Heima er bezt - 01.05.1964, Page 29

gegn suðri, og svo stór skemma frammi á hlaðinu. En
reisulegur er hann, þessi gamli bær, og eitt sinn þótti
hann mikil bygging.
Bezt myndi Þorgrímur alltaf kunna við sig í gamla
bænum. En hann sem er svo mikill framfaramaður og
hátt settur í sveitinni, hann má til með að fara að reisa
steinhús á jörðinni, eins og flestir bændur hafa þegar
gert þar um slóðir. Hann verður helzt að láta byrja á
því verki strax á næsta vori, hver svo sem nýtur þess
að honum látnum. — Já, að honum látnum!
En það er alveg fráleitt að fara að hugsa um dauðann
að sinni! Hann Þorgrímur, sem enn er á bezta aldri,
æðsti maður sveitarinnar og ríkasti bóndinn í Núps-
hreppi. Hann hlýtur að eiga langa framtíð fyrir hönd-
um. Þau ár sem hann er búinn að vera ekkjumaður, hef-
ur Steinvör gamla vinnukona hans stjórnað búinu með
honum og farizt það með ágætum.
Steinvör var æsku-vinkona Guðlaugar konu hans og
fluttist með henni sem vinnukona að Fremra-Núpi.
Hún var alltaf Guðlaugar önnur hönd og annaðist heim-
ilisstörfin engu síður en hún sjálf, þótt Guðlaug ætti að
heita húsfreyja, á meðan hún lifði. En nú er Steinvör
frá verki, að minnsta kosti næstu vikurnar, og engin
önnur stúlka á heimilinu. Einhver ráð verður hann að
finna til skjótra úrbóta, því varla getur heimilið án bú-
stýru verið í mestu haustönnunum. En hvert á hann að
snúa sér í leit að bústýru? Það er stóra spurningin!
Þorgrímur hvessir augum út í föla kvöldskuggana,
sem þegar eru teknir að sveima kringum hann, og lít-
ur svo yfir sveitina í huga. Hvar á hann að bera niður?
Hugur hans leitar bæ frá bæ, en stöðvast ekki hjá neinni
stúlku, sem hann þekkir. Þær eru allar jafn ólíklegar til
þess að taka við bústjórn á heimili hans.
Þorgrímur heldur ferðinni áfram upp Núpinn og
horfir þungt hugsi niður á sölnaða jörðina undir fótum
sér. En skyndilega bregður fyrir í huga hans leiftrandi
endurminningu frá síðastliðnum gangna-sunnudegi, og
hreppstjórinn brosir örlítið í kampinn. — Já, dóttir hans
Einars á Ytra-Núpi! Honum hefur alveg sézt yfir hana
hingað til. Það er allra föngulegasta stúlka, og mynd
hennar festist nú svo undarlega skýr í huga hans á
gangna-sunnudaginn í haust.
Hann kom þá ásamt mörgum fleiri bændum úr sveit-
inni að Ytra-Núpi og gisti þar nóttina, áður en lagt var
af stað í leitimar. Öllum var þeim gangnamönnum vel
tekið að vanda og veittur bezti beini, þótt fátækt væri
auðsæ á heimilinu. Svanhildur elzta dóttir hjónanna
framreiddi góðgerðirnar handa gestunum að þessu sinni
og bjó síðan um þá í stórri flatsæng í hlöðu, þar sem
þeir sváfu vært, unz birta tók af nýjum degi.
Svanhildur var á að gizka átján til nítján ára að aldri,
varla þar yfir, gervileg að útliti og gædd kvenlegum
yndisþokka. En það var ekki útlit hennar, sem mesta
athygli vakti hjá honum, heldur hitt, hve vel hún leysti
verk sín af hendi. Hann sá, að þar fór saman bæði dugn-
aður og myndarskapur. Það væri ekki svo fráleitt að fá
liana fyrir bústýru að Fremra-Núpi, á meðan Stein-
vör er frá verki! Brún hreppstjórans er orðin léttari,
og hann greikkar sporið upp Núpinn. Strax að morgni
næsta dags ætlar hann að fara út að Ytra-Núpi.
II.
Nýja bústýran
Hljóð haustnóttin hjúpar dökkri húmblæju himinn
og jörð. Svanhildur Einarsdóttir á Ytra-Núpi liggur
vakandi í rúmi sínu og starir döpur út í myrkur nætur-
innar. Hún getur ekki öðlast frið svefnsins. Hugur
hennar dvelur órór við atburði síðastliðins dags. Hún
er ráðin bústýra hjá Þorgrími á Fremra-Núpi um
áókveðinn tíma. Þvert á móti sínum eigin vilja.
Hún gat ekki neitað foreldrum sínum, þau lögðu svo
fast að henni að gera þetta, og það var engu líkara, en
að þeim fyndist blátt áfram heiður að því, að hrepp-
stjórinn skyldi leita þangað eftir bústýru. Þau sögðust
þekkja Þorgrím að öllu góðu, og hjá honum mundi
hana ekki skorta neitt. Svanhildur sjálf þekkir Þorgrím
ekkert, og henni finnst hann allt annað en aðlaðandi
maður, hvass á brún og fremur hrjúfur í framkomu,
og einhver óljós kvíðablandinn ótti læðist inn í sál ungu
stúlkunnar, meðan hún virðir fyrir sér í huganum mynd
hreppstjórans á Fremra-Núpi. En hún verður að fara
til hans strax að morgni næsta dags, fyrst hún hefði lof-
að honum og foreldrum sínum því í gær. Því verður
ekki haggað, hvað svo sem hennar bíður á þessu ókunna
heimili.
Svanhildur hefur aldrei komið að Fremra-Núpi og
veit ekki einu sinni, hve margt heimilisfólkið þar er.
Hún hirti ekki um að spyrja Þorgrím að því, þegar
hún réð sig hjá honum. En það er varla svo margt, að
hún komizt ekki yfir að matreiða handa því þenna
stutta tírna, sem hún vonar að dvöl sín á hreppstjóra-
setrinu verði. Nei, það eru ekki heimilisstörfin þar, sem
hún kvíðir fyrir að leysa af hendi, hún er vön að vinna
og kann sæmilega til allra verka. En það er eitthvað
annað, sem vekur hjá henni þennan óljósa kvíða og ótta,
eitthvað sem hún kann ekki skil á nú. Svanhildur and-
varpar þunglega og lokar augunum, og loks fellur hún
í höfgan blund.
Hreppstjórasetrið að Fremra-Núpi ber glögg ein-
kenni fomrar sveitamenningar. Bærinn er í fornum stíl,
stór og reisulegur, og þar er auðsæ snyrtimennska í
allri umgengni. Heimilisfólkið auk Þorgríms er Valtýr
vinnumaður, Leifur gamli fósturbróðir hreppstjórans
og Steinvör fyrrverandi bústýra, en kaupafólkið frá
sumrinu er löngu farið frá Fremra-Núpi.
Svanhildur er nú komin á hreppstjórasetrið og tekin
við búsforráðum hjá Þorgrími. Hún er afkastamikil við
alla vinnu, og störf hennar öll em sérstaklega vel af
hendi leyst. En henni leiðist á Fremra-Núpi og getur
ekki fest þar yndi. Þó eru kynni hennar af hinu vinnu-
Heima er bezt 197