Vikan - 17.07.1969, Síða 49

finningalaus gagnvart ölLu þvi, sem ekki leiðir til fullnægingar þeirrar
ástríðu. Burt með hylli heimsins! Hann minntist þess hvernig hann
hafði sjálfur yfirgefið heimili sitt fimmtán ára gamall, haltrandi og
spottaður fyrir ófríðleik sinn og. ójafnt göngulag og hóf ferð sína
umbverfis heiminn. Hafði hann hugsað eitt andartak um móðurina,
sem hann skildi eftir sig og horfði á hann fjarlægjast? Einkasóninn,
sem hún hafði hrifið úr hrömmum dauðans.
Florimond var af sama tagi. Hann bjó yfir sama þægilega tilfinn-
ingaleysinu, sem mundi gera honum auðveldara að ná því markmiði,
sem hann hafði sett sér, án þess að villast af vegi. Eina leiðin til að
særa hann alvarlega var, að koma í veg fyrir leit hans að þekking-
unni sem frjór hugur hans krafðist. Hann leitaði fullnægingar hug-
ans miklu meira en fullnægju hjartans.
Meðan de Peyrac velti fyrir sér skapgerð og lunderni sonar síns,
hugsaði hann, að þegar hann væri orðinn fullorðinn maður og hefði
loks brotizt undan fjölskyldu sinni, kynni hann stundum að reynast
skeytingarlaus eða jafnvel harðbrjósta og jafnvel ennfremur vegna
þess, að hann þurfti ekki að yfirvinna samskonar ágalla og faðir hans,
örótt andlit og vanskapaðan líkama. Glæsilegt útlit hans myndi slétta
fyrir hann marga brautina.
— Pabbi, sagði Florimond lágt. -— Þú ert miklu sterkari en ég.
Hvernig varðst Þú svona sterkur?
— Það gerir löng ævi, sonur minn. Á þessum tíma hef ég aldrei
haft tima til að láta vöðva mína ryðga.
— Það er nú það, sagði Florimond. r— Hvernig gat ég Þjálfað mig
í gönuhlaupum í Boston, þegar maður fékk ekkert annað að gera
en kúra yfir hebreskum bókum?
— Sérðu eftir ,því að þú iærðir þessa fáu imánuði í skóla?
— Ég efast um það; mér lánaðist að lesa Efxodus á frummálinu
og grískunni minni fór mikið fram af að lesa Plató.
— Gott. Og nú i þeim skóla, sem þú gengur i undir minni yfirstjórn,
færðu tækifæri til að styrkja líkamann svo vel sem hugann. Kvartarðu
undan þvi að þjálfunin hafi ekki verið nógu ströng í dag?
— Drottinn minn, nei! hrópaði Florimond, því hann var stirður frá
hvirfli til ilja.
Greifinn hreiðraði um sig við eldinn og hallaði sér upp að bakpok-
unum. Allt umhverfis þá lá skógurinn i ískaldri þögn, sem ekkert
rauf nema þessi brestandi hljóð, sem þeir gátu ekki útskýrt, en gerðu
þeim bilt við.
— Þú ert sterkari en ég, pabbi, endurtók Florimond.
Þessir síðustu dagar höfðu verið lítilþægu stolti hans þörf Íexía.
— Ekki á allan hátt, sonur minn. Hjarta þitt er óhindrað og ein-
lægt. Tilfinningaleysi þitt verndar þig eins og brynja og gerir
þér kleift að leysa af hendi ýmis verkefni, sem ég get ekki lengur,
því hjarta mitt er fangið.
— Áttu við að- ástin geri mann veikari? spurði Florimond.
