Afturelding - 01.04.1981, Page 9

a
Ný biblíuútgáfa
Stórátak Hins íslenska Biblíufélags á Kristniboðsári
Á árum áður þótti það mikill munaður hér á landi
að eiga Biblíu í fórum sínum. Þá var eintakafjöldi
mjög takmarkaður og þar á ofan bættist hátt verð
hvers eintaks. Til glöggvunar má geta þess að Guð-
brands-Biblía, fyrsta heildarútgáfa Biblíunnarhérá
landi (prentuð 1584), var metin á 4 kýrverð og all
mörg fiskverð að auki. Á þessu hefur nú orðið
gjörbreyting til batnaðar. Að vísu er verð Guð-
brands-Biblíu enn mjög hátt, en um áraraðir hefur
íslensku þjóðinni staðið til boða Biblía á viðráðan-
legu verði.
Frá upphafi byggðar í landinu hefur íslenska
þjóðin átt aðgang að tíu Biblíuútgáfum. Verða þær
útgáfur ekki tíundaðar hér, en þó má geta þess að sú
síðasta kom út árið 1912. Má því segja að ný útgáfa
Biblíunnar hafi verið orðin aðkallandi, þó ekki væri
nema til að aðlaga mál hennar íslenskri réttritun og
gera hana þannig aðgengilegri fyrir þorra fólks. Það
er því mikið gleði- og þakkarefni að einmitt í ár
skuli koma út ný og endurskoðuð útgáfa Biblíunnar
a vegum Hins íslenska Biblíufélags. Fáir gera sér
grein fyrir því gífurlega átaki sem hér hefur verið
unnið og mikilvægi þess fyrir íbúa þessa lands.
Verður því reynt í örfáum orðum að gera grein fyrir
hlurð verksins, undirbúningsvinnu og síðast en ekki
S1st, helstu einkennum og sérkennum útgáfunnar.
Til að afla upplýsinga um þessi atriði, lagði ég
leið mína til Hermanns Þorsteinssonar, fram-
kvæmdastjóra Hins íslenska Biblíufélags. Tók hann
máli mínu mjög vel og jós yfir mig alls konar fróð-
leik varðandi útgáfuna. Varðandi forsögu hennar
vitnaði hann til formála biskups að Lúkasarguð-
spjalli (1968).
Áf þeim formála má ráða að árið 1962 hafi stjórn
H ins íslenska Biblíufélags ákveðið að kveðja saman
fund til þýðingarstarfa. Prófessorar guðfræðideild-
ar Háskólans voru til kvaddir, en auk þeirra sr.
Guðmundur Sveinsson, skólastjóri og Jón Svein-
björnsson, fil. kand., cand. theol., en formaður
Sýnishom í réttri stærð úr nýju
Biblíuútgáfunni.
nefndarinnar var kjörinn Herra Sigurbjörn Einars-
son biskup. Þar var ákveðið að stefna að endur-
skoðun Gamla Testamentisins og endurþýðingu
hins Nýja, með sérstakri hliðsjón af þýðingu dr.
Ásmundar Guðmundssonar fyrrverandi biskups.
Auk biskups og Jóns Sveinbjörnssonar, unnu
tveir þeirra er upphaflega voru kvaddir í nefndina,
að þýðingunni, sr. Björn Magnússon prófessorog sr.
Jóhann Hannesson prófessor. Af formálsorðunum
má einnig ráða að Jón Sveinbjörnsson, starfsmaður
þýðingarnefndar hafi gert tillöguþýðingu, sem
nefndarmenn hafi síðan vegið og metið. Hafi þar
fylgt með ýtarlegar athuganir á helstu vandamálum
frumtextans, tilvitnanir í nýjar þýðingar á erlendum
málum til samanburðar og í eldri þýðingar íslensk-
ar. Því næst er sagt frá því að hver og einn nefnd-
armanna hafi gert tillögur út frá frumtextanum og
að á sameiginlegum vikulegum vetrarfundum hafi
niðurstöður verið bornar saman og því næst gengið
frá íslenska textanum. Dr. Finnbogi Guðmundsson
landsbókavörður var ráðunautur nefndarinnar um
íslenskt mál.
Eins og ráða má af þessu hefur þarna verið um
mjög víðfemt starf að ræða og var ekkert til sparað,
til að útgáfa þessi mætti vera sem best úr vegi gerð.
Hermann gat þess að auk alls þessa hafi Hið ís-
lenska Biblíufélag haft mikinn fjölda leikra manna
og lærðra í þjónustu sinni sem unnið hafi mjög
óeigingjarnt starf við yfirlestur þýðinga og önnur
hliðstæð störf og taldi hann þann þátt seint of met-
inn.
Þessi nýja biblíuútgáfa er um margt frábrugðin
fyrirrennurum sínum. Fyrirmynd verksins kvað
Hermann vera nýlega franska biblíuþýðingu og
þaðan væri komin hugmyndin um „lykil,“ eða
ákveðið tilvitnunarkerfi. Sagði hann að þetta kerfi
væri mikið notað í erlendum Biblíum og væri í því
fólgið að neðanmáls á hverri blaðsíðu væri vitnað til
sambærilegra ritningagreina víðs vegar um Biblí-
una. (Sjá mynd.) „Það sem einnig sker sig úr er
dálkaskipting,“ sagði Hermann. „Hverri blaðsíðu er
skipt í tvo dálka í stað eins áður.“
Þessu næst vék Hermann að litavali Biblíunnar.