Heima er bezt - 01.03.1969, Síða 14

Lilja Sigurðardóttir og Friðjón Hjörleifsson.
ég það sem ég kann í þeirri grein, hef aldrei verið
við nám á því sviði annars staðar.
Gísli, tvíburabróðir minn, eini sonurinn sem lifði,
var í allra augum og vonum framtíðaróðalsbóndinn á
Víðivöllum. — Hann var líka hvers manns hugljúfi og
eftirlæti, jafnt granna sem heimamanna. — En sjómanna-
blóð móðurættarinnar rann honum í æðum. Frá því
fyrst að hann sá sjóinn, fannst honum hann eiga þar
heima, og langaði til að fara í Stýrimannaskólann. —
Enginn sagði neitt því til hindrunar, að hann gengi þá
götu, sem hann hafði hug á að fara, en hann fann sjálf-
ur að þörf var fyrir hann heima, og sótti um inntöku
í Búnaðarskólann á Hólum og var þar tvo vetur. En
gaman hafði hann alltaf af að skjótast í róður, og eitt
sumar var hann alveg við sjómennsku.“
I minningum Lilju er skemmtilega sagt frá verunni
í Kvennaskólanum á Akureyri og samferðamönnum
þar, og þá ekki síður frá verunni í Danmörku og vin-
unum þar. — Hún sótti námskeið í Höfn, sem varð
henni sérstaklega mikils virði, þegar frarn í sótti. —
Hún segir: „Ég sótti hjúkrunarnámskeið Rauða kross-
ins nokkrar vikur. Af því námi hefi ég haft mikið
gagn. Hef oft getað orðið að nokkru liði þeim, sem
sjúkir voru, og heimilum þeirra. Það voru ekki bílarnir,
þó bráðlægi á læknishjálp, og síminn ekki um sveitina.
Það gat tekið tvo daga, í ófærð og illviðrum, að ná
í lækni út á Sauðárkrók. Gat ég þá stundum linað þján-
ingar hinna sjúku nokkuð, meðan beðið var eftir lækni.
Ég hefi verið yfir veikum á flestum bæjum í hreppn-
um og staðið við marga dánarbeði, og nokkrum börn-
um hefi ég tekið á móti, þegar þau gátu ekki beðið
eftir komu Ijósmóðurinnar. — Jónas læknir Kristjáns-
son, okkar góði vinur, fékk mig stundum sér til að-
stoðar, þegar hann þurfti að gera einhverja aðgerð
heima í sveitinni.“
Þá minnist Lilja, í ævisögu sinni, brunans mikla á
Víðivöllum 13. apríl 1908. „Við vöknuðum við vond-
an og óvæntan atburð. Bærinn stóð í ljósum loga. —
Allmikill hluti þessa gamla, reisulega, fyrrum höfð-
ingjaseturs, þegar fallinn, en fyrir Guðs miskunn kom-
ust allir lifandi, ómeiddir, úr þeim háska. — Allt brann,
nema baðstofan, henni tókst að bjarga. Þarna brann t. d.
61 læst hirzla, þar af 3 skatthol og tvær kommóður og
kista full af gömlum bókum, sem amma mín hafði
fengið í arf eftir afa sinn, síra Eirík Bjarnason á Staðar-
bakka. — En hvað var þetta hjá mannslífunum, sem
björguðúst? „Við hefðum ekki viljað missa einn fing-
ur af neinum manni fyrir þetta, sem brunnið hefur,“
sagði faðir minn.
Þrettánda apríl, árið eftir, á afmælisdag brunans, bauð
faðir minn heini öllum hjónum í sókninni og nokkrum
fleirum, sem verið höfðu við slökkvistarfið árið áður.
Þá hélt hann fallega ræðu og bað okkur þess að hugsa
aldrei til 13. apríl sem óhappadags, heldur með þakk-
læti til Guðs og manna fyrir varðveizlu og hjálp þann
dag og ávallt.
Vorið, sem brann, eða 1908, hætti faðir minn búskap,
og Gísli bróðir minn tók við búi með móður okkar. —
Vorið 1915 hætti mamma, sem þá var orðin ekkja, bú-
skap, og tók ég þá, að nafninu til, við bústjórn með
bróður mínum, og var talin hafa hana á hendi til þess,
er hann kvæntist 1935.
Brátt var hafizt handa um nýbyggingar til bráða-
birgða. — En í gömlu baðstofunni var haldin brúð-
kaupsveizla tveggja systra okkar 1910, og sátu 60 manns
til borðs í einu af 120 boðsgestum.“
„Mörg og mikil verkefni biðu Lilju á þessum árum,
bæði heima og heiman,“ skrifar vinur í Skagafirði. „En
það, sem aðallega skipti máli fyrir framtíðina var það,
að hún tók barn til fósturs og uppeldis 1917, Friðjón
Hjörleifssonar, bónda á Gilsbakka í Akrahreppi, og
unnustu hans, Friðrikku Sveinsdóttur.
Lilja tók drenginn frá deyjandi móður, nýfæddan
og lasburða, og hefur annazt hann af frábærri alúð,
sem hann hefur endurgoldið henni með ástríki og um-
hyggju. — Þau hafa alla tíð verið samvistum, og hann
reynzt eins og bezti sonur.“
Vorið 1912 var Lilja við garðyrkjunám í Gróðrar-
stöðinni á Akureyri og 1919 og 1920 á tveimur vefn-
aðarnámskeiðum þar. — Garðyrkju og vefnað stundaði
Lilja mikið æ síðan.
A þessum árum staðsetti Lilja hinn landskunna Víði-
vallagarð; trjá- og blómagarð (1914), og hafði nám-
skeið, sem sótt voru víða að.
Eftir ósk garðyrkjunefndarinnar frá Landsfundinum
1926, tók Lilja að sér leiðbeiningar í garðyrkju í Skaga-
firði 1928 og ’29. — Nefndin áskildi að haldin yrði
dagbók yfir sumarið. Lilja skilaði 6 bókum og Eftir-
mála. Hinar merkustu bækur. Fór um 6 hreppa og var
190 daga á ferðalaginu. — Hún hafði að vorinu nám-
skeið í garðinum sínum heima með unglingum úr
hverri sveit, sem hjálpuðu henni á eftir. — Var þetta
án efa bezt skipulagða ferð þeirra 9 garðyrkjukvenna,
sem fóru víðsvegar um landið 1928—40. Það voru
86 Heima er bezt