Vikan - 22.02.1973, Qupperneq 9

INN A HORRIMINNI?
Varla iil næstu aldamóta, segir sænski matvæla-
fræðingurinn og prófessorinn Georg Borgström,
sem íslendingar kannast við síðan hann flutti
fyrirlestra í Norræna liúsinu 1969. Hann
bendir ú að neyzluaukning heimsins er
svo til eingöngu í hinum riku, iðnþróuðu
löndum, í vanþróuðu löndunum stend-
ur þetta í siað, og þar fjölgar fólkinu
svo ört að minnir á sprengingu.
Hve lengi getur það gengið
þannig án þess að úr verði
sprenging, er tortími nú-
verandi siðmenningu
heimsins?
Svo gæti farið aS hinir
sveltandi milljarðar heimsins
hæfust handa um fjölda-
morS ó riku þjóðunum —
kannski meS einhvers konar
byltingu sem yfirskyn.
þar sem fjölgunartakmarkanir
af ríkisins hálfu hafa borið
markverðan árangur. í öðrum
löndum vanþróaða heimsins
hefur þetta einnig verið reynt
af opinberri hálfu, en oftast
hafa þær ráðstafanir verið hálf-
gert eða algert kák og fram-
kvæmdar með hálfum huga, og
árangurinn í samræmi við það
orðið lítill eða enginn.
Nú binda margir miklar von-
ir við svokallaða „græna bylt-
ingu“, það er að segja nýjar
ræktunaraðferðir, sem geta
gefið miklu meiri uppskeru en
áður þekktist. Ekki hefur Borg-
ström neina ofsatrú á þeirri
byltingu. Hann segir: „Fyrir
tilstilli grænu byltingarinnar
mun íbúum Indlands fjölga um
tvö hundruð milljónir næstu
tíu árin. Án þessarar byltingar
hefði fjölgunin ekki orðið
,,nema“ hundrað og fimmtíu
milljónir. Áhrif grænu bylting-
arinnar í vanþróuðum löndum,
sem ekki hafa neinar takmark-
anir á fólksfjölguninni, verða
helzt þau að fólki, sem býr við
stöðugan matar- og næringar-
skort, fjölgar enn hraðar en
ella hefði orðið.
Einu sinni varð í Evrópu slík
f ólksfj ölgunarsprenging, að
aðra eins hefur heimurinn ekki
séð. Því björguðu Evrópumenn
með því að nema aðrar heims-
álfur, fyrst og fremst Ameríku
og Ástralíu. En hvert á van-
bróaði heimur dagsins í dag að
leita landa handa soltnum,
hraðfjölgandi milljörðum?.
Borgström telur, að á yfir-
standandi áratug muni sjö
hundruð milljónir manna flytja
inn í borgir heimsins. Þeir, sem
borgirnar byggja, eru nógu
roggnir og þykjast geta by?gt
nógu hratt til að hafa undan
þessum innflutningi. Borg-
ström er sannfærður um að
þeim takist það ekki. í svo að
segia öllum stórborgum ver-
aldar hraðstækka skuggahverf-
in, og það hefur sýnt sig að
þar sem fjöldi fólks þjappast
saman við auman kost, þar
mapnast streita, taugaveiklun
og í framhaldi af því ofbeldis-
hneigð. í rómansk-amerískum
borgum með hundrað þúsund
íhúa o? þar undir búa nú um
sjötíu af hundraði íbúanna við
eymdarskilyrði í skuggahverf-
um. Þessi eymdarhverfi eru
púðurtunnur, sem geta sprung-
ið í loft upp hvenær sem vera
skal.
Ríki heims verja nú árlega
meira fé til vígbúnaðar en á
á-nm heimsstyrjaldarinnar síð-
a’’i. Það er nógu slæmt, að áliti
Boreströms, en hitt er þó verra
að flestir færustu vísindamenn
heims eru uppteknir við eyði-
leggingartæknina. Bandaríkin
segjast nú hafa nógu mikið af
gereyðingarvopnum til að tor-
Framhald á bls. 45.
8. TBL. VIKAN 9