Vikan - 05.03.1970, Blaðsíða 33

Jack London
leitar að gulli
Framhald af bls. 19.
geta borið jafnþungar byrð-
ar og Indíánarnir yfir þenn-
an erfiða fjallveg. Stundum
var hann meira að segja dug-
legri en þeir.
Við Lindermann-vatnið
varð enn nokkur hluti af
þessum mönnum að snúa
við, af því að þeir fengu eng-
an bát til þess að komast yf-
ir á. Jack og félagar hans
urðu að höggva niður tré og
saga þau sundur með venju-
legri sög og smíða tvo flat-
botnaða báta, sem Jack liafði
gert teikninguna að. Hann
skírði þá „Yukon Belle“ og
„Belle of tlie Yukon“, og
daginn sem þeir voru settir
á flot orti hann ljóð um þá.
Hann sneið og saumaði
léreftssegl og sló met, þegar
hann sigldi bátunum yfir
vatnið. Nú voru miklar líkur
til, að þeir kæmust til Daw-
son, áður en frost færi að
liarðna. Er þeir komu að iðu-
köstunum við White Horse,
lágu um 1000 bátar í röðum
við bakkana og þúsundir
manna stóðu ráðþrota í
landi. Þeir höfðu numið
staðar vegna þess, að það
kvisaðist, að allir sem reynt
liefðu að sigla niður streng-
inn hefðu farizt. Þá sagði
Thompson:
— Jack. þú ferð og athug-
ar þetta, og ef það er alltof
hættulegt, þá. .. .
Honum var sagt það úr
mörgum áttum, að það væri
sama og sjálfsmorð að sigla
norður þessi iðuköst — en
flestir sem héldu því fram
liöfðu sjaldan eða aldrei á
ævinni komið i bál. Jack at-
lmgaði White Horse gauin-
gæfilega, kom síðan aftur og
sagði:
— Þetta er allt í lagi. Hin-
ir hátarnir hafa ekki fylgt
straumnum af ótta við klett-
ana. Við fylgjum honum og
]iá sleppum við vel út úr öllu
saman.
Jack festi segldúk yfir
matvörurnar, lét Stoper vera
á hnjánum i framstafni,
Thompson og Goodman í
miðjum bát. en settist sjálf-
ur við stýrið. Þeir komust
klakklaust yf'ir strenginn,
bundu bátinn og gengu síðan
til baka eftir hinum.
Jack var nú heðinn um að
sigla bátum hinna líka. Hann
lcrafðist tuttugu dollara fyr-
ir livern og á nokkrum dög-
um græddi liann á þessu
3000 dollara. Hann hefði
getað unnið sér inn 5000
dollara, en þeir félagar urðu
að lialda áfram, áður en vet-
urinn kæmi. Það var þegar
kornið langt fram í septem-
ber.
Það lcom á daginn, að þeir
voru of seint á ferðinni. Við
mynni Stewart-fljótsins, 115
ldlómetra frá Dawson, skall
veturinn á með ofsalegri
snjókomu. Félagarnir fjórir
bjuggu um sig í yfirgefnu
hreysi, klufu furutré til elds-
neytis og reyndu að koma
sér sem bezt fyrir í þessari
vetursetu. 60—70 menn aðr-
ir voru veðurtepptir við
Stewart og í þeim liópi var
læknir, dómari, háskólapró-
fessor og verkfræðingur.
Allir sem fóru yfir skarð-
ið urðu að fara framhjá kofa
Jacks, og reykurinn upp úr
strompinum lokkaði menn
þangað í hlýjuna. Þangað
komu loðdýraveiðimenn,
Indíánar, hermenn, þaulvan-
ir gullgrafarar og nýgræð-
ingar, fjöldi manna, sem
Jack London gerði síðar
ódauðlega í sögum sinum
frá Alaska.
Þetta var dásamlegur vet-
ur fyrir Jack London. Félag-
ar hans voru liver öðrum
líkir, en honum þótti vænt
um þá alla Ekki skorti liann
bækur, þvi gullleitarmenn-
iriiir höfðu nóg af þeim.
Sjálfur liafði hann m. a. haft
með sér „Uppruna tegund-
anna“ eftir Darwin, bólc um
ritlist eftir Spencer, „Auð-
magnið“ eftir Karl Marx og
„Paradísarmissi“ eftir Mil-
ton. Gamall gullnemi frá lAl-
aska, sem hafði lent í miklu
illviðri, kom nær dauða en
lifi í kofa Jacks. Þegar hann
opnaði hurðina sást varla
handaskil fvrir tóbaksreyk
og menn voru í háværum
samræðum með handapati
og hrópum. Gullneminn seg-
ir frá þvi, að hann hafi orð-
ið steinhissa, er honum loks
varð Ijóst um hvað var rætt
af svo miklu kappi. Um-
ræðuefnið var —- sósíalismi.
