Menntamál - 01.05.1938, Blaðsíða 11

MENNTAMÁL
9
lála það í bezta tilfelli ósnortið, en venja það oftast á
hræsni og leiða til tvöfeldni og jafnvel afbrotahneigð-
ar. Hin örlagaríka villa sliks uppeldis er i því fólgin,
að þroskavænlegar hneigðir barnanna eru vanræktar,
en sljó trúhneigð þess ofmötuð. En það varðar mestu
í menntunarstarfinu, að veila þroskavænlegustu hneigð-
unum hæfileg viðfangsefni. í þessum skilningi liggja
margar ieiðir að markmiði uppeldisins.
Vilji foreldranna verður ávallt að gaumgæfa hneigð-
ir og hæfileika barnsins, áður en hann tekur álcvörð-
un viðvíkjandi framtíð þeirra. Einmitt þess vegna er
það fjarstæða, að gera kristnifræðsluna valfrjálsa fyrir
börnin sjálf. Börnin skortir með öllu dómgreind til að
taka ákvörðun um svo flókið og afleiðingaríkt atriði.
Langoftast myndu foreldrar ráða eftir sem áður, eða
samúð og andúð barnsins gagnvart viðkomandi kenn-
ara. Slíkt „valfrelsi“ myndi þvi litlu breyta, og alls
engu lil bóta; ákvörðunarréttur foreldra gagnvart börn-
unum væri aukinn, sem engan veginn getur talist æski-
legt frá uppeldissjónarmiði skólans. Barnið er oft óvit-
andi um trúlineigð sína, ekki síður en aðrar hneigðir,
og hið vandasama lilutverk menntagjafans er ekki sízt
i því fólgið, að skilja og glæða hneigðir barnsins áður
en það sjálft verður þeirra vart. Það væri ófyrirgef-
anlegl glapræði af kennurum, ef þeir afsöluðu sér
skyldu sinni og réttindum gagnvart jafnmikilvægu at-
riði og trúhneigð harnsins er. Með því myndu þeir ónýta
þýðingarmikla menntunarmöguleika. Sú trú er heldur
ekki laus við lijákátlegan einfeldingsblæ, að óvitabörn-
in muni leysa vandamál trúfræðslunnar með þvi að
skiptast í l'lokka trúaðra og trúlausra! Þvert á móti er
það eilt vandamesta atriði þess máls, að skera úr því,
hvort barnið sé hneigt lil trúar eða ekki, og ákvarða
uppeldisveg þess samkvæmt þvi.
Með þessum hugleiðingum vorum liöfurn vér sýnt