Vikan - 07.04.1977, Blaðsíða 21

vesalings ræflinum allan þann ótta,
sem hann hafði vakið hjá mér.
Ég heyrði smágreinar brotna og
stærri greinar svigna til hliðar undan
þungu fótataki hests-nashyrnings-
ins hægra megin við mig. Svo sá ég
allt í einu, gegnum grænan
marghyming, i hálfdimmunni undir
hinum ríkulega gróðri, veslinginn,
sem við vorum að elta. Ég nam
staðar. 'Hann hafði hniprað sig
saman, svo að sem minnst færi fyrir
honum, og hin björtu augu hans litu
yfir öxl hans og virtu mig fyrir sér.
Það kann að virðast einkennileg
mótsögn í eðli minu- ég get ekki skýrt
staðreyndina — en núna, þegar ég sá
skepnuna þarna í fullkomlega
dýrslegum stellingum, með björt og
ljómandi augu og andlitið, sem hafði
ófullkomið mennskt form, afskræmt
af skelfingu, skildi ég að nýju
mannseðli hennar. Eftir andartak
mundu aðrir leitarmenn sjá hana, og
hún yrði borin ofurliði og tekin
höndum, og svo mundi hún eiga i
vændum enn einu sinni hinar
hræðilegu píslir i garðinum. I skyndi
dró ég upp skammbyssuna mína,
miðaði milli hinna óttaslegnu auga
skepnunnar og hleypti af.
Unrleiðogégskautrsá hýenu-svínið
skepnuna og kastaði sér æpandi yfir
hana og læsti blóðþyrstum tönnum
inn í hóls hennar. Hvarvetna
umhverfis mig svignaði og brast
grænn gróðurinn í þykkninu, þegar
manndýrin þustu fram samtímis.
Hvert andlitið kom i ljós á fætur
öðru.
,,Dreptu hann ekki, Prendick,”
hrópaði Moreau. ..Dreptu hann
ekki!” Og ég sá, að hann laut niður,
meðan hann tróðst áfram undir
blöðum hinna stóru burkna.
Augnabliki síðar b afði hann hrakið
hýenu-svínið frá með handfanginu á
svipunni sinni, og hann og Mont-
gomery héldu hinum æstu,
rándýrslegu manndýrum, og þá
sérstaklega þjóninum, i nokkurri
fjarlægð frá skrokknum, sem enn
titraði. Grái maðurinn með siða hárið
kom og þefaði af líkinu undir
handlegg minum. Hin dýrin hrintu
mér í sinum dýrslega ákafa til þess
að geta séð betur.
,,Þú ert nú meiri þrjóturinn
Prendick ’' sagði Moreau.,, Ég ætlaði
að ná honum.”
„Mérþykirþetta leitt,” sagði ég,
þótt svo væri ekki. , ,Það var gert af
hvöt augnabliksins.”
Ég var sjúkur af áreynslu og
geðshræringu • Ég sneri mér við og
ruddi mér braut út úr manndýra-
hópnum, fóreinsamall upp brekkuna
og stefndi upp á höfðann. Ég heyrði,
aðundirfyrirskipunum, sem Moreau
kallaði upp, fóru hvítsveipuðu
uxamennirnir þrír að draga fórnar-
lambið i óttina niður að sjónum.
Nú var auðvelt fyrir mig að vera
einn. Manndýrin voru greinilega
forvitin um líkið, á mannlega vísu,
eltu það saman i hnapp, þefuðu af þvi
og urruðu, þegar uxamennirnir
drógu það niður eftir fjörunni. Ég
fór út á höfðann og fylgdist með
uxamönnunum, sem voru eins og
svartar mannamyndir á kvöld-
himninum, þegar þeir báru dauðan
skrokkinn út í sjó, og þá skildist
mér eins og bylgja færi um hug
minn, hve ólýsanlega tilgangslaust
lífið á eyjunni var.
í fjörunni, milli klettanna fyrir
neðan mig, var apamaðurinn,
hýenu-svinið og nokkur fleiri af
manndýrunum, og stóðu þau i
kringum Montgomery og Moreau.
Þau voru enn þá öll ákaflega æst og
höfðu öll á hraðbergi hávaðasamar
tjáningar um hlýðni við Lögmólið.