— Nei, en að verða ábyrgur fyi-ir ást annarra er gifurleg takmörkun
á frelsi manns, eða Því sem við köllum frelsi á vori lífsins. Sjáðu
til, ástin eins og allur annar mikill fróðleikur auðgar okkui', en i
Biblíunni segir að sá sem auki þekkingu auki sorg. Vertu ekki of
áfjáður um að gína yfir öllu, Florimond, en hafnaðu engu sem lífið
hefur að bjóða þér, af ótta við að Það kunni að valda þér kvöl. Það
barnalega er að viljum gapa yfir öllu á einum og sama tinia. Listin
að lifa er í því fólgin að láta eitt aflið taka við af öðru. Ungur mað-
ur nýtur frelsisins, en fullorðinn maður kann að elska og Það er dá-
samleg reynsla.
— Heldurðu að ég muni nokkru sinni kynnast því?
— Kyxjnast hverju?
— Ástinni, sem þú ert að tala um.
— Þá verðurðu að ávinna þér það, sonur minn, og gjalda fyrir það.
— Það sýnist mér ....... Og aðrir verða að gjalda fyrir það líka,
sagði Florimond og neri á sér auma kálfana.
Peyrac greifi hló hjartanlega. Hann og Florimond skildu ævinlega
hvor annan, án Þess að þurfa að segja allt út í æsar. Florimond hló
líka og leit glettnislega á hann.
— Þú ert glaðlyndari, pabbi, síðan þú komst með mömmu aftur til
okkar.
— Þú líka, sonur minn.
Þeir þögnuðu og hugsuðu óljósar hugsanir. Hvor í sína áttina, en
báðir höfðu Angelique íyrir hugskotsjónum sínum; smám saman beind-
ust hugsanir að manninum sem Peyrac var að veita eftirför. Mann-
inum sem hafði komið til þeirra til að gera þeim illt, eins og úlfur.
— Pabbi, veiztu hvern Pont-Briand liðsforingi minnir mig á? spurði
Florimond allt i einu. — Hann er að vísu fingerðari og ekki eins
viðbjóðslegur, en sama manngerðin. Það er skelfilegt hvað hann minn-
ir mig mikið á Montadour kaptein.
— Og hver var þessi Montadour kapteinn?
— Það var svínið, sem konungurinn setti á vörð um höllina okkar,
ásamt hermönnunum, sá sem móðgaði og svivirti móður mina með
augnaráðinu einu saman. Hvað eftir annað langaði mig til að reka
hann í gegn. En ég var aðeins barn og gat ekkert gert til að verja
hana. Þarna voru allt of margir hermenn og þeir voru allt of valda-
miklir. Konungurinn sjálfur ætlaði að koma móður minni á kné
og neyða hana til uppgjafar.
Hann þagnaði og vafði um sig skikkjunni. Þögn stóð svo lengi að
Joffrey de Peyrac hélt að hann hefði sofnað, en allt í einu hélt
strákurinn áfram:
— Þú segir að hjarta mitt sé enn lokað og tilfinningalaust, en þar
hefurðu rangt fyrir þér faðir.
— Jæja, ekki vænti ég að þú sérst ástfanginn.
— Nei, ekki á þann hátt sem þú meinar. En ég hef sár í hjarta
mínu, sem gefur mér ákaflega lítinn frið, því nú um nokkuð langt
skeið hef ég Þjáðst af hræðilegu hatri. Ýg hata mennina sem drápu
litla bróður minn Charles-Henri. Ég unni honum ...........
Hann reis upp við dogg og það glampaði á augu hans, þegar hann
leit í áttina að eldinum. •— Já, ég hef haft rangt fyrir mér, hugsaði
greifinn. Hjarta hans er lifandi.
Florimond hélt áfram og útskýrði. — Hann var hálfbróðir minn,
sonurinn sem móðir mín átti með du Plessis Belliére marskálki.
— Já, ég veit það.
