Heimilisblaðið - 01.07.1947, Blaðsíða 2

122
HEIMILISBLAÐIÐ
Útgef. og ábm.: Jón Helgason.
Blaðið kemur út mánaðarlega,
um 280 blaðsíður á ári. Verð
árgangsins er kr. 15.00. 1 lausa-
sölu kostar hvert blað kr. 1.50.
— Gjalddagi 14. april. — Af-
greiðslu annast Prentsmiðja
Jóns Helgasonar, Bergstaðastr.
27, sími 4200. Pósthólf 304.
Prentsiniðja Jóns Helgasonar.
SMÆLKI
Eitt millígramm er þúsundasti
hhiti úr grammi, eða milljónasti
liluti úr kílógrammi. Samt getur
maður fundið lykt af 20.000 hluta
úr millígrammi af rósailmvatni og
460 milljónasta hluta af millígrammi
af fúleggi. Það er 250 sinnum minni
ögn en hin minnsta af natríuin,
sein unnt er að finna með ljós-
öldum gegnum litsjá (spektroskop).
Þó getur nefið unnið enn meiri
afrek — það getur skynjað einn
billjónasta úr milligrammi af kam-
fóruefnum, sem valda hinum þægi-
lega ilm af nýplægðri mold.
//
Manninum niíniim þykir gaman
að segja frá skirnaratliöfn, sein hann
\ar viðstaddur fyrir mörgum ár-
um. Foreldrar barnsins áttu í miklu
stríði við að sefa það. Presturinn
vildi reyna að draga athygli safn-
aðarins frá vandræðuin þeirra, sneri
sér fram í kirkjuna, glaður í bragði,
og mælti: „Skírn þessa litla barns
veitir mér iniklu gleði -—• það er
svo ótrúlega skammt síðau ég gaf
foreldra þess saman“.
//
— Er nokkuð merkilegt í blað-
inu?
— Já, það var jarðskjálfti í liorg,
sem heitir Kneojkareslau.
— Er ekki sagt livað hún liét
fyrir jarðskálftann?
Nútímavísindi hafa homizt að mörgu um œ.xlun og þróun, en "
largí er enn Mð w mannslftamani
Eftir S a m H e p p n e r
Stytting úr Literary Guide, Loiulon
FYRIR skömniu dó tvíhöfðað mey-
harn í Birmingham. Hún vóg
2600 grömm við fæðingu, og hvort
höfuð grét og tók til sín næringu
óháð hinu og sitt á hvorum tíma.
Læknirinn, sem var viðstaddur fæð-
inguna, kvaðst aldrei hafa verið
vottur að slíku áður, þótt eins eða
tveggja slíkra barna sé getið í ann-
álum læknisfræðinnar. Þetta er
dæmi um það, að náttúran ætlaði
móðurinni að eignast tvíhura. Þró-
unin hófst, en staðnaði á miðri leið.
Ein af hverjum áttatíu tii hundr-
að fæðingum er tvíburafæðing.
Stundum fæðast tvíhurar vegna þess,
að tvö egg frjóvgast. Þess konar
tvíburar eru sex sinnum algengari
en tvíhurar, sem koma úr sama eggi,
sem deilist og verður að tveim
snenuna á þróunarbrautinni. Úr
slíku eggi verða tvíburar, sem nauiii-
ast þekkjast í sundur — samkynja
og nauðalíkir hvor öðrum. Þar sem
tvær eggfrumur hafa frjóvgast, geta
tvíburarnir orðið sitt af hvoru kyni
og ekki líkari hvor öðrum en geng-
ur og gerist um systkini.
Mennirnir eru eina spendýrið,
sem vitað er, að geti átt slíka tví-
bura. Það er aðeins tiltölulega
þroskuð dýr, sem æxlast með kyn-
ferðislegum mökum. Einfaldasta
æxlunin verður með beinni skipt-
ingu, þar sem eitt dýr skiptist í
sundur og verður að tveimur, tvö
að fjórum, fjögur að átta o. s. frv.,
unz eitt dýr hefur skipzt í ótölu-
legan aragrúa einstaklinga.
Mannslíkaminn er liyggður úr
frumum og þróast á svipaðan hátt,
en í stað þess að æxlast og verða
að óliáðum einstaklingum tengjast
frumurnar saman í vöðva, bein, liúð,
\efi, hininur, únz, þegar barnið fæð-
ist, er það 15 000 000 000 sinnum
stærra en fruman, sem það er vax*^
úr. Mannslíkaminn er dásanileí’*
dæitii um skipiilagningu þróunar
innar, þar sem hverri fruinu tr
ætlaður staður í hverjum líkan's
liluta. Vaxandi fóstur gengur al'
heita má gegnuin öll stig þróunar
sögunnar. Þess vegna byrjar 11
frjóvgaða egg að skiptast, og l,iir
sem þessi skipting er fullkonH”’
verða tvíburar.
Vér vitum, hvað veldur tvíbur#
ínyndun, en við vitum ekki ást®
una til hennar. Og þegar þessi s”r
staka frunmklofning hefst, en vr'r
ur ekki lokið, fæðast „síamesiskir
eða samvaxnir tvíburar, eða jafn'
vel tvíhöfða barn.
Vísindamenn hafa gert tilral,,,,r
með egg úr froskum, eðlum og ‘>ðr
um skyldum dýrum og sýnt fril11
á, að með því að hefta eðlife^a
þróun, er liægt að fá alls ko,ial
umskiptinga og vanskapnaði. H*
Wells og Julian Huxley segj11'
a., í hók sinni, The Science oj Tile
„Til dæmis má skipta eðlueí^
snemma á þroskabrautinni í tvei111
Ijrtl
með því að binda hár fast utan ^
það. Báðir helmingarnir verða
stæðir einstaklingar og ná fuH111
þroska. Ef við bindum hárið ‘‘
mjög þélt að egginu, svo að 1,( fl ^
ingarnir verði í tengslum hvor
• jVl'
annan, verða úr því samvaxnn ^
burar — tvíhöfðað skrímsli. FleS^
samvaxnir tvíburar, sem fæddir 1
af niönnum, verða til fyrir k
en
ingu, sem hefst af tilvilju”^ ^
stöðvast einhverra liluta vegua.
er líka unnt að snúa tilraUiU
við þannig, að tvö egg erU
saiuan og látin niynda einn
stakling“.
Þessir tveir ritböfundar lýsa ‘
iiu”
sct*
ei»’
an nokkruin tilraunum, sem ger<
Frh. á bls. I55,
ð»r