Vikan - 26.09.1974, Blaðsíða 32

hávaða, sérstaklega á þéttbýlum
svæðum og í borgum.
Það mun verða stöðutákn i
þjóðfélaginu að hafa herbergi eða
stofur, sem eru algjörlega hljóð-
einangruð, þar sem fólk getur
slakað á og hvilt heyrnina.
Fólk sem býr i þéttbýliskjörn-
um og þarf af ýmsum ástæðum að
vera mikið utanhúss, mun verða
viðþolslaust af höfuðverk eftir
stuttan tima vegna hávaða.
Margar ráðstafanir hafa þegar
verið gerðar til að verja fólk gegn
hávaða, en i samanburði við var-
úðarráðstafanir gegn lofts- og
vatnsmengun, hefur hávaða-
vandamálið verið háskalega van-
rækt.
Ef hávaðinn á ekki að æra okk-
ur alveg,. verðum við umsvifa-
laust að gera alvarlegar ráðstaf-
anir.
GAMALT VANDAMÁL
Arið 1896 birtist grein i norska
menningarritinu „Kringsjaa”,
sem nefndist: „Burtu með óþarfa
hávaða úr borgunum okkar”.
Þarna var meðal annars að finna
þessa klausu: „Allt, sem heyrir
til tónlistar, er heilagt i eyrum
yfirvalda, m.a. „lirukassar” og
önnur „götutónlist”. Greinarhöf-
undur gengur svo langt i baráttu
sinni gegn hávaða, að hann vill
þagga niður hrópin i götusölun-
um.
Hann skrifar einnig: „Augljóst
er þó, að það er umferðarhávað-
inn sem hrjáir okkur mest. Það
gengur næst kvalalosta, að yfir-
völd skuli leyfa skröltandi vöru-
bilum, drekkhlöðnum af járnrör-
um, að aka gegnum Karl Jóhanns
götu, sem er bæði holótt og grýtt.
Hávaðinn af þessum þungaflutn-
ingi, getur hæglega eyðilagt
sterkustu hlustir og komið dýr-
lingunum til að nota gifuryrði”.
Fólk varáhyggjufullti þá daga,
ekki siður en nú á timum.
En hefur okkur nokkuð farið
fram?
Þegar laufblað fellur til jarðar,
mælist sá fall-,,hávaði” ekki á
decibelmæli. En simtal mælist 35
decibel, einkabifreið 70, borgar-
umferð mælist milli 80-100 deci-
bel, ódempaður loftbor ca. 120, og
þota ca. 140 decibel.
HÁVAÐI GENGUR AF
HEYRNINNI DAjUÐRI
Langvarandi hávaði, sem mæl-
ist yfir 85 dec. skaðar heyrnina.
Þvi meiri sem hávaðinn er, þvi
fyrr skemmist heyrnin. Slikar
skemmdir er ekki hægt að bæta.
1 Boras i Sviþjóð var ákveðið að
leggja bilveg gegnum þéttbýlt i-
búðahverfi. Eftir þvi sem vegar-
lagningunni miðaði áfram, varð
að rifa fleiri og fleiri hús, sem
féllu ekki inn i nýja skipulagið,
meira að segja varð að brjóta og
rifa svalir á neðstu hæðum sumra
Ibúðablokkanna, til þess að veg-
urinn kæmist fyrir.
1 dag bugðast þessi glæsilegi
akvegur, með 4 akreinum, gegn-
um ibúðahverfið. Glöggir og i-
hugulir umferðarsérfræðingar
hrósa hver öðrum fyrir vel unnið
starf.
Sárafáir leiða hugann að þvi, að
fólkið, sem býr þarna i miðri um-
ferðariðunni, er farið að tapa
heyrn, að meira eða minna leyti.
Og þar sem það er læknisfræði-
leg staðreynd, að hávaði getur
gengið af heyrninni dauðri, er
kominn timi til að vélvæddu þjóð-
félögin fari að ihuga rækilega
þetta alvarlega vandamál.
Við íslendingar eigum ekki
ennþá i höggi við hávaðavanda-
málið á sama hátt og mörg önnur
nútimaþjóðfélög, en ef við uggum
ekki að okkur og gerum ráðstaf-
anir strax til að verja okkur fyrir
enn meiri hávaða en Qrðinn er,
getur farið jafnilla fyrir okkur og
þeim.
Umferðin hjá okkur hefur auk-
ist gifurlega, einna mest á Stór-
Reykjavikursvæðinu, þar sem
fólksfjöldinn er mestur.
Nú er umferðarhraðinn ákveð-
inn með tilliti til umferðarörygg-
isins. En mælingar hafa sýnt, að
við minnkandi hraða minnkar há-
vaðinn. Getur það verið, að viþ
eigum von á þvi að umferðar-
hraðinn verði takmarkaður i
framtiðinni með tilliti til hávað-
ans, sem af honum leiðir? Að á-
kveðin verði hægari umferð i
gegnum ibúðahverfi, þótt vegur-
inn sjálfur sé óaðfinnanlegur?
Nei, áreiðanlega ekki.
ÞEGAR
ÞJÓÐFÉLÖGIN
VÉLVÆÐAST
Ni> á timum hefur vélaraflið
tekið við af handaflinu. En i allt of
mörgum tilfellum eru notaðar lé-
legar og slitnar vélar. 1 verk-
smiðjum ber mikið á heyrnar-
skerðingu hjá mörgum vinnuhóp-
um, og trúnaðarlæknar iðnfyrir-
tækja tilkynna fleiri og fleiri ó-
læknandi tilfelli.
1 gamla daga var unnið á allt
annan hátt. Verkin unnust miklu
hægar, en aðalvandamálið var
spurningin um, hvernig skyldi
hraða verkunum og hvernig væri
hægt að komast hjá ótimabæru
likamssliti.
Nú er allflest unnið með vélar-
afli, og vandamálið er baráttan
við kvalafullan hávaða, bæði fyrir
þá, sem vinna i verksmiðjunum,
og einnig fólk, sem býr i næsta
nágrenni.
Hinn almenni borgari hefur lit-
inn atkvæðisrétt með eða gegn
hávaðavöldunum, þvi ennþá eru
það yfirvöldin ein, sem ráða þar
um.
ALLIR ÞEKKJA
Ný gerð Aristo-vasareiknivéla
mjög þunn, 62 x 151 x 18 mm.
fer vel í vasa, er í höggheldri
öskju með
gagnsæju loki.
/BuqiSTO
GÆÐI
M64

lxr,
111, +, —, X,
niðurstöðu og
rafhlöður 1,5
orku til 30
ar, ásamt
6—9 volt
sem þarfnast fullkom-
i.

i
af hinni kunnu nákvæmni
Aristo.
i
A
jk
M.
mm
u
Allar nánari
SNNAV
Ingólfsstræti 2,

32 VIKAN 39. TBL.