Vikan - 01.11.1990, Blaðsíða 23
Wynne Unit i Huntsville. Hægra megin við varðturninn er tvöfalda rafmagnshliðið.
efni hennar. Ég spurði sjálfan mig hverjir það
væru sem ég vildi ná til, prófessorar og fræði-
menn eða almenningur. Ég ákvað að það væri
almenningur og ætlaði að leggja til atlögu við
bókina út frá því. Á sama tíma hafði Donn Le
Vie jr. samband við mig og við ákváðum að
skrifa bók saman sem tengdist á vissan hátt
hægra og vinstra heilahveli, rökhyggju annars
vegar og hinni ómældu vídd hugans hins
vegar. Markmiðið var að tengja saman trúar-
hefðir indíána og nútíma vísindi og ég held
það hafi tekist.
Það liggur mikil rannsóknarvinna á bak við
þessa bók og þær bækur sem ég þurfti á að
halda voru ekki allar til á fangelsisbókasafninu
en þegar það fór að kvisast út að hverju ég
væri að vinna var eins og það sem mig vantaði
„kærni" til mín. Vinir mínir komu með bækur
sem þeir töldu að ég þyrfti, ég fékk bækur utan
frá fangelsinu og ég fann bækur á bókasafninu
sem ég vissi ekki að væru til þar. Um tíma var
ritvélin tekin af mér hér í fangelsinu - í hegn-
ingarskyni fyrir eitthvert afbrot - en þá vélritaði
Donn fyrir mig.
Skriftir mínar hafa orðiö mörgum öðrum
föngum hvati til aö hefja skriftir. Margir skrifa
greinar en aðrir hafa skrifað bækur og mörgum
þeirra hef ég hjálpað við prófarkalestur og veitt
þeim liðsinni eftir bestu getu. Nokkrum hef ég
komið í kynni við útgáfufyrirtæki með því að
skrifa fyrir þá kynningarbréf. Þetta hefur verið
sérlega ánægjuleg samvinna."
Bókin „RETURN OF THE THUNDER-
BEINGS" er öll myndskreytt af Iron Thunder-
horse og hlutir sem hann hefur unnið eru til
sýnis í safni fangelsisins. Mér leikur forvitni á
að vita meira um listamannshliöina á honum.
HIN ÝMSU LISTFORM
HENTA HONUM
„Listin er annað af tjáningarformum mínum.
Ég teikna og mála mikiö og mér finnst gaman
að vinna með blandaðri tækni. Innan veggja
fangelsisins er ekki mikið um efni til að mála á
og ég og fleiri fangar málum mikið á vasaklúta
sem við getum keypt í versluninni hér á 30
sent. Aðstaða okkar til að mála er aðeins að
lagast því í versluninni er nú orðið hægt að fá
málningu, litblýanta og fleira. Meðan ég var á
flakki á mínum yngri árum vann ég með leir og
mér þykir gaman að vinna með leður. Ég held
að allir indíánar kunni perlusaum og ég saum-
Frh. á bls. 26
Á Litla-Hrauni er skoðað í töskur og
farangur heimsóknargesta en ef ekkert
er við það að athuga fö þeir að fara
með farangur sinn inn í heimsókn,
Fangarnir fó að móttaka gjafir undir
eftirliti,
í Huntsville mó aðeins hafa með sér
seðlaveski í heimsókn og þegar ég
reyndi annan daginn að fara inn með
mittistösku (skíðatösku) fékk ég það ekki,
þó allt innihaldið vœri skoðað og ekkert
við það að athuga, Ekki mó fœra
föngunum gjafir,
Á Litla-Hrauni fó fangarnir laun fyrir vinnu
sína,
í Huntsville fó þeir engin laun, en 200
dollara þegar þeim er sleppt lausum.
Á Litla-Hrauni er ekki mikið um að þurfi
að hafa fangana í einangrun,
í Huntsville er einangrun notuð sem
hegning og oft beitt,
Á Litla-Hrauni er verslun ó staðnum en
fangarnir fó einnig leyfi til að panta
vörur annars staðar fró.
í Huntsville er verslun ó staðnum og
fangarnir þurfa sérstakt leyfi til að panta
vörur annars staðar frö,
Á íslandi er dómur fyrir morð yfirleitt 8 til
16 ör en í Texas allt að 99 ör eða
dauðadómur,
Dómur fyrir eiturlyfjasmygl ó íslandi erfró
1 mónuði til 4 óra en í Texas getur hann
farið upp í 75 ór eða lífstíð,
Á íslandi er hœgt að sœkja um reynslu-
lausn þegar helmingur eða tveir þriðju
hlutar dóms hafa verið afplónaðir,
í Texas er þetta breytilegt en margir
hafa losnað út til reynslu eftir stutta
afplónun vegna þess að fangelsin eru
yfirfull. Ef til vill er það óstœðan fyrir því
að 70% þeirra snúa aftur,
Á Litla-Hrauni eru 55 fangar en í Hunts-
ville 46,042,
Litla-Hraun
Fangi feröast án eftirlits
Fangi sem hefur verið dœmdur tvívegis fyrir nauðganir ferðast á eigin
Selfoss i vinnu. Foreldrar unglinga skelkaðir
bil frá Litla-Hrauni til
r<yl aftur, sem nú er fangi á
Mtl Litla- Hraunl og hefur
•ívegis verið dæmdur fyrlr
iauöganir, ferðast á milli Litla-
Hrauns og Selfoss þar sem
hann vinnur, án eftirlits. Maft-
urinn ferðast á eigin bQ. For-
eldrar unglinga á Stokkseyri og
Eyrarbakka eru mjðg hræddir
vegna þessa, þar sem ungling-
arnlr feröast gjarnan á puttan-
um þegar þeir fara í skóla á Sel-
fossi.
Haraldur Johannessen for-
stftftumaður Fangelsismálastofn-
unar segir aft i fangelsislöggjöf-
inni sé ákvæöi sem segir meö
hvafta hætti eftirlit meö íftngum
eigi að vera utan fangelsis. En
þaö sé undir ákvörðun fangelsis-
yfirvalda komið hvegu sinni
hvemig slíku eftirliti er háttað.
Eftirlit með þessum manni er
þannig að þcgar hann yftrgefur
fangelsið á hann að fara á ákveft-
inn stað og vera kominn þangað á
ákveðnum tíma. Þar á hann að
vinna í ákveðinn tíma og vera
kominn í fangelsið aftur á
ákveðnum tima. Síðan er haft
samband milli vinnustaðar
mannsins og fangelsisins.
Haraldur segir að þó nokkuð
sé um þaö að fangar vinni cða
stundi nám utan fangelsis, sér-
staklega fangelsisins í Kópavogi.
Þá er sami háttur hafður á hvað
eflirlit varðar. Einn fangi á Litla-
Hrauni stundar nám á Selfossi og
er hann keyrður á milli af fanga-
vörðum.
Það er ekki hvaða fangi sem
er sem fær að ferðast svona, held-
ur eru þeir valdir sérstaklega. Þá
er það mat viðkomandi fangelsis
og fangelsismálastofnunar sem
ræður hveijum er treyst. Sama
gildir þegar fftngum er veitt dags-
leyfi.
Haraldur segir að eðli afbroU I
skipti ekki máli þegar fangar erul
valdir, heldur einungis persónu-T
legt mat fangelsisyfirvalda.
22. TBL 1990 VIKAN 23