Sjómannadagsblaðið - 04.06.1972, Qupperneq 36

Kveðja og þökk yfir hafið.
Sjómönnunum, vinum mínum, sendi ég um haf !;
sumarhlýjar kveðjur, og þakkar geislastaf !;
brúa himindjúpið og blóa sœvarvegi. !;
Björt mér geymist minning fró ykkar heiðursdegi. !;
Blessi gœfan hetjulega baróttu á djörf! ;>
Blessuð veri hraustum drengjum sigurför í höfn!
!; Sœmdarauka tel ég, og syng það hátt í brögum:---
Sjómaður að var ég á mínum yngri dögum.
;| Með innilegum kveðjum frá okkur hjónum báðum. !!
RICHARD BECK. !;
framan af, eina viskíflösku eða svo,
en svo hækkaði nú gjaldið með ár-
unum og víninu fylgdi tóbak og
prjónles, en ég held að greiðslan hafi
aldrei náð því að svara til verðmæt-
is þess fiskmagns sem menn fengu
úr togurunum . . .
. . . Já, já, það var nóg brenni-
vín og tóbak til að borga með. Það
var sjaldan hörgull á þessháttar
varningi í búðunum . . . Það var sótt
inn í Keflavík til Norðfjörðs gamla
og Duus, sem þá var hér mikið stór-
veldi enda ort á þeim árum . . .
Að vera ríkur eins og hann Duus,
óskar sér margur snauður.
Eiga fögur og háreist hús,
þar inni sæld og auður.
En eitt er það mein, sem allir fá
og ekki verður komizt hjá —
— loksins að liggja dauður. —
(Vísan er nokkru öðruvísi í bók-
inni Undir Garðskaga en hjá Jó-
hannesi. Hún er betri svona).
. . . Já, það óskaði sér áreiðanlega
margur meiri auðsældar en hér var
í Garðinum á mínum uppvaxtarár-
um. Þetta var bölvað eymdarlíf og
volæði héma. Það átti enginn mál-
ungi matar, enda flosnaði fólk upp
unnVörpum og flykktist inní Reykja-
vík. Það lá við landauðn hér um
tíma . . . það var fiskur hér á mið-
unum flest árin, það held ég hafi
ábyggilega verið, menn bara náðu
honum ekki í þær græjur sem þeir
höfðu. Það var eilíft stríð um neta-
lagnimar. Það mátti ekki leggja net
í Garðsjóinn fyrr en komið var langt
fram á vetur (14. marz) og reyndar
framá voru um tíma (7. apríl) og
ekki fyrir utan Hólmsbergið. Það var
til þess að fiskurinn gæti gengið alla
leið inná mið Vogamannanna. Svo
lentu öll netin í hnapp þarna fyrir
innan og fiskurinn bara hélt sig fyrir
utan línuna. Það gat verið kakk-
nógur fiskur fyrir utan línu, þó að
ekki fengizt branda fyrir innan hana,
en það mátti ekki taka hann. Það var
hart, en svona var það.
Mönnum nýttust ekki netin al-
mennilega vegna þessarar netastyrj-
alda og svo var það bara handfærið
og línan á vorin og haustin og það
var aldrei beitt öðru en kræklingi,
lítils háttar sandmaðki. Menn voru
seinir til að notfæra sér síldarbeitu
hér í Garðinum. Ef hann tók ekki
kræklingsbeituna, þá stóðu menn
ráðalausir, þó að nógur fiskur væri
undir.
Hann hagar sér oft undarlega
þorskurinn. Eg man eina sögu um
það, sem gamall maður héðan úr
Garðinum, Sigmundur nokkur
Sveinsson, sagði mér. Báturinn, sem
hann var á hafði verið á fæmm hér
úti á miðunum og leitað víða en
varð ekki var. Þeir vom svo að
koma að með tóman bát og komn-
ir hér uppundir Gerðavörina, þegar
einum skipverjanna verður litið út
t’yrir borðstokkinn og hann sér
?færðar þorsktorfu undir bátnum.
Þeir náttúrlega fóru að reyna að ná
einhverju á færin, en náðu ekki
bröndu. Þessi þorsktorfa hagaði sér
dálítið einkennilega og það er nú
orsökin til þess að saga gamla
mannsins festist mér í minni, því
hitt var svo algengt að vita fisk
undir og ná honum ekki, að það
var ekki frásagnarvert. Það stóð all-
ur fiskurinn uppá endann í torfunni.
Eg hef oftar heyrt nm svipuð fyrir-
bæri, þó að ég hafi aldrei séð þau
sjálfur, til dæmis sagði Austfirðing-
ur einn, að hann hefði séð fisk haga
sér svona í torfu á Sandvíkinni fyr-
ir austan.
. . . . Já, fiskurinn gekk oft gmnnt
hér í gamla daga, en nú er sú tíð
löngu liðin, en hann getur svo sem
oft verið hér í Bugtinni enn þó að
hann fáist ekki. Það er ómögulegt að
segja um það. . . .
Rofar til . . .
Það hljóp náttúrlega fjörkippur í
allt við starfsemi Milljónafélagsins,
en það átti sér nú skamman endi.
Það fór ekki að rofa til fyrr en vél-
bátarnir komu til sögunnar og þeir
fóru að gera út dekkbáta, Garðs-
menn sjálfir. Þeir sóttu frá Sand-
gerði og fluttu fiskinn hingað til
verkunar. Það er fiskverkun, sem
alltaf hefur haldið okkur uppi hér.
Það var líka svo í gamla daga, það
kepptist hver og einn við að full-
verka sinn hlut og selja ekki fyrr
en fiskurinn var fullþurrkaður og
unninn. Sumir neyddust jú til að
selja uppúr salti, fyrir fátæktar sak-
ir, en það var neyðarbrauð. . . .
. . . Það tók hver sinn hlut þegar
skipt hafði verið í fjöru, og gerði að
honum niður við bát og bar hann
svo oftast á bakinu í skrínu heim
að koti sínu. Allir áttu svo eitthvert
22 SJOMANNADAGSBLAÐIÐ