___ Hann var aðdáanlegt barn og ég unni honum. Ég er viss um að
það var Montaaour sem drap hann með sinum eigin höndum til að
hefna sin á móður minni, af því hún vildi ekkert hafa með hann að
gera. I-Iann var maður sem var líkur Pont-Briand, sem montaði sig á
meðal okkar fyrir nokkrum dögum, ánægður með sjálfan sig og þetta
sjálfumglaða glott ...... Nákvæmlega sami svipurinn. Og þegar ég
hugsa um Montadour fer ég að hata alla þessa slagferðugu, óupp-
dregnu Frakka með sjálfumglöðu glottin, og þó er ég Frakki sjálfur.
Stundum er ég reiður við móður mína fyrir að hún skyldi ekki leyfa
mér að taka litla bróður minn með mér á hestinuim; ég hefði ef til
vill getað bjargað iífi hans. Auðvitað var hann mjög ungur. Eg veit
svosem ekki hvort óg hefði getað bjargað honum. Þegar ég lít tiL
baka sé ég að ég var aðeins barn sjálfur .......... Mér fannst það ekki
Þá, en ég var ekkert annað en berhent barn............ þrátt fyrir sverðið.
Og móðir mín var jafnvel enn varnarlausari .......... Ég gat ekkert gert
til að verja hana til að slíta hana úr klónum á grimmum ofsækjend-
um, ég gat ekki betur gert en að leggja af stað í ieit að þér og nú
hef ég fundið þig og við erum báðir sterkir, þú eiginmaður hermar
og ég sonur hennar. En það er of seint, þeim vannst timi til að ljúka
heigulsverki sínu og ekkert getur aftur Lifgað litla Charles-Henri ....
— Jú, dag nokkurn getur hann orðið þér lifandi á vissan hátt.
— Hvað áttu við?
—■ Daginn sem þú eignast son sjálfur.
Florimond starði undrandi á föður sinn og andvarpaði svo.
— Það er rétt! Það var rétt af þér að minna mig á það. Þakka þér
fyrir það, pabbi!
Hann lokaði augunum og virtist þreytulegur. Allan þann tíma, sem
hann hafði verið að tala, hafði hann talað í stuttum setningum, eins
og hann væri smám saman að svipta ofan af sannleika, sem hann
hafði hingað til ekki viljað standa augliti til auglits við. Og fyrir
greifann hafði hann lyft upp einu horni af þeirri dularfullu hulu,
sem grúfði yfir þvi óþekkta og grimmúðuga lífi Angelique, sem hún
hafði lifað langt .fjarri honum. Hún hafði aldrei talað um son sinn
Charles-Henri. Af tillitssemi við hann sjálfsagt, en ef til vill einnig
af ótta. En blæddi móðurhjartað minna fyrir hann en Florimond?
Smán, sálarkvöl og hjálparleysi herjuðú á hjarta unga mannsins
og Joffrey. de Peyrac fannst að þeir deildu sömu reiðinni eins og
menn, sem hefðu verið móðgaðir saman. Þessi reiði hafði búið i' hjarta
hans, allt síðan þeir yfirgáfu Wapassou í leit að Pont-Bricmd.
Reiði þeirra var næstum af sama toga. Reiði særðrar ástar og
stóð rótum i sömu fornu oð eyðandi lind fortiðarinnar, sem hafði hafnað
þeim báðum, barni og iföður, sviknum og yfirbuguðum. Hann hall-
aði sér í átt til sonar síns, til að reyna að létta byrðinni af ungu
hjrta hans og breyta beiskju hans í virka athöfn.
— Það er ekki alltaf hægt að flýja hin hörðu lög prófunar og
ósigurs, sonur minn, sagði hann. ■— En hjólin halda áfram að snúast og
núna, eins og þú sjálfur segir, erum við sterkir, við tveir saman. Nú
hefur stund hefndarinnar loks komið fyrir mig og þig, sonur minn
...... Nú g'etum við að lokum launað fyrir þessa svivirðu, tekjð
málstað litilmagnans og goldið fyrir þau högg er við höfum þolað. Á
morgun, þegar við drepum þennah mann hefnum við fyrir Charles-
Henri; við hefnum fyrir auðmýkingu móður þinnar. Á morgun, þegar
við drepum hann, drepum við Montadour ..............
57. KAFLI
Það var á Megantic vatnasvæðinu sem þeir hittust.
Þessa vetrardaga, þegar þykk kristalkennd blæja grúfði yfir vötnun-
um og kom upp um Það hvað svaf undir ísnum, heyrðist ekkert mann-
legt hljóð, sem ekki dó þegai' út i skeytingarleysi sléttunnar. Trén stóðu
dauð upp úr frosnum vötnunum eins og súlur úr hreinum kristal og
teygðu fram greinar sínar, eins og hengdar með höggnu gleri, sem birtan
í loftinu, fremur en dauft sólskinið, glitraði í eins og þúsund stjörnur.
Þessir isi þöktu risar stóðu einir í konungdæmi vatna, fljóta, sunda og
fenja, sem snjórinn huldi nú undir viðsjárverðu teppi úr gallalausu
flaueli.
Þegar sumar og haust kemur á nýjan leik leggja Kanadamennirnir
ásamt fylgimönnum sínum af stað enn einu sinni, frá þessu landi vatna-
veganna, í átt til suðurs til að bæta við safn sitt áf höfuðleðrum eða
orrustum í Nýja-E'nglandi, bjarga sálum sínum og viðskiptum með því
að úthella blóði villutrúarmanna. Farvegur Chaudiére færði þá hingað
án erfiðsmuna, síðan, áður en þeir leggja af stað yfir fjöllin, nema þeir
staðar og biðja og syngja sálma ásamt prestum slnum, umhverfis
griðarmikla varðelda.
Þannig var það, þegar Pont-Briand liðsforingi sá Megantic vatna-
svæðið ofan af kletti í þessu föla og glitrandi allsleysi, sem kanadiskum
augum hans var svo kunnuglegt, að óttabandið umhverfis hjarta hans
losnaði lítið eitt og hann andaði léttar. Nú var land hans, Kanada, nær.
Svæðið var hlaðið minningum fyrir hann, þvi það var ekki langt síðan
hann var þar með Loménie greifa, á bakaleiðinni frá hinum voðalega
leiðangri til Katarxmk virkisims.
—• Já, voðalega, endurtók hann með sjálfum sér, þvi það var fundur
hans við fólkið i Katarunk, sem hafði farið með sálarfriðinn.
En fyrir engan mim hefði hann viljað missa af þessum fundi. Þær
tilfinningar, sem hann hafði siðan borið til þessarar einu konu, höfðu
auðgað lif hans svo, að sú tilhugsun, að héðan í frá væri hann henni
sviptur, fyllti hann hugarangri. Hann gat ekki lengur látið sig dreyma
um hana, gat ekki lengur borið hana saman við aðrar, til að njóta betur
fegurðar hennar, að virða hana fyrir sér eða að dást að henni. Þetta
var i raun og sannleika óskýranlegur barnaskapur, en það hafði skipt
hann afar miklu og án þess fannst honum óhugsandi, að hann gæti
komizt af, því án hennar hafði lífið glatað öllu bragði. Hún var orðin
of mikill hluti af lifi hans þessa síðustu mánuði. — Ég verð að snúa
við, hrópaði hann í örvæntingu, nei, ég get aldrei hætt við hana. Aldr-
ei .... Aldrei .... Það er hún sem ég vil. Ég get ekki dáið án þess
að njóta hennar. Ef hún átti ekki að verða mín; hversvegna varð hún
þá á vegi mínum? Og hann sagði við sjálfan sig hvað eftir annað, að
hörund hennar væri eins og fullþroska ávöxtur, sætt og safaríkt og ÞaS
mundi næra hann á líkama og sál. Hann hélt áfram að hugsa, ekki um
stundina, þegar hann tók varir hennar með valdi — það skammaðist
29. tbi. VIKAN 49