Bjarmi - 01.10.1924, Blaðsíða 13

B J ARMI
169
sem varð fyrstur til að hvetja Dani
í þeim efnum. Hann var formaður
»bókmentulegu Grænlandsfararinnar«
1902 — ’04, og dvaldi þá hjá þeim
heilan vetur. Hann var talinn heima
fyrir lítill vinur kristindóms, eins og
sögur hans sýna, og var í fararbyrj-
un sannfærður um, að kristniboðið
ætti ekkert erindi til wnáttúrubarn-
anna« í ókristnum löndum, en við-
kynningin við heiðna Eskimóa breytti
þeirri skoðun. Urðu danskir vantrú-
armenn forviða, er Mylíus Erichsen
skömmu eftir heimkomu sína flutti
erindi í aðal heimatrúboðshúsi Kaup-
mannaliafnar og skoraði á trúboðs-
vini að boða þessum skrælingjum
kristna trú.
Danir söfnuðu þegar í stað þó
nokkru fje í þessu augnamiði, en
menn vantaði til starfsins uns trúar-
vakningin kom í Grænlandi 1907. Þá
komu sjálfboðaliðar úr syðri bygðum
á Vesturströndinni. Hófst kristniboð-
ið 1909 og er styrkt bæði frá Dan-
mörku og Grænlandi. Miðar því vel
áfram, þótt ýmsir örðugleikar hafi
auðvitað orðið á leiðinni.
Bjarmi hefir áður getið um trúar-
vakninguna á Grænlandi, en vegna
nýrra lesenda blaðsins síðan skal farið
nokkrum orðum um hana að nýu.
Árið 1907 settist grænlenskur list-
málari að f Góðvon, Slephen Möller
að nafni. Hann hafði verið áður um
hríð í Danmörku og var endurfædd-
ur maður. Fór hann að halda vakn-
ingasamkomur, sem urðu mjög áhrifa-
rikar, einkum tóku margir kennara-
skólapiltar sinnaskifti. Forstöðumaður
skólans var sra Fr. Balle, sannkrist-
inn maður, sem þegar í stað studdi
trúarvakninguna. St. Möller dó tveim
síðar 27 ára gamall, en trúarvakn-
ingin barst um flestar bygðir, aðal-
lega með kennaraskólapiltunum. Prest-
arnir voru flestallir svo kunnugir
trúarvakningum i Danmörku að þeir
samglöddust vaknaða fólkinu, enda
þótt hún væri leikmannaverk mann-
lega talað. — Vitaskuid snerust ekki
allir Grænlendingar tii Drottins, þótt
vakning kæmi. Sögðu sumir að kenn-
araefnin væru nú orðnir »Habakuks-
menn«, og kom unnusta eins þeirra
grátandi til prestsins síns út af því,
og bjóst við að verða að segja upp
unnusla sínum af þeim sökum. Alt
það sem Grænlendingar halda að sje
trúarvingl eða oftrú, kenna þeir við
»Habakuk!« — Það er samt ekki
spámaðurinn, sem þeir hafa þá í huga,
heldur Grænlendingur, Habakuk að
nafni, er uppi var seint á 18. öld og
vakti töluverða vingltrúarhreyfingu.
Kona hans, Maria Magdalena, var
engu betri i þessu efni, en ekki kenna
þeir samt vingltrú við hana.
Vakningin kom af stað safnaðar-
lífi, sem áður var alveg ókunnugt í
Grænlandi. »Áður sáurn við engan
mun á vanakristindómi og lifandi
trú«, segja Grænlendingar nú, og vana-
kristindómur kemur ekki neinu safn-
aðarlífi af stað hvorki þar nje ann-
arstaðar. Bibliusamlestur og bæna-
samkomur, barnaguðsþjónustur og
sjúkravitjun sjálf boðaliða hófust í
fiestum bygðum. Á sumrin halda trú-
aðir menn fjölmenna ársfundi og koma
í bátum sínum 10 til 20 danskar
mílur til að sækja þá.
Kirkjuræknin óx stórum. Komu víða
80—90 af hverjum 100 fullorðnum
til kirkju. Kvöldmáltíðargestum fjölg-
aði svo að t. d. i Jakobsbafnarpresta-
kalli, sem þá taldi 1700 rnanns, voru
altarisgestirnir 2917 árið 1913. Áður
var fólk ekki til altaris nema haust
og vor, nú eru altarisgestir við nær-
felt hverja guðsþjónustu. — Þrátt fyr-
ir peningaleysið sem þar er almennt
enn, kom vaknaða fólkið upp sam-
komuhúsum, gaf fje til kristniboðs