Heima er bezt - 01.01.1955, Blaðsíða 18

14
Heima er bezt
Nr. 1
HagJcveðlingaháttur.
Sérhver nauð í dalnum dvín,
dýrðin auðug við mér skín,
gæfan bauð mér gullin sín
góð eru rauðu hrossin mín.
Langhenda.
Þungur andi þröngrar króar
þreyttum huga skaðvænn er,
gættu þín og gakk til sjóar,
— gakktu einn með sjálfum
þér.
Nýhenda.
Þegar Elli ber á borð
banaskál úr dómsins veldi
skal ég senda sáttarorð
sjálfri þér á ævikveldi.
Stuðlafall.
Hafðu gát á hugarferli þínum;
þá mun gæfu gnægð að fá
góðum fjallavættum hjá.
Stikluvik.
Finn ég nú að haustið hljótt
hugann þyngir óðum.
Sumartíðin furðu fljótt
flaug af landi burt í nótt.
Afhending.
Grátum ekki gengna tíð sem
glatast hefur;
aðrar stundir ævin gefur.
Þannig mætti lengi telja og
reyndar endalaust, því rímna-
háttum er hægt að breyta og
venda eftir vild.
Lengi þótti mikil íþrótt að
kveða undir mörgum háttum:
„Hróðurs örverður skala maður
heitinn vera, ef svo fær alla
háttu ort“, ,sagði Snorri. Þessi
list kom að notum í baráttu við
fjandsamlega krafta — „því
Skrattinn og ófrelsið eru helzt
jöfn í óleikni á háttunum nýju“,
kvað Stephan G.
Enn er þessi íþrótt I háu gildi..
Meðan strengur nokkur nær
nýtum háttum braga
héðan lengi flogið fær
frægðar máttug saga.
Sveinbjörn Beinteinsson.
Albert Schweitzer
er af ýmsum talinn stærsti per-
sónuleiki vorra tíma. Eins og
kunnugt er hlaut hann friðar-
verðlaun Nobels fyrir ári síðan,
og það er víst álit flestra þeirra,
sem til þekkja, að þeim hafi
aldrei verið betur varið. Verð-
launin hefur hann ákveðið að
nota til þess að auka við og full-
gera sjúkrahús sitt í frumskóg-
um Afríku.
Schweitzer var heilsulítill í
uppvexti sínum. í byrjun stund-
aði hann kennslu og átti við fá-
tækt að stríða, en smám saman
vann hann sér heimsfrægð á
fleiri en einu sviði, svo sem
hljómlist, guðfræði, heimspeki
og bókmenntum. Schweitzer átti
áttræðisafmæli hinn 14. janúar
í ár. Hann er fæddur í Elsass ár-
ið 1875 og er þýzkur að ætt, en
gerðist franskur borgari er
Frakkar innlimuðu fæðingar-
land hans eftir fyrri heims-
styrjöldina. — Schweitzer var
framúrskarandi organléikari,
talinn einn af mestu snillingum
heimsins í þeirri list. Mörg guð-
fræðileg rit hans hafa skapað
tímamót á sviði biblíurannsókn-
anna. En hann yfirgaf örugga
framabraut í menningarlöndum
Evrópu til þess að lina þjáning-
ar negranna í einhverjum óholl-
ustu héruðum hitabeltisland-
anna í Afríku. Helming ævi sinn-
ar hefur hann starfað sem for-
stöðumaður sjúkrahúss í Lam-
barene í belgísku Kongó. Fyrir
stuttu brá hann sér til Noregs
til þess að taka á móti Nobels-
verðlaununum. Við það tækifæri
tókst blaðamanni einum að hafa
viðtal við hann, og eru eftirfar-
andi glepsur teknar úr því.
Blaðamaðurinn segir svo frá:
Ég spurði Albert Schweitzer,
hvað venulegur maður gæti gert
til þess að lifa samkvæmt boð-
orði hans um „virðingu fyrir líf-
inu“ — en það er eitt af fræg-
ustu einkunnarorðum Schweit-
zers — og til þess að lækna þær
meinsemdir, sem mannkynið
þjáist mest undir á vorum dög-
um.
„Hver og einn á að gera sitt
bezta“, svaraði hann. „Það er
ekki nóg að vera til. Það er ekki
nóg að segja sem svo: Ég hef
nægar tekjur til að framfleyta
sjálfum mér og fjölskyldu minni.
Ég vanda mig eins og ég get með
allt, sem ég geri. Og ég er góður
faðir og húsbóndi.
Allt þetta er að vísu ágætt. En
maður verður að gera enn þá
meira. Reynið alltaf að sýna ein-
hverjum góðvild. Hver maður
verður að gera sér far um að
göfga hugsunarhátt sinn og
finna hið sannasta í sjálfum sér,
hin sönnu verðmæti.
Menn verða að fórna tíma og
næði fyrir meðbræður sína og
systur. Liðsinnið þeim, sem
þarfnast hjálpar, meira að segja
þótt um smáræði eitt sé að ræða
— gerið eitthvað, sem þið getið
ekki vænst neins endurgjalds
fyrir — annað en að fá að gera
það. Því að þú verður ætíð að
hafa þetta hugfast: Heimurinn
er ekki fyrir þig einan.
Brœður þínir eru hér lika“.
Alltaf að verzla
Gamli kaupmaðurinn lá fyrir
dauðanum og kona hans stóð við
rúm hans ásamt sex börnum
þeirra, þrem sonum og þrem
dætrum. Hún beygði sig ofan að
manni sínum og sagði:
„Heyrirðu til min, væni minn?“
Kaupmaðurinn kinkaði kolli.
Konan sagði:
„Ég ætlaði bara að segja þér,
að við erum hér öll samankom-
in, ef þú skyldir vilja tala eitt-
hvað við okkur“.
„Eru þær Dóra og Vera og
Emma héma?“ hvíslaði kaup-
maðurinn.
„Já, kæri pabbi“.
„Er Teódór hér?“
„Já, pabbi“.
„Er Jakob hérna líka?“
„Já, pabbi“.
„Og er Eiríkur hérna?“
„Já, pabbi“.
Kaupmaðurinn gamli glennti
upp augun og reis upp á olnbog-
ana.
„Hvað er þetta!“ öskraði hann.
„Hver fjandinn er að heyra!
Hver sér um búðina á meðan þið
eruð öll hérna?“