Heima er bezt - 01.06.1997, Blaðsíða 6

T
skugga kreppunnar lifði Tómas sín
bernskuár og brimsúgurinn fylgdi
litlum dreng inn í draumheima að
kvöldi og vakti hann til athafna að morgni.
Hann var opinn fyrir því sem fyrir augu bar,
snemma vel læs á bókina, og meðfram vegna
þess hlaut hann þá upphefð að lesa fyrir sjó-
mennina meðan þeir settu upp línuna og riðu
net.
Ef til vill sinnti hann þarna sinnifyrstu félags-
legu þjónustu, en um áratuga skeið hefur Tómas
verið mikilvirkur í félagsmálum og ávallt reiðu-
búinn að leggja góðum málum lið.
Uppruni
„Ég er fæddur á Jámgerðarstöðum í Grinda-
vík 7. júlí 1924, fimmti í röð sjö systkina. Elst
var Margrét sem bjó síðast hérna í Keflavík, Jón var Póst-
og símstöðvarstjóri í Keflavík, Sigþrúður býr í Garðabæ,
Snorri verslunarmaður í Keflavík en bjó síðast í Reykja-
vík. Næst á eftir mér kemur Guðrún sem býr í Kanada.
Yngstur er Guðlaugur vörubílsstjóri í Keflavík. Margrét,
Jón og Snorri eru látin.
Foreldrar mínir voru Jórunn Tómasdóttir af Húsatófta-
rætt og Tómas Snorrason frá Hörgsholti í Hreppum.
Fyrstu búskaparár sín bjuggu þau í Keflavík, en faðir
minn var hér skólastjóri. Þau tóku sig síðan upp og fluttu
til Grindavíkur með þrjú elstu systkini mín sem þá voru
fædd og settust að á Járngerðarstöðum þar sem móður-
foreldrar mínir höfðu búið.
Ég geri ráð fýrir að uppvaxtarár mín og minna jafnaldra
í Grindavík hafi verið með svipuðum hætti og almennt
gerðist í sjávarplássum.
Grindavík var einangraður staður og þar sem þetta var
endastaður á akfærri leið var umferð þangað ekki mikil.
Á þessum stað lifðu menn fyrst og frernst á fiskveiðum.
Fyrst þegar ég man eftir var eingöngu um opna báta að
ræða. Enginn bátur með dekki eða stýrishúsi. Þetta voru í
rauninni bara gömlu árabátarnir komnir með vél til að
knýja þá áfram í stað áranna. Þessi gerð bátaflotans
breyttist lítið öll æskuár mín í Grindavík".
Landbúnaður á Grindvískan mœlikvarða
„Margir þorpsbúar voru með smábúskap til hliðar við
sjómennskuna. Höfðu kannski nokkrar kindur en fáir
voru með kýr. Heima hjá mér voru talsverð búskaparum-
svif á Grindvískan mælikvarða. Við vorum með 3-4 kýr
og þrjátíu kindur. Mjólkin var síðan ýmist seld eða gefin
eftir atvikum. Þetta var samhjálparpláss, Grindavík.
Nokkuð var líka um að ræktaðar væru rófur og kartöflur.
Síðan var það fiskurinn sem allt snerist í raun um. Fisk-
urinn var verkaður heima og ekkert nema saltfiskur. Fisk-
Foreldrar Tómasar, Jórunn Tómasdóttir og Tómas
Snorrason.
Systkinahópurinn samankominn.
Aftari röðf.v.:Tómas, Snorri, Guðrún, Jón og Guðlaugur.
Fyrir framan sitja Sigþrúður og Margrét.
urinn var vaskaður á vorin, breiddur og þurrkaður á
sumrin og á haustin var hann síðan pakkaður og seldur.
Þetta var sérstakt líf og þegar ég lít til baka man ég ekki
eftir mér öðruvísi en við fiskvinnu eða við landbúnaðar-
störf.
Við vorum sex til sjö ára gömul krakkarnir þegar við
fórum að breiða fisk á sumrin.
Krakkar í sjávarplássum fara fljótt að taka til hendinni
og einkanlega ef einhver smá búskapur er stundaður
meðfram. Því auk þess að breiða fisk þá tókum við þátt í
heyskap á sumrin og garðvinnu á haustin.
Á vertíðinni var maður síðan látinn stokka upp línu.
Það var alltaf nóg að gera og mikil vinna skapaðist nátt-
úrlega í kringum þennan blandaða búskap sem allir tóku
206 Heima er bezt