Eitt kvöldið hlustaði W. B.
Hargrave, sem hafði aðsetur
í næsta kofa, á eldheitar um-
ræður um þróunarkenningu
Darwins, milli Sullivan dóm-
ara, B. F. Harvev læknis og
John Dillon. Jack lá á fleti
sínu og skrifaði niður
punlcta. Þegar félagar lians
viku að einhverju atriði, sem
þeir voru ekki sammála um
hvernig liljóðaði, greip liann
fram í fyrir þeim og kom
með það orðrétt. Hargrave
fór þá út í annan kofa, þar
sem menn höfðu fengið lán-
að eintak Jacks af „Uppruna
tegundanna“, fékk hókina
og bað Jaclc um að hafa yfir
kaflann aftur, og fullvissaði
sig þá um, að hann hafði
kunnað kaflann utanbókar
orðrétt.
Fred Thompson keypti
sleða og tvo hunda og tók
Jack með sér í gullgröft í
árfarveginum. I einum far-
veginum fundu þeir innan
um mölina fíngerðan sand
og glitrandi. Þeir þóttust
liafa himin höndum tekið,
afmörkuðu slaðinn og flýttu
sér til baka og sögðu frétt-
irnar. Hver einasti maður
fór í gullleitina, gangandi
eða með liundasleða og allir
helguðu sér viss svæði.
Tliompson sagði Jack, að
svæði þeirra ldyti að vera
250 þúsund dollara virði.
Hvílíka drauma hefur Jack
þá ekki dreymt.
En draumarnir stóðu ekki
lengi. Beyndir gullgrafarar
leiddu menn í allan sann-
leika um það, að „gullið“
væri aðeins gljásandur.
Thompson skýrir frá þvi, að
þessi vitneskja liafi ekki orð-
ið sérlega mikil vonbrigði
fyrir Jack, enda hafi hann á
„Umatilla“ sagt við Thomp-
son, að hann færi i rauninni
alls ekki til Alaska til þess að
leita að gulli, heldur til að
safna efni í bækur sínar.
Ótrúlegt er það samt, að
hugsunin um að eignast
milda hlutdeild í 250 þúsund
dollurum hafi ekki haft álirif
á hann.
Bezta lýsingin á Jaclc á
þessu Alaskatimabili er frá
Emil Jensen, sem Jack lief-
ur lýst undir öðru nafni.
.Tensen segir, að hann hafi
verið fyrstur til að bjóða sig
velkominn á hinum óvist-
lega árbalcka með þessum
orðum: — Ég sá strax, að þú
varst sjómaður og ekki af
lakari endanum, því að þú
kunnir að Ienda bátnum þín-
um, þrátt fyrir strauminn og
rekísinn.
Jensen segir, að Jaclc hafi
brosað eins og drengur og
augun leiftrað af lífsfjöri.
Þegar menn voru ekki sam-
mála honum í stjórnmálum,
sagði hann aðeins: — Þú ert
ekki nægilega þroskaður
ennþá. Það kemur seinna.
Jensen skrifar á skemmti-
legan liátt um það, er Jack
lánaði honum „Uppruna teg-
undanna“. Þegar Jensen
kvartaði yfir því, að bókin
væri alltof flókin fyrir sig,
kom Jack með eina dýrmæt-
ustu eign sína, „Paradísar-
missi“ eftir Milton. Þá sagð-
ist Jensen ekki vera lirifinn
af kvæðum og vildi ekki lesa
„Paradísarmissi". Jack brá
sér þá í annan kofa, sem var
noklcuð langt í burtu við
Yulcon-ána, því að liann
hafði heyrt, að þar væri til
eintak af frægri bók eftir
Kipling. Sárbað liann nú Jen-
sen um að lesa að minnsta
kosti noklcrar siður í henni,
svo að liann sæi, hve skáld-
skapur gæti verið fagur. Jen-
sen las alla bókina og liafði
mikla ánægju af því. Þá
fannst Jack hann hafa unn-
ið stórkostlegan sigur.
Jensen segir ennfremur
um .Tack London: — Það var
hressandi, ujiplífgandi og
gagnlegt að vera félagi Jacks.
Honum datt aldrei í liug að
nema staðar og fara að
reikna útgjöldin fyrir fram
eða láta sig dreyma um tekj-
ur í framtiðinni.
Hann var alltaf reiðubú-
inn, livort sem um var að
ræða ferðir til þess að út-
vega bækur eða hjálpa til
við einhver verk og lagði
jafnvel á sig' nokkurra daga
ferðalög, til að ná í tóbak
handa okkur. ef hann sá, að
við vorum orðnir óþolin-
móðir og önuglyndir, af því
að við höfðum ekkert að
reykja. Hann gerði mönnum
margan greiðan, beðinn og
óbeðinn, og alltaf fús til að
gefa, bæði tíma sinn og eig-
ío. tbi. VIKAN 33