Heima er bezt - 01.04.1965, Blaðsíða 42

fleiri fari eins og mér, að þá Iangi ekkert til þess að kynnast hon-
um eftir þetta sýnishorn, og er það illa farið. Mýs og menn Stein-
becks eru svo kunnug lesendum og útvarpshlustendum, að lítil
ástæða virtist til að gefa þá bók út í þessu safni. En svo er þriðja
bókin, sem kærkomin mun verða flestum lesendum, enda fullkom-
in perla, en það eru erindi Kristins Ólafssonar um Örn Arnarson
skáld. Erindi þessi eru samin af nánum kunnugleika á mannin-
um og þeirri samúð og skilningi á skáldinu og verkum þess, sem
nauðsynlegt er til þess að gera góða mannlýsingu og gefa innsýn
í skáldskap hans. Hið eina, sem lesandinn saknar við lestur þess-
ara erinda, er að þau skyldu ekki hafa verið fleiri. En nú er of
seint að sakast um það. En óskandi væri að Smábókasafnið færði
oss meira af slíkum bókum.
Steinn Steinarr: Kvæðasafn og greinar. Reykjavík 1964.
Helgafell.
Hér kemur vönduð heildarútgáfa af kvæðum og greinum Steins
Steinarrs. Þar á meðal eru nokkur kvæði, sem ekki hafa áður birzt
í kvæðasöfnum hans. Kristján Karlsson, bókmenntafræðingur, hef-
ur séð um útgáfuna og skrifar hann með henni greinagóðan inn-
gang um skáldið og verk hans. Hefur Kristján leyst verk sitt vel af
hendi, og er'grein hans fáfróðum lesanda góð leiðarvísan. En því
er svo farið um mörg kvæði Steins, að slíks er full þörf, rétt eins
og villuráfandi manni er þörf leiðsagnar um sendna eyðimörk.
Steinn og kvæði hans hafa löngum verið umdeild. Hann á og átti
sína aðdáendur, en hinir voru þó sennilega fleiri, sem hann komst
aldrei í snertingu við eða þeir við hann, nema þá hlelzt í nöprum
ádeiluvísum. Og naumast verður sagt að kvæði hans hafi haft
heillavænleg áhrif á íslenzka Ijóðagerð á seinni tímum. Hins veg-
ar er þegar búið að skipa Steini það rúm í íslenzkri bókmennta-
sögu, að fengur er að því að hafa öll ljóð hans í einu safni í vand-
aðri útgáfu, þvi að ekki verður um það deilt, að þau verða minnis-
varði um það, sem sú skáldakynslóð er með honum hófst, orti
bezt. Annars þykir mér meira koma til greinanna en kvæðanna.
Þórunn Elfa: f skugga valsins. Reykjavík 1964. Menn-
ingarsjóður.
Þegar fyrri hluti þessarar sögu, Anna Rós kom út furðaði marga
á því að Menningarsjóður skyldi gefa hana út, svo fátt sem hún
hafði til síns ágætis og var naumast heldur skemmtileg. Síðari hlut-
inn, sem nú birtist, er á ýmsa lund hinum fremri. Persónurnar eru
eðlilegri, en hins vegar er sagan of langdregin. Hún er of litlaus
til þess að vera listaverk og skortir spennu til að vera reifari, sem
menn lesi sér til ánægju.
Heimdragi I. Reykjavík 1964. Iðunnarútgáfan.
Hinn góðkunni og margvísi fræðimaður, Kristmundur Bjarna-
son, hefur byrjað hér útgáfu á ritsafni, er hann nefnir Heimdraga.
íslenzkur fróðleikur gamall og nýr. Fyrsta bindið, sem út kom
skömmu fyrir síðustu jól, er fjölbreytilegt að efni og vandað að
frágangi. Það flytur endurminningar, dagbókabrot, ferðaþætti,
gamansögur, fyrirburði o. fl. Með öðrum orðum, þar eru gefin
sýnishorn af flestum meginþáttum íslenzkra alþýðufræða, og segja
má að hver þátturinn um sig gefi innsýn í eitthvert atriði lífsbar-
áttunnar eða menningar þjóðarinnar á liðnum tímum. Sumar
mannlýsingar þar eru með ágætum, eins og í Búskaparsögu fá-
tækra hjóna eftir Böðvar á Laugarvatni. Þá er og saga Jóhanns
pósts prýðileg, og margt er skemmtilegt í svipiayndunum frá
skreiðarferðunum svo að eitthvað sé nefnt. Þannig mætti lengi
telja, en þetta verður að nægja. Heimdragi sýnir ljósast, að enn er
mikið efni fyrir hendi, til að bjarga á rekafjörum íslenzkra fræða,
og satt að segja held ég það timburrek verði seint fullnýtt, ef kunn-
áttumenn eru fyrir hendi, til að fjalla um það. Ef stefnunni verð-
ur haldið svo áfram, sem þetta fyrsta bindi bendir til er víst, að
Heimdragi á eftir að taka virðulegan sess meðal safnrita um ís-
lenzk fræði.