Samt fann ég, að ég var sjálfur
fullviss um, að hýenu-svínið hafði
átt þátt í kanínudrápinu. Og ég
fékk þá einkennilegu sannfæringu,
að að undanskildum grófleika og
afkáraleika likamsbyggingarinnar
hefði ég þarna fyrir framan mig allt
mannlifið i smækkaðri mynd, allan
sannleik eðlishvata, skynsemi og
örlaga, í sinu einfaldasta formi. Svo
hafði viljað til, að hlébarðamaður-
inn hafði liðið undir lok. Það var
allur munurinn.
Vesalings skepnurnar! Ég fór að
sjó verri hliðina á grimmd Moreaus.
Ég hafði ekki fyrr hugsað um
sársaukann og vandræðin, sem biðu
þessara vesalings fórnarlamba, eftir
að þau voru komin úr höndum
Moreaus. Ég hafði aðeins skelfst
vegna hinna raunverulegu píslar-
daga i garðinum. En nú virtist það
skipta minna máli. Áður höfðu þeir
verið dýr, þá höfðu eðlishvatir
þeirra verið vel aðlagaðar umhverf-
inu, og þeir höfðu verið eins
hamingjusamir og lifandi verur geta
verið. Nú hrösuðu þeir i fjötrum
mannlegs gervis, lifðu i stöðugum
ótta og voru óhamingjusamir vegna
lögmáls, sem þeir skildu ekki;
skopstæling þeirra á mannlegu lifi
byrjaði með sárum þrautum, var
aðeins löng innri barátta, langvinn
hræðsla við Moreau — og til hvers?
Það var tilgangsleysið, sem hafði
áhrif á mig.
Ef Moreau hefði haft einhvern
skiljanlegan tilgang, hefði ég að
minnsta kosti getað haft dálitla
samúð með honum. Svo viðkvæmur
er ég ekki fyrir sársauka. Ég hefði
getað fyrirgefið honum dálítið,
jafnvel þótt hann hefði verið knúinn
af hatri. En hann var svo ábyrgðar-
laus, svo fjarska kærulaus. Forvitni
hans, hinar vitfirringslegu, til-
gangslausu rannsóknir, ráku hann
áfram, og manndýrunum var sleppt
út og þau látin lifa eitt ár eða svo,
til að berjast, hlaupa á sig og þjást;
til að deyja að lokum á kvalafullan
hátt. Þau voru sjálf vansæl, gamla
dýrshatrið olli áreitni þeirra hvers
við annað, og Lögmólið hindraði
þau i að heyja ákafa, stutta baráttu
og binda enda ó hinn náttúrlega
fjandskap sinn.
Á þessum tíma fór eins um ótta
minn við manndýraþjóðina og hinn
persónulega ótta minn við Moreau.
Ég komst meira að segja í sjúklegt
ástand, sem var djúpt og langvinnt
og óskylt ótta, og hefur það skilið
eftir varanleg ör á sál minni. Ég
verð að jóta, að ég missti trúna á
andlega heilbrigði heimsins, þegar
ég sá, að til var hin sársaukafulla
ringulreið þessarar eyjar.
Blind örlög, stórfelld, miskunn-
arlaus öfl, virtust sníða og mynda
efnivið tilverunnar, og ég, Moreau
(vegna rannsóknarástriðu sinnar),
Montgomery (vegna drykkjufýsnar
sinnar og manndýraþjóðin, með
eðlishvatir sínar og sálarlegar
takmarkanir, vorum sundurtætt og
moluð, miskunnarlaust, óhjá-
kvæmilega, í óendanlegri flækju
hinna sístarfandi krafta. En þetta
ástand kom ekki í einni svipan... Ég
held jafnvel, að ég hafi hugboð um
dálítið, þegar ég er nú að tala um
það.
Öfarir
Tæpar sex vikur liðu, óður en ég
hafði misst allar aðrar tilfinningar
en ógeð og viðbjóð á þessum
svívirðilegu tilraunum Moreaus.
