Menntamál - 01.04.1944, Blaðsíða 9

MENNTAMÁL
87
„Er nokkuð sérstakt, sem þú vilt taka fram um leið
og við sláum botninn í þetta samtal?“ spyr ég.
„Ég vil vekja athygli á því,“ svarar Stefán, „að ís-
lendingar hefðu aldrei endurheimt frelsi sitt og sjálfstæði, *
ef alþýða landsins hefði ekki verið lesandi. Saga þjóðar-
innar og það, hve vel hún geymdi sína eigin sögu og sögu
Norðurlanda, var annað sterkasta vígið í frelsisbarátt-
unni. Hið þriðja var stofn þjóðarinnar, ætt og arfur for-
feðranna. En þótt frelsi sé fengið í orði, veltur framtíðin
á því, að eigi sé vikið úr þessum höfuðvígjum. Þarna
eiga barnaskólarnir sitt aðalhlutverk að vinna: að skila
börnunum læsum með undirstöðuþekkingu á sögu lands
og þjóðar og gæta þess í samvinnu við heimilin, að stofn-
inn ekki spillist."
Páll Þorsteinsson alþingismaður
skrifar um skólamál í Tímann i. apríl s.l. Leggur hann þar áherzlu
á þá nauðsyn íslenzku ])j()öarinnar, að „reka sem fullkomnasta skóla,
allt frá barnaskólum til háskóla". Þá segir liann, að það „virðist
hyggilegt að færa námsskyldu unglinganna upp i 16 ára aldur“, og
eru Menntamál sömu skoðunar um það. Hitt teljum vér aftur á móti
á misskilningi hyggt hjá alþingismanninum, er Iiann segir, að „í
sumum sveitum a. m. k. ætti þá að slaka á kröfunum um skólanám
barna innan 10 ára aldurs, en láta lestrarnámið fara fram á heimil-
unum eftir því, sem unnt er, með aðstoð og undir fullu eftirliti
kennara." Vér óttumst, að þetta myndi óvíða reynast framkvæman-
legt, svo að árangurinn gæti heitið viðunandi. Teljum vér nokkra
reynslu fengna um þetta. Jafnframt viljum vér benda á það álit á
þessum efnuni, sem frarn kemur hjá Stefáni Jónssyni námsstjóra í
viðtalinu hér að framan, en Stefán er maður athugull og þessum
hlutum þaulkunnugur.
Margt er vel og réttilega athugað í greiu Páls. Hann segir meðal
annars: „Auðlegð íslendinga eða mannfjöldi veitir þeim aldrei álit
meðal Jijóðanna eða rétt til sjálfstæðis, hafi þjóðin ekki annað til
að bera, sem sérkennir hana og meira er um vert. Þjóðerni vort
og þjóðmenning hefur ávallt verið höfuðvígi og meginstyrkur í bar-
áttu þjóðarinnar gegn erlendri ásælni og íhlutun .... Bili þetta vígi,
brestur sá grundvöllur, sem sjálfstæði þjóðarinnar hvílir á.“