Muninn - 01.11.2002, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 19. DESEMBER
MUNINN
Reynslusaga
Það er erfitt að greina hvar barátta mín
við átröskun hófst. í gegnum árin hef ég
heyrt margar kenningar frá sérfræðingum
og læknum um það hver ástæðan væri fyr-
ir sjúkdómi mínum. Það að ég gæti ekki
tekist á við þá miklu sorg að missa pabba
minn eða að mér fannst ég ekki hafa neina
stjórn yfir lífi mínu og hafi því kosið að
taka stjóm yfir því sem mér var fært, lík-
ama mínum. Hvort þetta er rétt ástæða,
það get ég ekki sagt til um. Það eina sem
ég veit er hvernig þetta gerðist og hvernig
ég vann mig í gegnum þessa lífsreynslu
sem gerði mér þar af leiðandi kleift að lifa
eðlilegu lífi aftur.
Frá því ég man eftir mér hefur líkami
minn alltaf verið mér ofarlega í huga. Þeg-
ar ég var lítil stelpa hugsaði ég um að fara
í megrun, en tók ekki af skarið með það
fyrr en um tólf ára aldurinn. í janúar 1999
var pabbi minn nýdáinn og ég var heltekin
af sorg. Ég hafði þyngst yfir jólin og bar
haturstilfinningar í garð líkama míns. Þar
sem ég var feimin stelpa hugsaði ég með
mér að með því að léttast myndi ég öðlast
meira sjálfstraust. Ég var 1,64 m og 56
kíló, ekki léttust í bekknum og ekki heldur
grennst. Ég ákvað að það væri sniðugt að
minnka við sig í sambandi við mat og
hreyfa sig meira.
Þetta byrjaði með því að ég hætti að
borða nammi og allt annað sem ég borðaði
minnkaði ég um helming. Ég stundaði lík-
amsrækt af áfergju, stundum tvisvar til
þrisvar á dag. Ég hljóp í skólann í staðinn
fyrir að fá far með mömmu, hljóp heim
aftur úr skólanum og fór svo út að hlaupa
aftur síðdegis áður en ég fór á sundæfingu.
Um miðjan febrúar var ég búin að missa
átta kíló.
Fyrst fannst mér erfitt að segja nei þeg-
ar vinir mínir buðu mér nammi, en eftir
smá tíma fannst mér ég hafa náð því tak-
marki að ná fullri stjóm á litlum hluta lífs
míns. Þá færðist það út í það að ég fékk
samviskubit yfir því að horfa á nammi og
mér fannst það meira að segja ógeðslegt.
Vinir mínir voru virkilega stoltir og sögð-
ust óska þess að hafa sömu sjálfsstjóm og
ég hafði. Mér leið vel að heyra þetta og af-
leiðingamar voru þær að mig langaði að
léttast enn meira. Þegar ég leit í spegil sá
ég ekki horaða 48 kílóa stelpu heldur
ógeðslegt ljótt skrímsli sem þurfti nauð-
synlega á því að halda að missa fimm kfló
í viðbót til að horfast í augu við heiminn
sem sterk, sjálfsörugg og falleg ung stelpa.
Mamma fylgdist skelfingu lostin með, án
þess að geta skipað mér að borða þegar ég
sleppti morgunmat, hádegismat og stund-
um jafnvel kvöldmat. Hún varð vitni að
því að ég sat við eldhúsborðið og fletti af
áfergju í gegnum bæklinga um hitaein-
ingafjölda, að reyna að finna út hversu
mikið ég var búin að innbyrða af hitaein-
ingum þann daginn, kannski bara eitt epli
og hálfa brauðsneið. Ég sökk dýpra inn í
mitt sjúklega þunglyndis mynstur og hætti
að geta umgengist fjölskyldu og vini á
sama hátt og áður. Ég var inni í herbergi og
las bók eftir bók, lifði í annarri veröld og
fann ekki neinn tilgang með lífinu. Þegar
átrö skun ar sj úkling s
mér að fara úr 56
kílóum niður í 36
kfló. Það tók heilt ár
fyrir mig, undir
ströngu eftirliti
lækna, sérfræðinga
og næringarfræð-
inga, að ná eðlilegri
þyngd og að læra að
lifa með því að borða
og tileinka mér þann
lífsstíl sem fylgir
mat. Ég sá ekki leng-
ur tilgang með þess-
ari gífurlegu þrá-
hyggju gagnvart mat
en samt var erfitt, á
sama tíma, að rífa sig
upp úr viðjum sjúk-
dómsins. Mér leið þá
eins og mamma hafi
mamma kallaði á mig í mat spann ég upp
sögur um það að ég væri búin að borða
með vinum mínum, þó svo að við vissum
það báðar að ég væri að ljúga. Mamma
ákvað að banna mér að fara á sundæfingar
nema ég borðaði áður með hana hjá mér.
Svo ég hætti bara að fara á æfingar, þó svo
að mig hafi langað til að borða á þessum
tímapunkti þá fannst mér það ekki hægt.
Maginn hafði minnkað svo mikið að eftir
eitt vatnsglas leið mér eins og hann væri
alveg fullur. í staðinn fór ég að æfa úti og
inni í herberginu mínu. Ég gat ekki hugsað
mér að líta á sjálfa mig í spegli, allt sem ég
gat hugsað um var það hversu mikilvægt
það væri að missa fleiri kfló.
Þegar kom að páskum var ég orðin svo
veikburða og blóðlítil að eftir litla hreyf-
ingu var ég alveg uppgefin. Varirnar og
neglurnar voru helbláar af lágum lflcams-
hita og ég var farin að missa hárið.
Mamma gat ekki lengur staðið hjá og
fylgst með, aðgerðarlaus, svo hún fór með
mig á Barna- og unglingageðdeild Land-
spítalans (BUGL) þar sem ég var lögð inn
með átröskun á alvarlegu stigi.
Síðustu þrjár vikurnar var ég farin að
borða svo lítið sem eitt epli á miðvikudög-
um og einn snúð á sunnudögum og þess á
milli þrjú vatnsglös á dag. A þeim tíma-
punkti var ég svo stressuð að ég hélt að
með því að finna matarlykt mundi ég anda
að mér hitaeiningum og þar af leiðandi
þyngjast. Af þeim sökum þjáðist ég af
vökvatapi þegar ég var lögð ihn á BUGL,
ennþá ekki með vilja
til þess að borða. Það
tók sérfræðingana
ekki langan tíma að
komast að því að það
þyrfti að leggja mig
inn á Landspítalann
með næringu í æð og
mat í gegnum slöngu
þangað til að líkam-
inn vandist því að ég
fengi nægan mat án
þess að ég þyrfti að
borða sjálf.
A þessum þrem og
hálfum mánuði tókst
gefist upp á mér og yfirgefið mig með því
að senda mig á spítalann, en nú er mér orð-
ið ljóst að án hennar stuðnings í gegnum
meðferð mína væri ég lfldega ekki að segja
þessa sögu í dag.
Atröskun mín mun alltaf vera hlutur
sem ég þarf að kljást við. Ég hef fundið
minn tilgang í lífinu og náð bata vegna eig-
in viljastyrks. Þó ég sé búin að halda eðli-
legri þyngd í um það bil tvö ár núna get ég
ekki sagt að ég sé alveg laus við sjúkdóm-
inn eða að ég muni nokkurn tímann verða
það. Nú þegar ég hlusta á vini mína kvarta
undan þyngd sinni kemst ég í skilning um
það að við getum aldrei verið fullkomlega
sátt við okkur sjálf. Ég hef lært margt af
þessari reynslu og eitt af því er að grasið er
ekki alltaf grænna hinu megin, ef maður er
ekki andlega sáttur við sjálfan sig í dag
mun það ekki breytast við það að missa
þrjú kfló.