Vikan - 14.01.1982, Qupperneq 20

Jón Asgeir tók saman
Ljót búkhljóð
Læknum tókst að bjarga ófæddu barni
eftir að þvagfæragallar fundust með sónartæki
Þetta átti að verða ósköp venjuleg
rannsókn. Dita Hannemann sjúkraþjálf-
ari var lögð inn á spitala í Heidelberg
vegna þess að blóðþrýstingur hennar var
of hár. Læknar ætluðu að kanna hvort
þetta hefði haft nokkrar afleiðingar i för
með sér fyrir barnið sem Dita gekk með.
Of hár blóðþrýstingur veldur þvi að
æðarnar þrengjast og hjá þungaðri konu
getur það valdið minnkuðu blóðstreymi
um fylgjuna. Fóstriðgæti þá fengiðsúr-
efni og fæðu í of litlum mæli.
Yfirlæknirinn á Sankti Josefsspital-
anum i Heidelberg, Hans Paulski,
skoðaði fóstrið í svonefndu sónartæki.
Það gefur frá sér óskaðlegar hljóð-
bylgjur i gegnum senditæki sem borið er
að kviði konunnar. Hljóðbylgjurnar
endurkastast frá húð, beinum og lif-
færum móður og barns og koma fram
sem mynd á sjónvarpsskermi.
Hinn reyndi fæðingarlæknir, dr.
Paulski, komst að raun um að ekki væri
allt með felldu. Hann kallaði saman sér-
fræðinga í þvagfærasjúkdómum og
fæðingarhjálp og skýrði þeim frá því að
nýru barnsins ófædda væru þrefalt
stærri en eðlilegt mætti teljast. Á
sjónvarpsskjánum sást ennfremur stór
Dita Hannemann með syninum
Nils, sem fór nœr beint úr móður-
kviði á skurðarborðið.
svartur flekkur við þvagblöðru sem
þýddi að mikill vökvi hefði safnast þar
saman. Læknarnir urðu að bregðast
skjótt við til að koma í veg fyrir að
fóstrið yrði þvageitrun að bráð. Barnið
var þegar nógu þroskað til að geta lifað
utan móðurinnar svo að ákveðið var að
taka það með keisaraskurði morguninn
eftir, tíu dögum áður en búist hafði verið
viðeðlilegri fæðingu.
Hefði þessi vansköpun fundist nokkr-
um mánuðum fyrr hefðu læknarnir að
öllum likindum komið fyrir röri í þvag-
blöðrunni til að létta þvaglát og ráða
þannig timabundna bót á þvagtepp-
unni. Kanadískir læknar hafa oftsinnis
notað þá aðferð, en hún hefur aldrei
verið notuð i Vestur-Þýskalandi. Hans
Paulski yfirlæknir segir að „hjá okkur
hafi þessi galli því miður aldrei fundist
svo snemma”.
Reyndar fyrirfmnast sónar-tæki á
þúsundum læknastofa í Vestur-Þýska-
landi en aðeins fáir læknar kunna að
lesa rétt úr þeim myndum sem birtast á
skjánum. Flestir nota tækin til að skoða
legu barnsins, — hvort búast megi við
eðlilegri fæðingu eða hvort gera verði
ráðstafanir.
Sonur Ditu Hannemann var tekinn
með keisaraskurði og fyrst í stað virtist
fæðingarlækni og ljósmóður hann vera
heilbrigður. Krakkinn öskraði hátt,
varðist með höndum og fótum þegar leg-
vatni var dælt úr maga hans, en — hann
kastaði ekki vatni. Hefðu læknar og
hjúkrunarfólk ekki vitað með aðstoð
sónar-tækisins að barnið væri nýrna-
veikt hefði engan grunað neitt misjafnt.
Læknar hjá þvagfæradeild háskólans í
Heidelberg fundu orsök þvagteppunnar.
Efst i þvagleiðurunum frá báðum nýrum
voru þrengsli. Einnig fundu læknar
teppu í sjálfri þvagrásinni. Af þeim
sökum hafði þvagblaðran virst svo stór á
sjónvarpsmyndinni, þvagið komst ekki
út.
Þegar barnið var vikugamalt lá það
aftur á skurðarborðinu — yngsti nýrna-
sjúklingur Vestur-Þýskalands. Prófessor
Klaus Möhring, sem er yfirlæknir i
þvagfæralækningum hjá háskólasjúkra-
húsinu i Heidelberg, skar tíu sentimetra
Á miðri mynd er Hans Paulski
fæðingariæknir og vinstra megin
prófessor Möhring, en þoir eru að
skoða Nils með hljóðbylgjutækinu
góða.
20 Vikan 2. tbl.