Æskan - 01.12.1941, Side 8
Jólablað Æskunnar 1941
mamma. Nú var liún björt og glaðleg á svipinn,
og augu hennar Ijómuðu.
Marteinn litli horfði í kringum sig. Svona lítil
lierbergi hafði hann aldrei séð áður. En það var
þó rúm fyrir kommóðuna, rúmið og borðið og
stólana. Mamma hans var nú að taka upp úr köss-
unum og koma öllu fyrir í nýju ibúðinni.
Marteinn flýtti sér á fætur. Hann varð að lcoma
skepnunum út. Bara að boli gamli yrði nú ekki
óþægur. Það var ekki gott að ráða við hann.
Veðrið var víst ekki gott úti, því að sólin skein
ekki inn i herbergið. Marteinn opnaði eldhús-
dyrnar. Hann ætlaði að skreppa út á tún og finna
stað fyrir dýrin sín.
En hvernig veik þessu við? Hann komst ekki
út á hlaðið. Alls staðar var myrkur. Hann þurfti
ef til vill að ganga niður stiga? Þau bjuggu lík-
lega uppi á lofti. Marteinn tók í handriðið og
gekk niður stigann. Hann leit í kringum sig við
livert þrep. Nú fór víst að birta! Nei, það var
sama myrkrið, hvert sem litið var. Hann sá niður
í endalausan stiga, virtist honum. Þessu gat hann
ekki áttað sig á.
Nú heyrðist fótatak. Það kom einhver upp stig-
ann nær og nær. Loks sá Marteinn stóran strák,
sem bar körfu á handleggnum.
„Farðu frá,“ sagði strákurinn, ])egar hann kom
að Marteini litla. Hann var víst reiður. Hann
sagði þetla svo höstugt og leit ekki á Martein. En
Marteinn varð hræddur og flýtti sér aftur til baka.
Það var lieppni, að eldhúsdyrnar stóðu opnar,
annars hefði 'hann vist ekki ratað inn til sín.
„Ó, nei, þú jnátt ekki fara út einsamall, góði
minn,“ sagði inóðir hans. Hún hafði ekki veitt því
eftirtekt, að liann var horfinn.
„Hvers vegna? Eru nokkrir hættulegir bolar
úli, eða vondir strákar?“ spurði Marteinn litli.
„Nei, nei, en maður getur hæglega villzt.“
„Já, það er víst,“ sagði Marteinn litli. Og hann
sagði það svo skringilega, að móðirin fór að hlæja.
„En ætlar þú ekki að taka upp dótið þitt,
skepnurnar þínar?“
„Eg get það ekki fyrr en eg fæ einhver hús fvrir
þær. Getur þú ekki fylgt mér niður á túnið,
bráðum?“
Móðirin reyndi að úlskýra fyrir drengnum,
hvernig umhorfs væri niðri í húsagarðinum, sem
var þröngur og óhrcinn. Sjálfur sá hann út á göt-
una í gegnum gluggann. Það var annars bezt, að
hún lyfti honum upp á eldhúsborðið. Þá gat liann
séð niður í garðinn.
Hann horfði lengi niður. Þar voru nokkur börn,
128
sem orguðu og ólmuðust, annars sá hann ekkerl
nema röð af sorptunnum. Nei, þarna gat liann
ekki liaft kýrnar sínar og féð. Það mundi áreiðan-
lega drepast þarna innan um allan þennan
óþverra. Hann leit upp og liorfði beint fram.
Hann sá háa, gráa múrveggi, livern af öðrum.
Þarna var dálitil glufa á milli á einum stað, og
þar slcein sólin og hann grillti eitthvað grænt. Það
voru vist tré.
„Er sveitin þarna?“ spurði liann.
„Já, þarna langt í hurtu er sveitin,“ svaraði
mamma hans. „En hérna eru nú dýrin þín. Eg sé
engin önnur ráð en að þú verðir að hafa fjósið
og útihúsin hérna í horninu hjá eldavélinni.“
Marleinn litli svaraði engu. Dæmalaust gat hún
mamma hans verið kjánaleg. Skildi liún það ekki,
að ómögulegt var að hafa dýrin inni — inni í eld-
liúsi — hjá eldavél. Hann sparkaði í búslóðina.
Hún varð að einskisverðu rusli, þegar svona var
með hana farið.
Það leið ekki á löngu, þar til allt var komið í
röð og reglu hjá móður lians.
Stundum bar það við, að einhver konan í hús-
inu kom inn til þeirra. Þær urðu allar hissa á því,
hve fint væri inni hjá þeim. Þá hló mamma og
var glöð og kát. Það allra fallegasta, sem þau
áttu, var gullúrið hans afa. Það hékk á nagla fyrir
ofan kommóðuna, og dálílill rauður flauelsdúkur
undir. Mamma hans tók úrið oft niður og lofaði
konunum að lesa það, sem stóð letrað á sldfuna.
Það var gjöf til afa frá bankastjórninni.
Marteinn litli fór stundum gönguferðir með
móður sinni úl í borgina, og sá margt merkilegt,
meðal annars ótal margt í búðargluggunum. Þá
glevmdi hann stundum Grenihlíð og öllum hú-
skapnum og dýrunum, sem hann hafði liaft þar
undir hæjarveggnum. En undir eins og hann kom
lieim, mundi hann eftir því, og hafði hugann
stöðugt við það, sem liann hafði misst.
Á sunnudögum fór hann oft með foreldrum
sínum út í skemmtigarðinn. Þau voru þá vel búin,
og allir, sem þau mættu voru í fallegum fötum.
Það voru litlir, grænir grasfletir í garðinum, en
maður mátti ekki stíga á þá. Umsjónarmennirnir
komu þá undir eins og ávíluðu mann. Alls staðar
var fullt af fólki. Úti á götunni hlésu bilar, og
strætisvagnar skriðu áfram, það var ógnar gaura-
gangur og læti, ákaflega ólíkt sveitinni. —
Tíminn leið. Það var komið fram yfir jól. Amma
hafði sent þeim slóran kassa fyrir jólin, fullan af
ýmsu góðgæti og jólamat. Nú stóð kassinn tómur
niðri í kjallara. Marteinn lilli stóð oft og liorfði