Kirkjuritið - 01.05.1935, Side 18
202
Gunnar Árnason:
Kirkjuritiö.
þess. Og mig langar ekkert til að baða mig i göturæs-
unum. Ég veit lika, að þér þekkið þær öll, þessar
myndir, sem ég á við. En ég held með fleirum, að klúr-
ustu og skörnugustu lýsingarnar í islenzkum nútíðarbók-
mentum séu ekki gerðar eftir eigin reynd höfundanna
né þekking þeirra á mannlifinu, heldur sprotnar af
kepni skáldanna um að komast hvert fram úr öðru
i frumleik og gjörtækni í því að lýsa ástalífinu. Þess
vegna verða þeir að finna nýjar og nýjar „spennandi“
lýsingar. Þessvegna verður hver um sig að reyna að tala
enn hrottalegar en nokkur hefir gert áður.
Það er sennilega sa'nnmæli, að hafi hinar liðnu kyn-
slóðir verið siðugri í munninum en breytninni, þá sé
nútiðarkynslóðin siðugri í breytninni heldur en í munn-
inum. Mér finst margt benda til þess, að í veruleikan-
um sé til ástafeimni, hreinleiki og trygglyndi hjá fjölda-
mörgum, eins og verið hefir á liðnum öldum. Og ætli
vér förum ekki að reka klámskáldin bráðum út.
Hinu skal ég þó eklci neita, að það er loddarabragur
á aldarhættinum í siðferðismálum. Hvaða áhrif hefðu
skáldin, ef svo væri ekki? Og hvernig ætti lika annað
að vera eftir stríðið, en að hér væri alt á ringulreið.
Þetta sést líka á því, hve aukning kynsjúkdóma fer i
vöxt. Það rýkur ekki úr rústunum annarsstaðar en þar,
sem eldarnir hafa brent.
Og enn má nefna þær rætur þessa aldarfars, sem
áður var að vikið, i trúleysi, hispursleysi og rannsókn-
arlöngun.
Það á að vera firra að nefna nokkur boðorðabrot,
segja spekingar aldarfarsins. Öll höft gera bara ilt
verra. En af hispurslausu umtali getur sprottið feimnis-
laus verknaður á stundum.
Og ef alt á að rannsakast, því þá ekki að byrja þar,
sem fýsnirnar beina huganum helzt og oftast að.
Og sé trúin hégilja einber, þá etum í dag og drekk-
um af nautnabikarnum, því að á morgun deyjum vér.