Heima er bezt - 01.06.1963, Blaðsíða 19

Þórhallur Pálsson, Brettingsstöðum.
ir giftist Tryggva Jónssyni frá Heiðarhúsum, og tólcu
þau hálfa Brettingsstaði móti Páli, er Gumiar sonur
þeirra kvæntist Emelíu Sigurðardóttur frá Jökulsá, og
bjuggu þau á Brettingsstöðum, unz byggð lauk 1953.
Hinir síðustu ábúendur Brettingsstaða bjuggu þar
með fullri risnu. Tún voru aukin og sléttuð. Þar varð
15 kúa tún, sem áður var fjögurra, og véltæknin hélt
innreið sína. Tvö steinhús risu, og rafstöð lýsti, vermdi
og eldaði mat......Ungt fólk var á báðum búum. Börn
Gunnars orðin fullorðin um 1950, þroskamildl og sóttu
skóla.
Árið 1953 varð það ráðið, að þetta unga fólk mundi
ekki taka við jörðinni. Steinhúsin bæði voru yfirgefin
um sumarið. Höfðu Brettingsstaðir þá verið eina býlið
í dalnum í sjö ár.
Þórhallur Pálsson og Guðmundur bróðir hans fluttu
til Flateyjar. Gunnar Tryggvason flutti þá til Akureyr-
ar. Hann er nú kominn hátt á áttræðisaldur. Hann er
glaður og reifur, kvikur og léttur í spori, hár og herði-
breiður, ber óbeygður þunga áranna og örlaganna. Hann
vinnur hvern dag hina þyngstu erfiðisvinnu við höfn-
ina. Hann keypti nýtízku íbúð með öllum þægindum
og snyrtimennsku nútímans. í rúmgóðum stofum eru
myndir og málverk heiman frá Brettingsstöðum.
Steinhús tvö standa nú auð. Rafstöðin hefur verið
brottu flutt, og talstöðin, sem hafði samband við Húsa-
vík og Flatey. Kirkja traust og vegleg var á Brettings-
stöðum 1897. Hún hefur verið rifin og fluttur viðurinn
til Flateyjar, þar sem reist hefur verið nú kirkja.
Hof stendur suðvestan undir Hofshöfða. Túnið nær
að sjó, og ósar Dalsár við túnfótinn. Landið seilist inn
með Dalsá hið neðra allt að Eyvindará, en Brettings-
staðir eiga hið efra með fjöllum. Völlurinn var grasgef-
inn og greiðfær, fóðraði þó aldrei meira en tvær kýr.
Engi var allgott og útbeit bæði til lands og sjávar hin
bezta. Jarðabók A. M. telur til kosta silungsveiði í ár-
ósnum og segir: „Fuglveiði af æðifugli í snörum við
sama ós hefur verið að nokkru gagni.“ Reki var á Hofi
sem öðrum jörðum á dalnum, en fjaran heldur skömm.
Til forna var hér talin lending góð, en spilltist af völd-
um Dalsár, og fengu Hofverjar uppsátur á Brettings-
stöðum. Þetta þótti lítil jörð, en mjög hæg.
Nafnið er úr heiðni. Á Sturlungaöld varð þar upp
við landsteina eitt hið mesta sjóslys, sem sögur fara af
hérlendis. Þar fórust af einu skipi yfir 50 manns, en 8
eða 9 björguðust, þar á rneðal kappinn Aron Hjörleifs-
son, tryggðatröll Guðmundar góða.
Hof var eign Munkaþverárklausturs á 15. öld, en
1725 er það komið í eign Hólastóls, og er það til 1805
að stólsjarðir voru seldar. Þá var Flof selt á 160 ríkis-
dali. Ábúandi á Hofi þá frá því fyrir aldamót var Hall-
grímur Magnússon. Næst var þar bóndi Guðmundur
Guðmundsson. Hann var fóstri Jónatans Hallssonar, er
þar bjó hinu mesta risnubúi frá 1835 og fram um 1860.
Synir Jónatans voru hinir mestu atgervismenn, og er
frá þeirn mikil ætt. Einn þeirra var Guðmundur á Brett-
ingsstöðum. Annar var Friðbjörn í Vík, sá er fórst með
„Veturliða“. Hinn þriðji var Olgeir, faðir Ólínu á
Granastöðum. Álfheiður móðir hennar hafði misst mann
sinn í sjó milli skips og lands á Flateyjarsundi, og varð
Olgeir þá ráðsmaður hennar og henni heitbundinn, en
drukknaði, áður en gifting færi fram. Var Ólína þegar
við fæðingu tekin í fóstur hjá föðurbróður sínum á
Brettingsstöðum. Hún sagði ritara margt af því heirn-
ili.
Þriðji Jónatanssonanna frá Hofi var Sigmundur. Hann
bjó eitt sinn á Vargsnesi, var veitingamaður á Húsavík
og fluttist til Ameríku. Roslcinn að árum kom hann
heim aftur, og sá ritari hann þá og fannst til um fyrir-
mennskusvip hans.
Friðrik faðir Theodórs rithöfundar bjó að Hofi 1878
—1882, sæmilegu búi. Hann hafði ráðið Vesturheims-
för mislingavorið 1882. En sökum ísalaga kom ekki vest-
urfaraskipið, og hann settist aftur eftir að hafa selt bú
sitt. Voru þeir feðgar síðan á hrakningi í mikilli fá-
tækt.
Garðar Pálsson, Hofi. Liney Árnadóttir, Hofi.
Heima er bezt 207