Heima er bezt - 01.01.1999, Blaðsíða 22

Norrænn maður, Kol-
beinn Þorljótsson, var
með kaupskipi í Vestari-
byggð á Grænlandi.
Urðu væringar með
kaupmönnum og Græn-
lendingum. Drap Kol-
beinn Einar Sokkason,
höfðingja Grænlendinga.
Kolbeinn sigldi síðan til
Noregs og hafði hvíta-
bjöm af Grænlandi. Gaf
hann Haraldi konungi
gilla, dýrið. Rægði Kol-
beinn Grænlendinga fyr-
ir konungi, en hann
komst að hinu sanna og
launaði dýrið engu.
(Grænlendinga þáttur).
Úr annálum Esphólíns.:
Hvítabjörn unn-
inn í Herdísarvík
hlaup byssunnar og
barði bessa. Hallur
sótti að hinu dýrinu
með klumbunni og
leið ekki á löngu unz
hann sló bangsa rot-
högg.
Hallvarður hafði þá
brotið báðar fram-
lappir hins dýrsins og
qat að lokum skotið
það.
í þessari ferð báru
þeir einnig af tveimur
rostungum. Feðgam-
ir hrepptu hríðarveð-
ur á heimleiðinni og
villtust. Lögðust þeir
þá fýrir undir bjam-
dýrsfeldina, unz veð-
ur lægði. Vom þeir
átta dægur í ferðinni,
eins og segir í vísu
Hallvarðs:
Svo segja menn að þau misseri
hafi hafís komið fýrir sunnan og
verið mikill selfengur. Þá væri björn
unninn í Herdísarvík af Knáti Her-
mannssyni, hinu mesta vesal-
menni.
(Á.Esp. V. cap. árið 1610).
Jón Jónsson á Oddsstöð-
um
Jón Jónsson, er kallaður var höf-
uðsmaður, bjó á Oddstöðum á
Sléttu. Hann var mikill vexti, gildur
og áræðisfullur. Er það almæli að
hann hafi unnið nítján bimi eða
tuttugu, en merkir menn bera það
þó aftur. Þó gekk hann oft á ísa og
leitaði dýra. Hann var í frændsemi
við Skinnastaðamenn og við Pétur
Bjamason að móðemi. Reyndu þeir
með sér stundum.
(Á.Esp. IX.bls.112, árið 1731).
Bjarndýr unnin
á Ólafsfirði
Vetur gerði mikinn með miðjum
þorra, að menn þóttust ei vita dæmi
til um jafn mikil frost. Var fullt fyrir
öllu Norðurlandi með hafísa og ná-
lega láu þeir kringum land allt. Var
farinn Eyjafjörður allur með klyfja-
hesta, allt að Látmm. Á Ólafsfjörð
komu birnir nokkrir og vom unnir.
(Á.Esp. X. bls.5, árið 1745).
Fjórtán birnir gengu á
land á Norður-Ströndum
1648
Veturinn 1648 var kallaður gler-
ungsvetur eða rolluvetur og vom
hafísar miklir. Um vorið gengu þá
fjórtán birnir á land á Norður-
Ströndum og margir annars staðar.
(Á. Esp. VI.blsl25).
Úr þjóðsögum Ólafs Davíðssonar:
Feðgarnir Hallur og Hall-
varður á Horni
Hallur Jónsson á Horni og sonur
hans, Hallvarður, vom annálaðir
fýrir líkamshreysti og harðfengi.
Einn vetur, sem oftar, vom ísalög
mikil fýrir Norðurlandi. ís var land-
fastur um allar Strandir og fátt til
bjargar. Feðgarnir á Horni, Hallur
og Hallvarður, gengu þá dag einn
langt út á ísinn til fanga. Hallur
var vopnaður rótarklumbu en Hall-
varður bar byssu. Þegar minnst
varði komu að þeim hvítabimir
tveir. Hallvarður skaut að öðmm
biminum en hitti ekki. Björninn
réðst þá á Hallvarð en hann tók um
Dœgur á við átta lágum ísi köldum,
hitanum á oss all vel héldum,
innan ígráum bjamarfeldum.
Hallur lézt áriðl754 en Hallvarð-
ur áriðl781.
Trú um bjarndýr á Mel-
rakkasléttu
Það er trú manna á Melrakka-
sléttu að ekki meigi vinna bjamdýr-
um mein. Maður þar drap birnu og
tvo húna á nýársdag. Skömmu síð-
ar dmkknaði maðurinn og var
kennt um bjarndýradrápi hans.
Maður á Grjótnesi á Sléttu særði
bjamdýr en það komst undan til
sjávar. Maðurinn missti heilsuna
upp frá því. Var viðureign hans við
bjamdýrið kennt um.
Bjarndýr í Grímsey
Bjarndýr hafa oft gengið á land í
Grímsey, hvítir, grákinnóttir og
rauðkinnóttir. í flestum bæjum í
Grímsey em bæjargöng löng og
með villikrókum. Er það gert vegna
bjarndýranna, þar sem talið er að
þau vilji ekki fara krókaleið.
Eitt sinn lagðist bjamdýr á
hramminn í Grímsey, en svo er sagt
18 Heima er bezt