Sjómannadagsblaðið - 04.06.1950, Blaðsíða 27

Gamla húsi')
hyggt ca. löH'>.
sveitadrenginn, í búðinni á Bíldudal, sem var að
koma til starfa á útveg hans. Hann mundi þegar
skipið, sem ég átti að vera á, án þess að spyrja
mig að. A þeim fjórum árum, sem ég vann á
skipum hans, urðu kynni okkar meiri og á þá
einu lund, að mér varð vel við þenna volduga
húsbónda. Hann fylgdist með ferli mínum og bauð
mér hvert það skiprúm, er ég óskaði. Mun það
hafa átt sinn þátt í því, að mér gekk vel að draga
fisk. En því skýri ég frá þessu, að þetta lýsir
Pétri kaupmanni vel. Eg var ekki sá eini ungra
manna, sem hjá honum unnu og hann veitti
eftirtekt. Ég hygg að hann hafi þekkt næstum
hvem mann, sem á útvegnum vann og veitt at-
hygli hvað í þeim bjó til manndóms og jjiuska,
sérstaklega yngri manna. Margt bendir til að
hann hafi verið glöggur mannþekkjari. Arvekni
hans og eftirlit með hinum mikla atvinnurekstri
þótti sérstæð. Tíðast var hann á ferli áður en
vinna hófst, sem að sumarlagi var kl. 6. Gekk
hann þá niður á bryggjur, út á fiskreiti og á aðra
þá staði, er vinna skyldi hefjast á. A daginn var
hann í skrifstofu sinni eða í búðinni, því margir
áttu erindi við Pétur kaupmann. í allri daglegri
umgengni var Pétur mesta lipurmenni. Þrátt
fyrir það var hann stjórnsamur og lagði áherzlu
á að allt væri í röð og reglu jafnt úti sem inni.
Pétri kaupmanni var illa við drykkjuskap, þrátt
fyrir að vín var selt í verzluninni, mun neyzla
þess hafa hafa verið mjög í hófi. Munu áhrif Pét-
urs kaupmanns hafa ráðið miklu um. 1903 var
allri vínsölu hætt. Var ég við að kistuleggja
Bakkus, sem fór fram á þann hátt, að vínámurnar
voru tæmdar á flöskur, sem síðan voru sam-
kvæmt gamalli venju gefnar sjómönnum við
burtför úr skiprúmi, ein heilflaska til hvers
manns. Þar með var öll vínsala og vínnautn að
mestu horfin úr kauptúninu. Þessi ákvörðun að
hætta vínsölu lýsir vel hinum hyggna atvinnu-
rekenda, er mun hafa litið svo á, að meira tap
væri af ölvuðum verkamanni en hagnaðurinn af
víninu, sem hann neytir. Margt merkilegt og
sögulegt væri hægt að draga fram, sem lýsti Pétri
kaupmanni sem allsráðanda á sjó og landi í
kauptúninu á Bíldudal, en á þessum árum var
hann á hátindi velgengni sinnar, fullur áhuga
til meiri og nýrra framkvæmda.
V.
Skemmtana- og menningarlíf var allverulegt á
þessum árum í ekki fjölmennara kauptúni. Ég
þekkti að vísu þann tímann, sem útgerðin starf-
aði, frá því í marz og fram í september. Á þeim
tíma voru háðir dansleikir seinnihluta vetrar um
helgar. En sjónleikirnir voru þær skemtanir, sem
almenningur sótti bezt. Á Bíldudal sá ég fyrst
leikið „Ævintýri á gönguför“. Það var árið 1902.
Mun Þorsteinn sál. Erlingsson skáld hafa verið
aðaldriffjöðrin í því að koma leiknum á svið.
Er leikurinn mér enn í minni sem einn hinn
skemmtilegasti, er ég sá leikinn í æsku. Enda
munu góðir leikkraftar hafa verið hér að verki.
Ymsa aðra leiki sá ég leikna þar, sem minna
hafa festst í minni mínu. Á sumrin var ekki um
auðugan garð að gresja til skemmtana fyrir okk-
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 7