Eimreiðin - 01.04.1946, Blaðsíða 27

eimreiðin
JAKOB THORARENSEN, SKÁL.D
91
formi sögunnar liafa þeir oft túlkaS livorttveggja, skilning sinn
á liðnum tíma og skilning sinn og trú á samtíð sinni og von sína
og þrá til nýs lífs. Sögukvæðin hafa mjög oft verið persónu-
kvæði, eins og íslenzk sagnfræði liefur að miklu leyti verið
persónusaga.
Sögukvæði Jakobs Tliorarensen eru flest þessu marki brennd.
Þau eru um sérkennilegt, stórbrotið fólk, Guðrúnu Ósvífursdótt-
ur og Hildigunni, Snorra goða eða Sturlu Sighvatsson, Þang-
brand eða Eyjólf Bölverksson, eða síðari alda menn eins og séra
Jón Steingrímsson eða Jónas Hallgrímsson. Þau eru sjaldan um
einstaka atburði, eins og „Flugumýrarbrenna“. Hér um bil öll
söguleg yrkisefni Jakobs Tliorarensen eru íslenzk. Kvæðið um
Napóleon (í Heiðvindar) er undantekning. Hinsvegar bregður
söguefnum iðulega fyrir í náttúrukvæðum og landslýsinga, eins
°g algengt er í íslenzkum kveðskap. Þetta kemur t. d. fram í
kvæðinu urn Dómkirkjuna í Niðarósi, en einkum í kvæðinu Sogn:
Sögufrægu sveitir,
Sogn, með' stoltarmót!
Islands kjarnaættir
eiga hingað rót.
Landið og sagan eru ofin saman órofa böndum. Saga landsins
er bjá Jakob Thorarensen saga afreksmannanna og örlaga þeirra.
Sögukvæði hans eru um stóra menn og „dyn stórra daga“. í
þessu getur brugðið fyrir betjudýrkun á Carlyles-vísu. Samt
geri ég ekki ráð fyrir því, að um nein álirif sé að ræða frá
•dleroworship“ Carlyles, enda þurfti íslenzkt skáld ekki þangað
að seilast, svo bæg eru lieimatökin. Um Napóleon segir í kvæðinu
Fanginn á St. Helena:
ILálfa veröld hrærði
liugur þessa manns,
jafnvel hjörgin hærði
hrýndur vilji lians.
Og um söguna segir hann í öðru kvæði, að „glæsibragð og gjörfu-
leika geyma sögur bezt“.
Jakob Tborarensen liefur verið fundvís á sögubetjur. Hann
Þefur ort um Snorra goða og Þorgils skarða. Hann yrkir um
vUmenn, sterka menn og staðfasta. Um Snorra goða segir bann: