. og uppeld-
isbyggðir sínar. Hafi þau tileink-
að sér einhverjar stefnur eða
lífsvenjur, þá halda þau yfirleitt
fast við þær þaðan í frá. Þau
kjósa vanab.undið líf umfram allt.
Þeim verður því oft ráðafátt,
þegar einhverjir snöggir og ó-
væntir atburðir bera við. Þau
treysta sjálfum sér öðrum frem-
ur og fúlsa við ráðleggingum ann-
arra, venjulega umhugsunar- og
Nautmenni voru þau María Teresía
Austurríkisdrottning og Walter Grop-
ius, stofnandi Bauhaus-skólans og
grundvallandi nútíma arkitektúrs.