Æskan - 01.01.1969, Side 15

með litla leðurtösku, læsta, sem þeir bártt undir vinstri
hendi og lá burðarólin yfir hægri öxl. Áratugum saman
voru bréfin í þessum töskum landpóstanna sjaldan fleiri
en 30—40 í mesta lagi upp undir hundrað milli póststöðva.
En er árin liðu og menn komust upp á lagið með að nota
sér póstþjónustuna, fóru þó sumir póstanna að nota tvær
töskur, sína undir hvorri hönd. Þá er allsnemma farið að
tala um póstpoka. Má vel vera, að þeir hafi líka verið
bornir í fyrstu, því að í þann tíð var ekki hlífzt við að
treysta á burðarþol manna. Báru sumir póstar 50—60 pund
langar leiðir. Smám saman óx svo póstflutningurinn það
mikið, að notuð var ein skrína. Má ætla, að hún hafi
fremur verið flutt á hesti en borin á bakinu. Og vafalaust
hefur þurft áburðarhest og þá einnig reiðhest, eftir að
skrínurnar urðu tvær. Má álíta að einn áburðarhestur hafi
nægt til fleslra ferðanna á aðalleiðum nokkuð langt fram
á 19. öldina. En með fengnu frelsi og stjórnarskrá 1874,
fjölgun námsbóka og aukinni útgáfu blaða, tíðinda og
skýrslna um og eftir 1880 óx mjög flutningurinn, svo að
nær árlega varð að lengja póstlestina. Þegar leið að alda-
mótum nægði ekki minna en 6—12 hestar í lest á lengstu
póstleiðunum. Alþingistíðindin urðu fljótt „þyngsti bagg-
inn“ og allt að 19 liesta í lest hafði Hannes póstur á
austurleið, þegar flestir voru.
Póstskrínurnar voru vel og vandlega smíðaðar og vatns-
heldar þurftu þær að vera, því að oft var farið yfir djúpar
ár. Þær tóku um 20 kg af pósti.
Fyrsti póstvagninn, sem hér var notaður, var fjórhjólað-
ur, en með mjóum gjörðum, sem skárust ofan í misjafna
vegi, þótt léttur væri í drætti á góðum og hörðum vegi.
Yfirbyggður var hann með blæjum til skjóls og rúmaði
hann 4—5 menn ásamt allmiklum farangri. Fyrir honum
gengu tveir hestar í senn og var skipt um hesta í Ölfusinu.
Þorsteinn J. Davíðsson átti þennan fyrsta póstvagn og
fór hann fyrstu ferðina frá Reykjavík austur um sveitir
17. júní árið 1900. Var þá liægt að aka austur að Ægissíðu.
Fargjald þangað var þá kr. 5,00 fyrir manninn.
Þegar síðasti landpósturinn hætti ferðum sínum á þess-
ari leið austur fyrir fjall, voru vagnarnir orðnir 4 eða 5
talsins. Þá var komið fram um 1920 og bílaöldin að renna
upp. Nokkur ár enn héldu þó landpóstar áfrarn ferðum,
einkum að vetrarlagi, þegar bílar áttu erfitt með ferðir
vegna snjóalaga. Síðast komu svo flugvélarnar inn á vett-
vang póstflulninganna.
Ný frímerki.
Nýtt íslenzkt frímerki var
gefið út 1. desember s. I. í til-
efni þess að hálf öld var þá
liðin frá því að ísland varð
fullvalda ríki. Frímerkið er í
tveimur vcrðgildum, fjögurra
króna og er það merki rautt og
50 króna ínerki sem er í brún-
um lit.
1.DESEM BER 1918
A c >
JÓN MAGNUSSON™
ÍSLAND 50kr
Frímerki ]>að, sem nú kemur
út, er gefið út i tilefni þcss, að
hálf öld er liðin frá því ísland
varð fullvalda riki.
Hinn 1. desemher 1918 gengu
sambandslögin i gildi, en sam-
kvæmt þeim varð ísland frjálst
og fullvalda ríki i konungssam-
bandi við Danmörku, en sú
skipan hélzt til 1944 er landið
varð lýðveldi.
Myndin á frimerkinu er af
Jóni Magnússyni, sem var for-
sætisráðherra þegar samhands-
lögin voru sett og átti manna
mestan þátt i að samkomulag
náðist um þau milli Dana og
íslendinga.
Jón Magnússon fæddisl 16.
janúar 1859. Hann lauk laga-
prófi 1891 og var sama ár skip-
aður sýslumaður í Vestmanna-
eyjum. Hann varð skrifstofu-
stjóri í Stjórnarráðinu 1904 og
bæjarfógeti i Reykjavik 1908.
Forsætis- dóms- og kirkjumála-
ráðlierra var hann 1917 til 1922
og aftur 1924 til dauðadags 23.
júní 1926.
Alþingismaður var hann 1902
—1919 og 1922—1926.
11