Menntamál - 01.05.1938, Page 33

MENNTAMÁL
31
beiningá og þroskandi álirifa, þar seni kennarar og
nemendur geta lifað saman í friði og næði. Staðir, sem
hægt væri smánx saman að prýða, þar sem safna mætti
saman menningarlégum verðmætum lil geymslu frá
kynslóð til kynslóðar. — Allt þetla er örðugt eða óhugs-
anlegt með öllu, meðan talið er sjálfsagt að lítilsvirða
skólana, eins og gert er á einn og annan liátt. Aðslaða
skólanna þarf að hatna, þá aukast jafnframt skilyrðin
fvrir menningarrika starfsemi í þeirra þarfir. Meðan
kennarar eiga stöðugt vofandi yfir liöfði sér, að verk
þcirra verði þá og þegar eyðilögð eða niðurnídd, er
ekki von á mikilli viðleitni i þessa átt.
Auk J)ess liggur beint við, að lialdin séu námskeið
við skólana, stofnað til fyrirlestra, liressingarvikur séu
hafðar fvrir hlutaðeigandi fólk, og á sumrin séu þeir
notaðir til sumardvalar fyrir kaupstaðarhörn, þar sem
það hentar. Slík mennipgarstarfsemi í þarfir alþýðu
tæki þá við af skólanámi unglinganna, og ef vænta
mætti manndómslegrar tryggðar við skólana, myndi
smátt og smátt rísa upp félagsskapur af ýmsu tagi nieð-
al eldri og vngri nemenda, sem tengdur væri skólan-
um á einn eða annan liátt og i samhandi við hann á
ýmsa vegu. Með þessu móli gela skólarnir orðið menn-
ingar- og félags-miðstöð sveitanna. En það er lilægi-
leg fjarstæða og sorglegur vottur um skilningsleysi á
hlutverki skólanna, að fylla liúsakynni þeirra við og
við með æpandi og eyðileggjandi lýð úr öllum áttum,
og engu hetra þó að skömmin sé kórónuð með því, að
kalla þetta félagsstarfsemi.
Sama máli gegnir með þá skóla, sem þegar hafa telc-
ið til starfa. Það þarf að losa þá við örðugleika hins
óheilbrigða fyrirkomulags, svo að þeir geti liafið auð-
veldari og menningarríkari starfsemi, óhindraðir af
hverskonar spillandi truflunum. Og þar sem skólastjór-
arnir og aðrir, sem við skólana vinna, hafa ekki við-