Vikan - 01.09.1994, Blaðsíða 26

LIF OG HEILSA
Sérfræðingar beina nú athygli sinni í sívax-
andi mæli að svefni og svefnvenjum. Talið er
að þegar vellíðan okkar og heilsa eru annars-
vegar sé svefn alveg jafn þýðingarmikill þáttur
og til dæmis góðar matarvenjur eða regluleg
hreyfing.
En það eru ekki allir meðvitaðir um það hvort
þeir fái þann góða og jafna svefn sem er okkur
öllum nauðsynlegur og hollur. Og það er allt
eins líklegt að þú, til dæmis, sért einn af þeim
sem ekki sefur nógu vel.
Að vera stöðugt syfjaður og aldrei almenni-
lega hvíldur hefur ekki aðeins orðið sífellt al-
gengara, heldur eru margir farnir að líta á það
sem allt að því eðlilegan þátt í lífi sínu. Læknir-
inn Philip Westbrook, sem sérhæfir sig í svefnt-
ruflunum og ástæðum þeirra, segir: „Svefn er
eitt af þvi sem hvað flestir láta sitja á hakanum
í daglega amstrinu. Við gerum okkur ekki alltaf grein fyrir mikil-
vægi svefnsins svo að ef halda á partí, Ijúka við mikilvægt verk-
efni eða sinna fjölskyldunni lendir svefninn oft neðarlega í for-
gangsröðinni.” Og læknirinn Donald Greenb|att tekur undir þessi
orð. Hann telur að mikill meirihluti fólks sofi að jafnaði allt að
klukkustund skemur en hann þyrfti. „Á atvinnumarkaðnum má
skynja gífurlegan félagslegan þrýsting
gegn svefni,” segir hann. „Margir virðast
líta svo á að fólk, sem sefur nægilega
mikið, skorti metnað og sinni ekki störfum
sínum af nægilegum áhuga!”
Það er hinsvegar staðreynd að andlegt
sem líkamlegt ástand okkar bíður hnekki
ef við „svindlum” á svefnþörfinni. Kannanir
leiða í Ijós að þeir, sem ekki sofa nógu
mikið, segjast frekar finna fyrir streituein-
kennum í daglegu lífi jafnt sem í vinnunni
á meðan þeir, sem fá nægilegan svefn -
að meðaltali níu stundir á nóttu - eru mun
færari um að takast á við amstur hvers-
dagsins og bregðast betur við erfiðum að-
stæðum.
Rannsóknir hafa einnig sýnt að konur
sem vinna nætur- eða vaktavinnu og fá
því óreglulegan svefntíma, finna oft fyrir truflunum á hormóna-
starfsemi. Þetta getur leitt til óreglulegra blæðinga, húðvanda-
mála og jafnvel frjósemiserfiðleika. Svefnleysi getur einnig aukið
fyrirtíðaspennu. Það er í raun sama hvert litið er: Ef svefnþörf-
inni er ekki sinnt sem skyldi hefur það slæm áhrif á svo til alla
þætti líkamlegrar og andlegrar heilsu.
Þó a& svefnþörf hvers og
eins sé a& hluta einstakl-
ingsbundin hefur aldur einn-
ig miki& a& segja. Dæmigerö
svefnþörf mannsins ó mis-
munandi aldursskei&um er
almennt þessi:
Nýfæddur 16,5 stundir
6 móna&a 14 stundir
2 óra 12,5 stundir
6 óra 11 stundir
10 óra 10 stundir
15-19 óra minnst
9 stundir
Fullvaxta 7-8 stundir
A efri órum 5-6 stundir
HALLA SVERRISDÓTTIR ÞÝDDI
26 VIKAN 8. TBL. 1994