Hugmynd mín var að komast burt
frá þessum hræðilegu skopmyndum
af ímynd Skapara míns og hverfa
aftur til hins unaðslega og holla
félagsskapar manna. Samtíma-
menn mínir, sem ég var þannig
orðinn viðskila við, fóru að hafa til
að bera unaðslegar dyggðir og
fegurð i vitund minni. Fyrsta
vinótta min við Montgomery óx
ekki. Hinn langi viðskilnaður hans
við mannkynið, hinn leyndi
drykkjuskaparlöstur hans og aug-
ljós samúð hans með manndýrunum
sverti hann í minum augum. Alloft
lét ég hann fara einan til þeirra. Ég
forðaðist samskipti við þau, eins og
hægt var.
Ég eyddi vaxandi hluta af tíma
minum í fjörunni og svipaðist um
eftir einhverju frelsandi skipi, sem
aldrei kom í ljós, þangað til við
urðum dag nokkurn fyrir voðalegri
ógæfu, sem gjörbreytti hinu ein-
kennilega umhverfi mínu.
Það var um sjö eða átta vikum
eftirkomu mína — heldur meira, að
ég held, þó að ég hefði ekki haft
fyrir því að telja dagana — að þessi
ógæfa skall yfir. Það gerðist
snemma morguns — ég giska á, að
klukkan hafi verið um sex. Ég hafði
farið á fætur og borðað morgunverð
snemma, þar sem ég hafði vaknað
við að heyra til þriggja manndýra,
sem voru að bera timbur inn i
garðinn.
Eftir morgunverð fór ég út
i veggopið á garðinum og stóð þar,
reykti vindling og naut svala
morgunsársins. Moreau kom bráð-
lega fyrir hornið á garðinum og
heilsaði mér.
Hann fór fram hjá mér, og ég
heyrði, að hann opnaði rannsóknar-
stofu sína að baki mér og fór þangað
inn. Svo sljór var ég þá orðinn fyrir
svívirðum staðarins, að ég hlustaði
tilfinningalaus á púmuna. sem nú
byrjaði nýjan písladag. Hún tók á
móti ofsóknara sínum með ópi, sem
var eins og það kæmi frá reiðum
kvenvargi.
Þá gerðist eitthvað. Ég veit ekki
enn i dag nákvæmlega. hvað það
var. Ég heyrði skerandi óp fyrir
aftan mig, svo datt eitthvað, og
þegar ég sneri mér við, sá ég
hræðilegt andlit, sem kom æðandi í
áttina til mín; það var ekki
mennskt, ekki dýrsandlit. heldur
helvískt, brúnt, alsett rauðum,
samsettum örum, og sló út um það
rauðum svitadropum, en augun,
sem voru augnalokalaus, voru
æðisleg. Ég lyfti handleggnum
snöggt til að verjast högginu, sem
tlevgði mér um koll og braut a mér
framhandlegginn, og þessi stóra ó-
freskja. sem var sveipuð léreftsdúk
og með flaksandi blóðlitaðar um-
búðir á sér, stökk yfir mig og æddi
burt
Ég kútveltist niður fjöruna,
reyndi að setjast upp og hneig niður
á brotinn handlegginn. Þá kom
Moreau í ljós, og var hið holduga.
hvita andlit hans enn hræðilegra
vegna þess, að blóð seytlaði úr enni
hans. Hann var með skammbyssu i
annarri hendinni. Hann leit varla á
mig, heldur þaut strax af stað til að
elta púmuna.
Ég prófaði hinn handlegginn og
settist upp. Dúðaða veran fram-
undan hljóp eftir fjörunni og stikaði
stórum, og Moreau elti hana.
Hún leit við og sá hann og sneri
svo skyndilega til baka og fór í
áttina til runnanna. Hún nálgaðist
hann óðfluga. Ég sá, að hún stökk
inn í runnana, og Moreau, sem
hljóp á ská til að komast i veg fyrir
hana, skaut án þess að hitta, um
leið og hún hvarf. Svo hvarf hann
líka í grænu þykkninu.
Ég starði á eftir þeim, og þá óx
sársaukinn í handlegg mínum
mikið. Ég andvarpaði og staulaðist
á fætur. Montgomery kom i ljós í
dyragættinni; hann var klæddur og
_með skammbyssuna i hendinni.
TBL. VIKAN 21