Eimreiðin - 01.04.1946, Blaðsíða 92

156
RITSJÁ
EIMREIÐIN
varla hægt annað en setja þetta í
samband við', að Landnáma lýsir að-
eins stuttlega atburðunum eftir að
Ingimundar befur verið befnt. Þrátt
fyrir efasemdir þýð., er ef til vill
ástæða lil að ætla, að meginsagan
bafi upprunalega endað á bcfndinni
eftir Ingimund, en síðan bafi svo
atburðirnir, sem á eftir fóru, verið
auknir við söguna og einhver seinni
tíma sagnaritari krvddað þetta kviija-
sögnum og lýsingunni af Þorkatli
Kröflu. Svo mikið er víst, að síðara
hluta sögunnar skortir það samræmi
og sennileikablæ, sem einkennir
fyrri blntann.
Þar sem atbugasemdir br. Jones
eru yfirleitt svo ítarlegar, gegnir
furðu að hvergi skuli að finna neina
skýringu um þá leyndardómsfullu
frásögn Hrolleifs, er hann segir: „Ok
man ek þat enn, at faðir minn féll
í liði föður þíns ok Ingimundar, ok
hefir þat af þér blotizt ok þínum
mönnum“. Ef til vill mundi svarið
við þessari gátu geta skýrt bið ótrú-
lega atbæfi Ilrolleifs.
Að lokum skal það sagt, að þýð-
ing þessi er, tneð formála og atbuga-
semdum, ágætt lestrarefni enskumæl-
andi mönnuni, sem kynnast vilja ís-
lendingasögum og kryfja til mergjar.
Kort yfir sögustaðina og nafnaskrá
befði getað aukið að mun á nytsemi
bennar og ágæti.
A. C. C.
Á HREINDÝRASLÓÐUM. — Örœfa-
töfrar íslands. Akureyri 1945
(Norliri h. f.).
Bók þessi licfst á ferðasögum
þeirra Helga ritb. Valtýssonar og
felaga bans til aðalstöðva breindýr-
anna íslenzku á öræfum Austurlands,
og liefur bann ritað ferðasöguágrip
þessi eins og reyndar bókina í heild,
en Edvard Sigurgeirsson, ljósmyndari
á Akureyri, tekið myndirnar, sem
prýða hana.
Það var haustið 1939, sem þeir
félagar fóru fyrstu ferðina í Kring-
ilsárrana, en svo nefnist landflæmi
það, þar sem hreindýrin bafasl við,
milli Jökulsár á Brú að austan og
Kringilsár að vestan og norðan og
nær alveg upp að rótum Vatnajök-
uls (Brúarjökuls). Eftir þetta fór
Ilelgi þrjár aðrar ferðir til sömu
stöðva, þ. e. vorið 1943 og aftur um
baustið sama ár, og loks sumarið
1944. Frá ferðum þcssum er sagt
í fyrsta kafla bókarinnar. í öðrum
kafla er rakin saga breindýra á ís-
landi. Loks er í þriðja og síðasta
kaflanum lýst því, hvernig lirein-
dýrin eyddust smám saman liér á
landi vegna drápgimi landsmanna og
af harðæri, unz þau burfu með öllu
bvarvetna úr óbyggðum nenia af
þessum einu stöðvum, Kringilsár-
rana, þar sem þau virðast liafa alltaf
baldist við frá því að þau fluttust
Jtangað. Ennfremur gerir böf. grein
fyrir því, sem gera þurfi til þess
að balda breindýrastofninum við og
auka lutnu til nytja og ánægju fyrir
landsmenn.
Það er fljótsagt, að bók þessi er
með afbrigðum skennntileg og fróð-
leg, rituð af þeirri ást ó íslenzkri ör-
æfanáttúru og viðfangsefninu, sem
blátt ófram kveikir í lesandanuni
liungur í að komast sjálfur á þessar
sömu slóöir binna svipmiklu of
fránu fjalladýra, sem verið er að
segja frá. Og er þó ekki æskileg1
þeirra vegna sjálfra, að þau benn-
kynni yrðu almannaleiðir. Helgi Val-
týsson hefur um fjölda óra barizt
fyrir því í ræðu og riti, að brein-