Vikan - 11.02.1943, Blaðsíða 3

YTKAN, nr. 6, 1943
3
Kvennaskólinn
Faðir Thoru var bæjar- og héraðsfógeti
i Skjelskör, þegar hún fæddist, en á því
ári var hann skipaður amtmaður. í Norður-
og Austuramtinu. Vorið 1824, þegar Thora
var átján vikna gömul, fluttist hann til
Islands, og átti hún tíu fyrstu bernskuár
sín á Möðruvöllum í Hörgárdal. Grími
fannst hann ekki geta veitt fimm elztu
börnum sínum þá menntun, sem hann
Ingibjörg H. Bjarnason var fædd 14. des. 1868 á
Þingeyri við Dýrafjörð, dóttir Hákonar kaup-
manns Bjarnasonar og konu hans Jóhönnu Þor-
leifsdóttur, prófasts í Hvammi, Jónssonar. Ingi-
björg ólzt upp á Bíldudal; stundaði nám i Kvenna-
skólanum í Reykjavík 1881—1882. Tveim árum
síðar sigldi hún til Kaupmannahafnar og stund-
aði þar nám á árunum 1884—1893. Eftir heim-
komuna stundaði hún ýmiskonar kennslustörf,
bæði við bamaskólann og Kvennaskólann, til árs-
ins 1901, en fór þá aftur utan og kynnti sér skóla-
mál í Sviss og Þýzkalandi til ársins 1903 og hóf
Þ* aftur lcennslu í Reykjavík. Árið 1906 gerðist
hún forstöðukona Kvennaskólans og gegndi því
starfi í 35 ár eða til dánardægurs, en hún andað-
ist 30. okt. 1941. — Fullyrða má, segir riúverandi
forstöðukona skólans, að Ingibjörgu hafi látið
skólastjórnin einkar vel og hafði hún sérstakt lag
á að manna stúlkurnar og setja sinn persónulega
svip á skólann. -— Ingibjörg varð landskjörinn
þingmaður árið 1922 og var fyrsta konan, sem
sæti átti á Alþingi og sat á þingi til ársins 1930.
Kyennaskólahús Melsteðshjónanna, sem þau létu
byggja, árið 1878, undir skólann, nú Thorvaldsens-
stræti 2. Var þetta á þeim tímum eitt reisulegasta
húsið í bænum og hið mesta þrekvirki, að hjónin
skyldu láta byggja það þá bæði á gamals aldri og
sýnir það vel áhuga þeirra og ósérplægni og að
þau vildu allt i sölurnar leggja fyrir skólann, því
að slik framkvæmd var engan véginn áhættulaus.
Framhald af forsíðu.
vildi, ef hann yrði áfram á
Möðruvöllum. Fluttisthann
því til Danmerkur 1833 og
tók þar við bæjar- og
héraðsfógetaembætti á
Fjóni og var þar í rúm níu
ár, en langaði alltaf heim
aftur. Sótti hann því um
og fékk 1842 amtmanns-
embættið fyrir norðan,
sem varð laust við fráfall
Bjarna Thorarensens. Þá
var Thora á nítjánda ári.
Fór hún til Kaupmanna-
hafnar og var þar í f jögur ár með móður
sinni og naut menntunar. Þá fór hún, með
Ágústu systur sinni til Islands og var hjá
föður sínum þangað til hann andaðist 1849.
Næstu árin var hún ýmist með móður sinni
í Kaupmannahöfn eða hjá föðursystur
sinni, Ingibjörgu Thomsen á Bessastöðum,
móður Gríms skálds Thomsen. Árið 1859
giftist Thora Páli Melsteð á heimili föður-
systur sinnar. Hann var þá settur sýslu-
maður í Gullbringu- og Kjósarsýslu og
flutti Thora með honum tilReykja-
víkur og bjuggu þau í Thorvald-
sensstræti, þar sem nú er hús
Hallgríms Benediktssonar stór-
kaupmanns.
Fyrstu afskipti Thoru af skóla-
málum, sem vér vitum um, eru
þau, að haustið 1851 settu þær
systumar, Ágústa og hún, á stofn
skóla fyrir stúlkubörn. Ekki mun
hann þó hafa staðið lengi, vegna
burtfarar systranna.
Eftir að Thora var gift og setzt
að í Reykjavík, tók hún að' berjast
fyrir hugðarefni sínu, kvenna-
skólamálinu. Er þeirri baráttu bezt
lýst í greín eftir séra Kristinn Dan-
íelsson: „Kvennaskólinn í Reykja-
vík sextíu ára“ og skal þvi birtur
hér kafli úr henni: ,,. . . Maður
hennar (þ. e. Páll Melsteð sagn-
fræðingur) studdi hana drengilega,
ritaði um málið og sýndi fram á misréttið
milli karla og kvenna, þar sem almennt
var að senda synina í eina góða skólann,
sem til var, latínuskólann, en dæturnar
fóru á mis við alla fræðslu, nema þá sem
beztu heimili gátu veitt eða þær aflað sér
á eigin býti.
Frúin færði málið í tal við ýmsa máls-
metandi menn, en fékk í fyrstu daufar
undirtektir um fjársöfnun.
Árið 1870 dvaldi hún lengi sumars í
Kaupmannahöfn og síðan í Edinborg, hjá
Ágústu systur sinni. Bar hún á þessum
stöðum fram mál sitt og fékk ekki ólíkleg-
ar undirtektir, ef Islendingar sjálfir sýndu
áhuga sinn.
Þegar heim kom, kallaði frúin saman á
fund, sunnudaginn 18. marz 1871, ýmsar
heldri konur, til að ræða um menntastofn-
Páll.Melsteð,
sagnfræðingur.
Thora Melsteð,
fyista forstöðukona Kvenna-
skólans í Reykjavík.
un fyrir ungar stúlkur. Var þar samþykkt
„Ávarp til Islendinga", er sent var til
ýmsra úti um land. Til frekari aðgjörða
var á fundinum kosin nefnd, sém var hin
fyrsta forstöðunefnd skólans, og skipuðu
hana: Olufa Finsen, kona Hilmars lands-
höfðingja, Ingileif Melsteð, ekkja Páls
amtmanns, Hólmfríður Þorvaldsdóttir,
kona Jóns Guðmundssonar alþingismanns,
Framhald á bls. 7.
Fyrstu námsmeyjar Kvennaskólans: Efri röð: Ragnheiður
Jensdóttir (rektors); Ragnheiður Benediktsdóttir (Sveins-
sonar); Anna Jakobsdóttir (frá Sauðafelli): María f. Thor-
grímsen (giftist séra Helga Ámasyni); Sesselja Þórðar-
dóttir (giftist Þorl. Jónssyni). Neðri röð: Helga Proppé
(frá Hafnarfií'ði); Ásthildur Thorsteinson (frá Bíldudal);
Margrét Guðmundsdóttir (Einarssonar i Arnarbæli).
Fyrsta kvennaskólahúsið stóð við Thorvaldsens-
stræti, þar sem hús H. Benediktsson & Co. er nú.