Jón Björnsson: Jómfrú Þórdís. Reykjavík 1964. Almenna
bókafélagið.
Jón Björnsson er löngu kunnur fyrir sögulegar skáldsögur, sem
margar hafa í senn flutt góðar persónulýsingar og gefið blæ af ald-
arfari þeirra tíma, sem þær gerðust á. Yfirleitt mun honum þó
hafa tekizt bezt, þegar sannsögulegi þráðurinn var sem veikastur,
og hann mátti gefa ímyndunaraflinu lausan tauminn. Þessi saga
er sakamálasaga úr Skagafirði frá þeim árum, þegar Stóridómur
lagði mælikvarðann á refsingar manna, og konungsvaldið var að
komast i algleyming. Það er því heldur dapurt yfir sögunni, og
þótt höf. nái sér víða niðri með lífmiklar lýsingar, þá finnst mér
sagan sem heild standa fyrri sögum hans að baki. Spennan er
minni og frásögnin oft of langdregin. Ef til vill stafar þetta af því,
að lesandinn veit þegar frá byrjun, hvernig örlög söguhetjanna
muni ráðast.
Sl. Std.
BRÉFASKIPTI
Svandis G. Magnúsdóttir, Hólmavík, Strandasýslu, óskar eftir
bréfaskiptum við pilta á aldrinum 15—17 ára.
Olga Gunnarsdóttir, Hólmavík, Strandasýslu, óskar eftir bréfa-
skiptum við pilta og stúlkur á aldrinum 14—16 ára.
Hilmar Helgason, Hólmavík, Strandasýslu, óskar eftir bréfaskipt-
um við pilta og stúlkur á aldrinum 14—16 ára.
Magnús H. Magnússon, Sólvangi, Hólmavík, Strandasýslu, óskar
eftir bréfaskiptum við pilta eða stúlkur á aldrinum 13—15 ára.
Maggý Sigurðardóttir, Efri-Þverá, Vesturhópi, Þverárhreppi,
V.-Húnavatnssýslu, og Margrét B. Bjarnadóttir, Drangsnesi, Stein-
grímsfirði, Strandasýslu, óska eftir bréfaskiptum við pilta og stúlk-
ur á aldrinum 14—16 ára. Æskilegt að mynd fylgi.
Cxuðný Ólafsdóttir, Sandnesi, Kaldrananeshreppi, Strandasýslu,
óskar eftir bréfaskiptum við stúlkur á aldrinum 12—14 ára.
Unnur Jónsdóttir, Tjarnargötu 18, Keflavík, óskar eftir bréfa-
skiptum við pilt og stúlku á aldrinum 14—16 ára. Mynd fylgi.
Birna Richardsdóttir, Laufskála, Hvammstanga, V.-Húnavatns-
sýslu, óskar eftir bréfaskiptum við pilt og stúlku á aldrinum 14—16
ára. Mynd fylgi.
Petrea Hallmannsdóttir, Árbakka, Hvammstanga, V.-Húnavatns-
sýslu, óskar eftir bréfaskiptum við pilt eða stúlku á aldrinum 14—
16 ára. Mynd fylgi.
Sigrún Hjartardóttir, Tjörn, Svarfaðardal, Eyjafirði, óskar eftir
bréfaskiptum við pilta eða stúlkur á aldrinum 12—14 ára. Mynd
fyljji fyrsta bréfi.
Sveinn H. Guðmundsson, Borg, Ögurhreppi, N.-ísafjarðarsýslu,
óskar eftir bréfaskiptum við pilta og stúlkur á aldrinum 14—17 ára.
Bjarni Ragnar Guðmundsson, Borg, Ögurhreppi, N.-ísafjarðar-
hreppi, óskar eftir bréfaskiptum við pilta og stúlkur á aldrinum
15-20 ára.
Ögn Agústsdóttir, Syðri-Þverá, Vesturhópi, V.-Húnavatnssýslu,
óskar eftir bréfaskiptum við pilt eða stúlku á aldrinum 15—17 ára.
158 Heima er bezt