Vikan - 28.12.1987, Blaðsíða 54

Húsið rís upp úr snjófjúki; syndir af og til á
snjóbylgjum; virðulegt; dulúðugt. Háleitt
stendur það og horflr yfir borgarkjarnann
eins og það hefúr gert um aldabil, eins og
það vilji segja: „Ég er haflð yfir hversdags-
leika; þjóna háleitum menningaranda; á þá
hugsjón að þroska,ffæða og móta mannver-
ur sem ganga í gegnum mig út í lífið. Saga
mín er skjalfest. Þjóðþekktir menn hafa fest
minningar um mig á blöð. Enda gegni ég því
virðulega hlutverki að vera elsta menning-
arstofnun íslands." En þrátt fyrir ríkjandi
menningaranda hefur grár hversdagsleikinn
læðst þar inn, farið ómjúkum höndum um
dvalargesti, jafnvel meitlað þá á einu andar-
taki fyrir Iífstíð. Þeir hinir sömu bregða yfir
sig ísköldum glerhjúp eða jafnvel stein-
renna; verða eins og steinn sem ver öll lit-
brigði og fegurð fyrir dagsljósi. Og það
verður að beita steininn hörku, ef hann á að
sýna þér innri heim.
Núna þegar við lítum upp til hússins
ljóma augnaskjáir þess í kapp við jólaljósin
um að lýsa i gegnum snjóbylinn. Síðasti
Smásaga
eftir Oddnýju
Björgvinsdóttur
kennsludagur fyrir jól og nemendur á
hraðri leið út úr kennslubókum; skemmti-
legir frídagar í hugsýn; jólagjafir og jólaföt.
Já, hversdagsleikinn var á hraðri leið inn í
húsið og háleit huglæg viðfangsefni eins og
goðafræði Grikkja, bergkristallar í steinteg-
undum og virðuleg bókmenntagagnrýni á
hraðri leið út.
Við skulum hverfast inn í ljós hússins og
erum stödd í jaröfræðitíma hjá stelpunum.
Sviðsljós okkar beinist að einni þeirra. Við
getum ekki horft á þær allar samtímis því
hver á sína sérstæðu sögu.
Orð falla á hana eins og ísköld högl en
hún gerir sig aðeins harða og kalda til að
mæta þeim, setur upp þrjóskusvip og þrá-
starir á fýrsta vetrarsnjóinn sem keppist við
að hylja jörðina utan veggja. „Snædís", heyr-
ist frá kennarapúltinu, „hvort hlustar þú eða
heyrir? Þú getur ekki setið hér og komið
alltaf of seint og illa lesin. Nú kastar fýrst
tólftum þegar þú vanrækir í þriðja skipti að
skila inn ritgerð. Þú gengur ekki út úr hús-
inu fyrr en þau orð eru letruð. Tíminn er
búinn stúlkur, gleðileg jól“.
Hún grúfir sig yfir bækur og ritföng og
þykist ekki taka eftir bekkjarsystrunum sem
fara að hverfa út úr stofúnni. Hún finnur
augnaráð, forvitið, meðaumkvunarfúllt, en
líka sigri hrósandi. Snædís heillum horfin,
mesti námshesturinn í bekknum. Lokaárið
fer hún að slá slöku við og nú þarf ekki að
reikna með henni lengur. Hún finnur hugs-
anir þeirra brotna á sér og hana svíður und-
an þeim eins og þegar salt er sett í sár. Hún
er steinrunnin og ffosin en samt vill hún
ekki láta vorkenna sér, né hrósa sigri yflr
sér. Er lífið að vitja hennar aftur? Henni er
ekki lengur alveg sama. Ólíkar hugsanir ólga
þar sem hún situr, hjálparvana eins og fang-
að veiðidýr í búri.
Margradda kliður kviknar á meðan stelp-